Những bức tường ngăn cách hai quốc gia Mỹ - Mexico mà Trump muốn xây sẽ xuất hiện tại các thành phố có lãnh đạo không chịu hỗ trợ Trump trong kế hoạch trục xuất người nhập cư trái phép.
Để những bức tường thành đó trở thành sự thực, ngoài việc Tổng thống ký các sắc lệnh khởi động việc xây dựng, ông sẽ cần rất nhiều nguồn lực và cần sự ủng hộ rất lớn từ Quốc hội.
Hiện trạng bức tường biên giới Mỹ - Mexico
Bức tường biên giới hiện nay thực ra là một tập hợp các bức tường, hàng rào và các rào cản khác, dài gần 1.050 km trên tổng độ dài 3.145 km của đường biên giới Mỹ-Mexico.
Bức tường sẽ được xây dựng chắc chắn nhất tại những khu vực có dân cư đông đúc ở hai bên đường biên, ví dụ như San Diego và Tijuana. Mỗi thành phố này đều kéo dài cho tới tận biên giới, do đó, hiện tại ở đây đang có các hàng rào 2, 3 lớp, kéo dài 22 km từ Thái Bình Dương sang phía Đông.
Ở những vùng biên giới hoang vắng hơn, hiện chỉ có hàng rào đơn hoặc một vài rào chắn mà mọi người có thể dễ dàng đi bộ xuyên qua. Hầu hết các khu vực còn lại không có hàng rào, nhưng vì địa hình quá hiểm trở nên cũng không ai có thể vượt qua biên giới, ví dụ các khu vực rộng nhất của Rio Grande hay những hẻm núi sâu và nguy hiểm.
Chi phí xây tường thành biên giới là bao nhiêu?
Đã có nhiều ước đoán khác nhau về tổng chi phí cho bức tường, nhưng nhìn chung công việc này rất tốn kém.
Vào tháng 2/2016, Trump trả lời đài MSNBC rằng ông sẽ dùng 8 tỷ USD để hoàn thành bức tường. Tuy nhiên, tất cả các chuyên gia đều cho rằng con số thực tế sẽ cao hơn nhiều.
Trong một buổi điều trần trước Thượng viện vào năm 2015, các quan chức biên phòng Mỹ cho biết: việc xây dựng riêng 1.050 km hàng rào hiện có đã ngốn hết 2,3 tỷ USD. Đó là còn chưa tính tới chi phí gia tăng do xây dựng trên địa hình khó khăn hoặc xây tường cao hơn – điều mà Trump nói rằng ông sẽ làm.
Nhóm nghiên cứu Bernstein đã tính toán vào tháng 7/2016 và đưa ra ước tính tổng chi phí của bức tường ngăn biên giới mà Trump dự định xây là từ 15 tỷ tới 25 tỷ USD.
Tổng thống Trump có thể tự quyết việc xây tường?
Trump có thể tự ý ra lệnh xây những mét tường biên giới đầu tiên. Vì khi Quốc hội Mỹ thông qua đạo luật về hàng rào an toàn vào năm 2000, họ đã phê duyệt ngân sách dành cho khoảng 1.130 km tường rào. Với 1.050 km hàng rào hiện có, Trump được tự ý xây tường ngăn biên giới cho 80km còn lại.
Thế nhưng để xây tiếp gần 2.000km tường biên giới, Trump sẽ cần sự phê duyệt về tài chính của Quốc hội. Các nhà lãnh đạo Cộng hòa ở hai viện của Quốc hội đã nói rằng họ sẽ giúp Trump đảm bảo an ninh biên giới, nhưng họ chưa từng cam kết sẽ đồng ý chi hàng tỷ USD, số tiền mà Trump sẽ cần đến.
Trum có thể bắt Mexico trả chi phí xây tường?
Trump đã nhiều lần nói rằng ông sẽ bắt Mexico phải trả chi phí cho việc xây dựng bức tường.
Trump cho rằng Mexico sẽ làm điều đó khi ông kết hợp một số yếu tố, bao gồm việc tăng thuế, phí để di chuyển qua lại các cửa khẩu, đe dọa giữ lại kiều hối mà người lao động Mexico ở Mỹ gửi về cho gia đình.
Tuy nhiên, Trump sẽ cần sự trợ giúp từ Quốc hội để thông qua một cơ chế pháp lý giữ lại nhiều kiều hối như vậy. Nhìn chung, kế hoạch để bắt Mexico trả chi phí xây tường của Trump sẽ gặp rất nhiều thách thức về mặt luật pháp.
Vào tháng 12/2016, Trump đã thay đổi thái độ, với việc viết trên Twitter rằng ông chấp nhận việc nước Mỹ sẽ được Mexico "trả tiền sau" cho việc xây dựng tường ngăn biên giới.