Những động thái leo thang giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Nga một lần nữa trở lại tâm điểm ở miền bắc Syria sau gần bốn tháng bình lặng.
Phía Bắc Syria đã trở thành nơi giải quyết các mâu thuẫn chính trị giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Nga, trong bối cảnh hai nước đang có những bất đồng ở nhiều khu vực xung đột, nổi bật nhất là ở Libya.
Những biến động giữa hai nước xuất phát từ việc Chính phủ Hiệp định Quốc gia (GNA) - được hỗ trợ bởi Ankara - đang phản công lại Quân đội Quốc gia Libya (LNA) do tướng Khalifa Haftar lãnh đạo, đe dọa tấn công vào thành phố chiến lược Sirte.
Đã có nhiều quốc gia cảm thấy lợi ích bị ảnh hưởng như Ai Cập đã tăng cường các hoạt động chính trị, đe dọa sẽ ngăn chặn cuộc tấn công nói trên. Về phần mình, Nga được cho là không muốn một kịch bản như vậy diễn ra.
Trên thực tế, Moscow đã gửi một thông điệp cảnh báo tới Thổ Nhĩ Kỳ rằng nước này sẽ đánh bom các khu vực nằm dưới ảnh hưởng của Thổ Nhĩ Kỳ ở vùng nông thôn Aleppo nếu manh động ở Libya, tờ Enab Baladi nhận định.
Al-Bab bị nhắm mục tiêu
Những bàn luận xoay quanh việc Nga-Thổ đang tận dụng sự đan xen ở Syria và Libya để gặt hái lợi ích không phải là điều mới mẻ. Trên thực tế, mỗi bên đang cố gắng gây áp lực cho bên kia để đạt được lợi ích chính trị, quân sự và phía Bắc Syria là một trong những quân bài mà Nga đang cố gắng gây áp lực với Thổ Nhĩ Kỳ.
Vài tuần trước, các quan chức Nga đã đưa ra tuyên bố về khả năng chấm dứt tình trạng hiện tại ở Idlib. Máy bay Nga đã bắt đầu tiến hành các cuộc không kích vào các thành phố và thị trấn của Jabal al-Zawiya ở vùng nông thôn phía Nam Idlib, al-Kabana ở vùng nông thôn Latakia.
Vụ không kích diễn ra vài giờ sau khi một vụ đánh bom tấn công cuộc tuần tra chung giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày 14/7, dẫn đến thương tích của ba binh sĩ Nga. Điều này cũng trùng hợp với động thái tái thiết lập quân đội của chính quyền Syria ở Libya, dường như chỉ chờ quyết định của Nga để tiếp tục chiến đấu.
Tuy nhiên, diễn biến nổi bật nhất là động thái khiêu khích của Nga ở các khu vực ảnh hưởng của Thổ Nhĩ Kỳ, vốn được coi là nằm ngoài tính toán của giới quan sát.
Thành phố al-Bab ở vùng nông thôn phía Bắc Aleppo được cho là đã phải đón nhận hai cuộc không kích của máy bay Nga vào ngày 16/7. Phía Nga đã không lên tiếng gì về cáo buộc này, trong khi Thổ Nhĩ Kỳ cũng im lặng.
Thông điệp Nga
Nga đang có các động thái "dằn mặt" Thổ Nhĩ Kỳ.
Thành phố al-Bab là một trong những thành phố quan trọng nhất ở vùng nông thôn Aleppo nằm dưới sự giám sát của Thổ Nhĩ Kỳ. Al-Bab bị Quân đội Quốc gia Syria (SNA) - do Thổ Nhĩ Kỳ hậu thuẫn - kiểm soát trong một chiến dịch quân sự chống lại khủng bố IS sau khi chiến dịch Euphrates Shield kết thúc vào tháng 3/2017.
Kể từ đó, al-Bab đã hòa bình gần như hoàn toàn và Thổ Nhĩ Kỳ đã đóng góp cho sự phát triển của thành phố thông qua các hoạt động kinh tế và dịch vụ, giúp nơi đây nằm ngoài các hoạt động quân sự. Thành phố này có vị trí chiến lược quan trọng khi chỉ cách biên giới Thổ Nhĩ Kỳ vài km.
Cần lưu ý rằng al-Bab không bị ném bom hoặc tấn công trong những năm qua, ngoại trừ tháng 2 năm ngoái, khi mâu thuẫn Nga-Thổ Nhĩ Kỳ đạt đến đỉnh điểm ở Idlib. Máy bay chiến đấu Nga đã thực hiện năm cuộc không kích vào al-Bab, để đáp trả sự leo thang của Thổ Nhĩ Kỳ tại Idlib vào thời điểm đó.
Lần này, cuộc không kích mới vào al-Bab đã đặt ra câu hỏi về nguyên nhân đằng sau sự leo thang trong khu vực.
"Nhắm mục tiêu vào thành phố mang thông điệp của Nga gửi đến Thổ Nhĩ Kỳ, bởi vì thành phố này nằm trong tầm ảnh hưởng trực tiếp của Thổ Nhĩ Kỳ", chuyên gia Abdul Salam Abdul Razzaq nói với tờ Enab Baladi.
Chuyên gia này tin rằng vụ ném bom có liên quan đến tình hình Libya, đặc biệt là khi trận chiến Sirte đang đến gần.
Có nhiều vấn đề nổi bật giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Nga, bao gồm cả vấn đề Idlib và Libya, cũng như mâu thuẫn gần đây giữa Azerbaijan và Armenia. Chính bởi vậy, Syria là nơi thích hợp nhất và dễ dàng nhất để Nga gửi thông điệp của mình, vì nước này kiểm soát hầu hết lãnh thổ Syria và phòng thủ trên không.
Chuyên gia Razzaq dự đoán, tình hình dự kiến sẽ leo thang ở phía Bắc Syria trên nhiều mặt trận, nhưng sẽ không dễ xảy ra một trận chiến toàn diện như hồi tháng 2 năm ngoái.