Các luật sư và nhà tâm lý xã hội đã nêu quan điểm về vấn đề này.
Trường hợp nào VTC14 cũng sai
Trao đổi với Tuổi Trẻ, luật sư Hoàng Cao Sang (Ðoàn luật sư TP.HCM) nói:
“Hiện chưa có kết luận chính thức như thế nào, nay tôi đặt ra hai trường hợp. Thứ nhất, nếu trong trường hợp VTC14 nói đúng là cảnh thật, việc thật thì VTC14 cũng không thể đưa đầy đủ hình ảnh, phù hiệu... của các em như vậy được.
Khoản 3, điều 31 Bộ luật dân sự nghiêm cấm việc sử dụng hình ảnh của người khác mà việc sử dụng đó làm ảnh hưởng đến danh dự, nhân phẩm, uy tín của người có ảnh.
Trường hợp thứ hai, nếu thật sự đây là một clip được các phóng viên dàn dựng thì đây là hành vi vi phạm pháp luật và đạo đức người làm báo một cách nghiêm trọng.
Tuy nhiên để khách quan nhất, các em học sinh, nhà trường cần yêu cầu các cơ quan chức năng làm rõ sự thật, có một kết luận rõ ràng.
Luật sư Võ Xuân Trung (Ðoàn luật sư TP.HCM) cũng cho rằng dù nhằm mục đích gì đi nữa, việc sử dụng hình ảnh của các em học sinh chưa đủ 18 tuổi cũng phải có sự trao đổi rõ ràng mục đích của việc sử dụng hình ảnh và phải được sự chấp thuận của chính các em, gia đình của các em.
Nếu xuất hiện hình bảng tên của trường học cụ thể thì phải có sự đồng ý của nhà trường.
Luật sư Võ Xuân Trung nhấn mạnh:
“Trong việc này rõ ràng VTC14 đã sai trong việc sử dụng hình ảnh rõ nét, cụ thể của các em học sinh, bảng tên trường mà các em đang theo học vào phóng sự có nội dung cảnh báo một hiện tượng không tốt đẹp, mà hình ảnh học sinh không làm mờ khuôn mặt, không có sự đồng ý của các em, của trường học mà các em học sinh này theo học là đã vi phạm về việc sử dụng hình ảnh cá nhân, tổ chức được quy định tại Bộ luật dân sự.
Cha mẹ và các em học sinh, nhà trường có quyền yêu cầu VTC14 phải đính chính và xin lỗi công khai trên sóng của đài này về sự việc nêu trên theo quy định của Luật báo chí.
Nếu VTC14 không thực hiện theo yêu cầu của họ thì họ có quyền khiếu nại với cơ quan chủ quản của đài này hoặc kiện ra tòa để yêu cầu giải quyết theo quy định của pháp luật”.
Trong khi đó, tiến sĩ tâm lý Phạm Mạnh Hà nêu quan điểm:
“Nếu đề nghị học sinh làm theo mình để dàn dựng, quay một phóng sự truyền hình có nội dung nhạy cảm, cho dù đó là thể loại báo chí nào thì cũng là việc khó chấp nhận.
Ðây là vấn đề lại một lần nữa cần cảnh báo trong hành xử đối với trẻ em nói chung và trẻ em mắc lỗi nói riêng.
Cái sai của người tác nghiệp không chỉ xét ở góc độ đạo đức làm nghề mà ở cả góc độ con người.
Hãy khoan đi xác minh chuyện các em học sinh có từng hút shisha hay chưa hút mà chỉ “diễn” theo phóng viên chỉ dẫn, hãy khoan nghĩ đến việc cần trừng phạt các em học sinh như thế nào mà điều cần nghĩ đến trước là các em đã và đang có thể trải qua một cú sốc tâm lý nặng nề”.
Chưa kỷ luật học sinh
Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Nguyễn Hiệp Thống, phó giám đốc Sở GD-ÐT Hà Nội, cho biết: “Mặc dù trên mạng có đăng tải văn bản của kênh VTC14 gửi Sở GD-ÐT Hà Nội và các trường THPT có học sinh tham gia phóng sự của đài nhưng tới ngày 3-4, chúng tôi vẫn không nhận được văn bản đó.
Tuy nhiên, sau khi biết sự việc này, lãnh đạo sở đã yêu cầu các trường báo cáo.
