* Vụ hỏa hoạn tại chung cư Carina khiến 13 người tử vong mang đến nỗi bi thương lớn trong dư luận, đồng thời cũng gây ra nỗi phẫn nộ trong không ít người về công tác PCCC và an toàn tại chung cư lâu nay bị quản lý vô cùng lỏng lẻo. Bài viết dưới đây đặt ra một cái nhìn riêng để củng cố thêm rằng: xác suất xảy ra cháy nổ là không hề nhỏ, đừng chủ quan với nó!
Trong vụ cháy ở Carina vừa rồi, 13 người đã vĩnh viễn ra đi, thật đau xót. Tính trên 94 triệu (dân số Việt Nam hiện tại), xác suất tử vong trong vụ cháy chung cư Carcina là 1/7 triệu.
Còn tính chung chung tất cả các rủi ro tử vong vì cháy nổ (trong tòa nhà) thì tỷ lệ là đâu đó 1/113,676 (theo thống kê tại Mỹ, tức là tỷ lệ này ở Việt Nam có khi còn cao hơn rất nhiều).
Một so sánh nhanh: tỷ lệ nói trên cao hơn gấp hàng trăm lần so với khả năng có thể thắng Vietlott (1/29 triệu). Vậy nhưng dường như có một nghịch lý trong tâm lý xã hội: nhắc đến Vietlott thì nhiều người nghĩ "biết đâu mình sẽ là người chiến thắng thì sao?", còn nhắc đến cháy nổ thì nhiều người lại nghĩ là điều này chắc sẽ khó xảy ra với họ hoặc người quen của họ.
Có thể bạn không thuộc nhóm người ngây thơ đó, nhưng chắc chắn là Ban Quản Lý (BQL) tòa nhà nơi tôi hiện ở - họ nghĩ như vậy.
Cách đây mấy tháng cô giúp việc nhà tôi vẫn đang ung dung ngồi trong nhà, đến khi bỗng nhiện nhận được cuộc điện thoại của chồng báo "có phải em làm ở khu G.W không? Nghe báo đăng tòa nhà đang cháy!" (tên chung cư được viết tắt - nv)
Cháy tại một khu chung cư cao cấp ở Hà Nội
Đến lúc đấy cô ý mới biết là đang có vụ cháy ở tầng trên để mà chạy. Câu chuyện như đùa, nhưng hóa ra là toàn bộ hệ thống báo cháy của tòa nhà KHÔNG HOẠT ĐỘNG.
Fast forward đến tuần này, khi xảy ra vụ cháy ở Carina và hệ thống báo cháy không hoạt động. Tôi đọc báo xong mà cảm thấy lo lắng cho gia đình tôi, vì rõ ràng khu chung cư mình đã bị trường hợp tương tự rồi, nhưng may mắn là lần đó không ai bị làm sao cả.
Và tôi nghĩ có khi thế lại may, vì chắc là bây giờ BQL mới sẽ rút kinh nghiệm và có những biện pháp mới... nhưng thật đáng kinh ngạc là hôm qua tôi mới được BQL thông báo: "Kính gửi Quý cư dân, hiện nay hệ thống PCCC của tòa nhà đã đang trong quá trình được sửa chữa".
"ĐÃ ĐANG TRONG QUÁ TRÌNH SỬA CHỮA"!
Nôm na dịch ra là: "Từ lần cháy lần trước cách đây 1 tỷ năm chúng tôi vẫn chưa làm cái gì cả, nếu bây giờ có cháy mà chết ai thì anh chị thông cảm nhé. Chúng tôi không chịu trách nhiệm vì đã thông báo rồi, ai không biết thì tự chịu. Đỏ thì không phải lo. Đen thì chết".
Mà đây là thông báo của BQL - doanh nghiệp BĐS hàng Top của Top rồi mà còn vậy thì nói thật là biết trông cậy vào ai bây giờ?
Từ lần trước đến bây giờ kết luận công an cũng không có. Thông báo lý do và biện pháp phòng ngừa cho cư dân cũng không. Đến bây giờ thấy vụ Carina cháy chết nhiều người như vậy, với tình tiết giống với những gì đã xảy ra trước đây mà người ta vẫn cứ ung dung như vậy được thì biết nói gì bây giờ?
Tôi cứ tưởng BQL mới, với thương hiệu lớn tại 1 tòa chung cư cao cấp sẽ khác hóa ra cũng chỉ đến vậy mà thôi. Hóa ra cũng toàn loay hoay đi làm những cái vớ vẩn như lôi cư dân ra phạt vì đỗ xe sai vị trí, trong khi cái việc lớn nhất ảnh hưởng đến tính mạng con người thì chưa làm được gì cả.
Mà trong toàn bộ những sự việc này thì tôi cũng không thấy chính quyền Phường, Quận, Thành Phố đâu cả. Tại sao không kiểm tra tất cả các tòa chung cư đi? Tại sao không phạt những tòa sai phạm? Sao không ra những chính sách hà khắc hơn để phòng ngừa rủi ro?
Hôm nọ nhà tôi chỉ chớm xây cái lan can hơi cao trên tầng thượng thôi mà trong vòng 30 phút tôi đã thấy Thanh Tra Xây Dựng Phường có mặt lập biên bản rồi. Nhanh như chớp. Còn mấy vụ ảnh hưởng đến tính mạng biết bao con người thì các ông đâu hết rồi?
Còn vai trò các nhà báo nữa. Các anh chị viết rất nhiều về tình tiết, về các câu chuyện, nhưng sao không thấy lên tiếng nhiều hơn về những giải pháp, về những đề xuất và về những trường hợp cần phải xử lý ngay? Tại sao viết được vài lần khi tin còn hot, sau đến khi tin nguội thì chả thấy ai đả động đến nữa?
Tại sao có những "nhà báo" suốt ngày đi bới lông tìm vết các doanh nghiệp với lý do "đòi công lý cho xã hội" mà không đi tìm các tòa nhà chung cư đang gây nguy hại đến tính mạng cư dân để đưa ra ánh sáng, để cảnh báo chính quyền đi?...
Viết nữa, than nữa lại sẽ có người nhắc nhở: "Ông mà bức xúc thì có mà bức xúc cả ngày. Nói làm gì cho mệt?" Ừ, đúng, nếu bức xúc thì có quá nhiều cái để bức xúc.
Nhưng chính vì quan điểm của những người hay nghĩ rằng "nói làm gì cho mệt" nên xã hội mới chậm tiến bộ. Chính vị sự thờ ơ như vậy nên có bao nhiêu vấn đề xung quanh chúng ta mới không được giải quyết dứt khoát.
Đó là một vấn đề quá lớn của người Việt: có nhiều cái bức xúc nhưng ngại nói ra vì nghĩ nó không giải quyết được vấn đề gì. Và cuối cùng nó đúng là không giải quyết được thật vì không đủ người lên tiếng.
Tôi thực sự hy vọng những ai có quan điểm như vậy sẽ đọc lại và ngẫm về câu nói nổi tiếng: "The only thing necessary for the triumph of evil is for good men to do nothing."
Còn về phía tôi. Đầu tiên là đi mua cái mặt nạ chống khói. Sau đó là chuẩn bị dọn đồ, không ở cái chung cư này nữa!
* Bài viết thể hiện góc nhìn riêng của tác giả.