Ngôi mộ cổ dã được phát hiện tình cờ bởi một người nông dân Ireland. Xúc đất trên thửa đất của mình và khi lật một phiến đá to, anh bất ngờ nhận ra nó là… một cánh cửa ngầm. Bên trong làm một gian phòng nhỏ lót bằng đá phiến, có những mảnh xương người.
"Cổng vào" ngôi mộ cổ kỳ lạ - Ảnh: An Roinn Tithlochta
Dịch vụ Di tích Quốc gia và Bảo tàng Quốc gia Ireland đã tiếp quản khu vực và kết quả giám định sơ khởi cho thấy ngôi mộ có niên đại từ năm 2.000 đến năm 500 trước Công Nguyên, tức khoảng 2.500-4.000 năm tuổi, thuộc thời đại đồ đồng ở vùng đất này.
Tuy nhiên có vài điểm khó hiểu. Đầu tiên, đây là đây là kiểu chôn cất rất kỳ lạ. Các ngôi mộ thời ấy trong khu vực đều được xây theo kiểu nhô lên khỏi mặt đất, trong khi ngôi mộ cổ này như bị chôn giấu hoàn toàn.
"Thiết kế của ngôi mộ đặc biệt này không giống với bất kỳ khu chôn cất thời kỳ đồ đồng nào khác mà chúng tôi từng thấy" – nhà khảo cổ Breandán Ó Cíobháin, đại diện nhóm nghiên cứu, nói.
Theo Daily Mail, điều gây thắc mắc lớn nhất là ngôi mộ này không có bất kỳ dấu vết bị xâm phạm, thậm chí là đụng chạm trong suốt 4.000 năm hiện hữu. Mọi thứ trong mộ đều toàn vẹn đến bất ngờ, vì thế nó trở thành báu vật vô giá của giới khảo cổ, giúp họ có thể tìm hiểu rõ về nghi thức chôn cất thời kỳ đó, cũng như lý do đằng sau cách xây mộ khác lạ này.
Các nhà khảo cổ nghi ngờ rằng nó có thể đại diện cho một kiểu văn hóa còn xa xưa hơn ước tính. Điều này sẽ được giải mã khi hài cốt và các di vật được phân tích kỹ trong phòng thí nghiệm.
Sự "bất khả xâm phạm" của ngôi mộ cổ cũng là bí ẩn bởi đây là một khu đất nông nghiệp lâu đời, từng được cày xới bởi nhiều thế hệ. Các ngôi mộ cổ khác ở Ireland cũng thường xuyên bị quấy nhiễu bởi những kẻ đào trộm.
Cấu trúc, phương vị ngôi mộ cổ có vẻ được tính toán khá chu đáo theo sự sắp xếp của các thiên thể và mặt trăng.
Hiện địa điểm khai quật vẫn đang được giấu kín. Theo nhóm nghiên cứu, nó đang nằm trong tình trạng "dễ bị tổn thương" và cần một nỗ lực bảo vệ đặc biệt.