Trên cơ sở báo cáo sơ bộ của các trường, lãnh đạo sở yêu cầu ban giám hiệu các trường liên quan phải làm việc trực tiếp với lãnh đạo Ðài truyền hình VTC để cùng phối hợp làm rõ một số vấn đề: các em học sinh chỉ làm “diễn viên” cho một clip minh họa do phóng viên VTC14 yêu cầu hỗ trợ hay các em tụ tập sử dụng shisha tại quán và bị phóng viên bắt gặp, ghi hình; các em tự nguyện đồng ý cho ghi hình ảnh, trả lời phỏng vấn khi biết rõ mục đích phóng sự hay không biết; các em học sinh có từng tụ tập sử dụng shisha không...
Trên cơ sở kết quả xác minh, Sở GD-ÐT Hà Nội sẽ phối hợp với các trường có biện pháp nhắc nhở, giáo dục học sinh”.
Trao đổi thêm với Tuổi Trẻ, cô Nguyễn Thị Minh Nguyệt, phó hiệu trưởng Trường THPT Trần Nhân Tông (Hà Nội), khẳng định: “Ðến thời điểm này, chúng tôi chưa hề có hình thức kỷ luật nào đối với các em học sinh liên quan tới clip “hút shisha”.
Kỷ luật học sinh cho xong thì quá dễ đối với chúng tôi.
Nhưng làm thế nào để các em không bị oan ức, rõ ràng trách nhiệm của học sinh cũng như của phóng viên thực hiện phóng sự về các em và qua đó có thể khôi phục niềm tin, có thể khiến các em tự giác điều chỉnh hành vi theo hướng tích cực mới là điều chúng tôi trăn trở”.
Theo cô Nguyệt, sau khi biết sự việc xảy ra, nhà trường đã có các buổi làm việc với các em học sinh, cha mẹ học sinh.
Lo lắng, căng thẳng và bức xúc là tâm trạng của các bậc phụ huynh khi sự việc xảy ra. Họ đã có đơn đề nghị gửi cho nhà trường để thông qua lãnh đạo trường mong muốn làm rõ sự việc.
Tương tự, cô Lê Thị Bích Hạnh, phó hiệu trưởng Trường THPT Việt Ðức (Hà Nội), cũng cho biết:
“Trong nhà trường, chúng tôi nghiêm cấm học sinh hút thuốc. Nhưng chúng tôi sẽ không thể kỷ luật học sinh nếu đúng là các em chỉ làm theo lời của phóng viên VTC14.
Vì thế, trước mắt cần phải làm rõ việc thực hiện phóng sự của VTC14 có phải dàn dựng không”.
Đang tập trung xử lý vụ việc
Ông Nguyễn Thanh Lâm - giám đốc đài truyền hình kỹ thuật số VTC - cho biết:
“Việc đó tôi đã nghe báo cáo và đã chỉ đạo những người có trách nhiệm ở VTC14 tập trung xử lý vụ việc. Tôi đang chờ kết quả báo cáo sự việc từ phía VTC14.
Nhưng cái chính là làm sao để các em học sinh không bị ảnh hưởng gì.
Sự việc đang có xu hướng giải quyết ổn thỏa.
Cho đến giờ, theo thông tin tôi nắm được, tại thời điểm này tôi không có ý kiến gì khác với ý kiến của anh Hoàng Trọng Hiếu (phó ban biên tập VTC14 đài truyền hình kỹ thuật số VTC, trả lời trên Tuổi Trẻ ngày 3-4 - PV).
Hiện nay tôi không có cơ sở gì để nói khác ý kiến đó”.
Ông Nguyễn Kim Trung - phó giám đốc đài truyền hình kỹ thuật số VTC, phụ trách kênh VTC14 - cho biết:
“Đài đã rà soát chi tiết quá trình sản xuất chương trình này. Các điểm cần rút kinh nghiệm và xử lý về nghiệp vụ, đài đang triển khai nghiêm với êkip sản xuất chương trình.
Dù mức độ đúng sai thế nào đi nữa, khi đã có những ý kiến về chương trình phát sóng, VTC đều ghi nhận, tiếp thu, xử lý và điều chỉnh một cách phù hợp, có trách nhiệm”. (V.V.TUÂN)
