Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, PGS.TS Trịnh Hòa Bình - Giám đốc Trung tâm điều tra dư luận xã hội (Viện Xã hội học) cho biết, dân số đạt mức 90 triệu là con số lớn, ý nghĩa để cho thấy Việt Nam không phải quốc gia vĩ đại nhưng chí ít cũng là quốc gia lớn về mặt dân số. Cụ thể, Việt Nam trở thành quốc gia đông dân xếp thứ 14 thế giới và thứ 3 Đông Nam Á sau Philippines và Indonesia.
PGS.TS Trịnh Hòa Bình bàn về vấn đề Việt Nam đón công dân 90 triệu.
“Đây là sự kiện quan trọng và thiêng liêng ở chỗ mỗi con người sinh ra trên đời đều có quyền được sống, quyền được mưu cầu hạnh phúc và điều đó cần được khẳng định. Một con người ra đời đánh dấu mốc 90 triệu cho một quốc gia, dân tộc thì đó là điều đáng mừng, sự kiện trọng đại của đất nước”, PGS.TS Trịnh Hòa Bình nhấn mạnh.
Đặc biệt, PGS Trịnh Hòa Bình cho biết, với đội hình đông đảo dân số như vậy, đất nước đang chuyển vào kỷ nguyên "dân số vàng" – là thời cơ và thách thức để tăng trưởng phát triển kinh tế xã hội.
Và để chào mừng sự kiện trọng đại này, Phó chủ tịch nước và lãnh đạo Bộ Y tế đã đến thăm và tặng quà bé sơ sinh là công dân thứ 90 triệu tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương (Hà Nội) vào ngày 1/11.
Trước ý kiến tại sao công dân thứ 90 triệu được chào đón trọng thể, hoành tráng, Giám đốc Trung tâm Điều tra Dư luận xã hội (Viện Xã hội học) cho rằng việc tổ chức kỷ niệm là sự cần thiết.
TS Trịnh Hòa Bình khẳng định: “Mỗi ngành, lĩnh vực có niềm tự hào riêng, vinh quang riêng và có sự tôn vinh của xã hội dành cho ngành đó. Và ngành quản lý nhà nước về dân số quan tâm đến dân số, chất lượng dân cư…Kỷ niệm công dân thứ 90 triệu, họ cũng xác định thêm trách nhiệm cùng cả nước, cùng bàn với lĩnh vực khác để tìm đủ mọi cách nâng cấp, đầu tư chất lượng dân cư sao cho xứng đáng”.
Tuy nhiên, bên cạnh việc tự hào Việt Nam đón công dân 90 triệu là những nỗi lo, thử thách, sức ép về chất lượng dân số. Một “cường quốc dân số” đi kèm với nó là sức ép lớn về sự phát triển trên tất cả lĩnh vực kinh tế, tài nguyên, môi trường…
Bàn về vấn đề chất lượng dân số hiện nay của nước ta, PGS.TS Trịnh Hòa Bình thẳng thắn phân tích về chất lượng dân cư của mình hiện nay đang có vấn đề ví dụ lao động thiếu đào tạo, giáo dục đào tạo có nhiều lệch lạc, đào tào nghề còn lỏng lẻo... Hơn nữa, dân số được đào tạo còn ít đặc biệt là trong lĩnh vực nghề thì số lượng lao động phổ thông đang chiếm giá trị tuyệt đối.
Chừng nào giá trị số lượng lao động phổ thông càng lớn thì giá trị sản xuất không cao và khó xuất khẩu lao động sang nước ngoài. Và đó trở thành một trong những khó khăn của chúng ta.
Phó chủ tịch nước và Bộ trưởng y tế tới thăm và chúc mừng công dân thứ 90 triệu của VN.
Chính vì vậy, theo PGS việc kỷ niệm công dân thứ 90 triệu có ý nghĩa như nhấn mạnh thêm, làm rõ thêm việc chúng ta phải quan tâm đến chất lượng dân số nhiều hơn nữa trong thời gian tới.
Bên cạnh những mặt thuận lợi trong tổng lực lượng lao động, dân số đông còn đặt ra vấn đề quy hoạch, đầu tư nâng cấp. Đó chính là áp lực tìm kiếm các biện pháp, hành động cần thiết xứng đáng với quy mô dân số đứng thứ 14 thế giới, thứ 3 Đông Nam Á.
Theo đánh giá của PGS Trịnh Hòa Bình, vấn đề kỷ nguyên dân số vàng chỉ có ý nghĩa khi chúng ta tận dụng được thời cơ với nguồn lao động dồi dào để thúc đẩy lao động sản xuất tăng trưởng nguồn lực xã hội, kinh tế bền vững. Đó là thách thức, mệnh lệnh, ý nghĩa của dân số vàng.
“Theo tôi, áp lực nhiều hơn là vinh quang, thách thức nhiều hơn kỳ vọng. Áp lực sẽ nhiều lên, chỉ số dân cư tăng lên, chúng ta đang đối diện với nhiều khó khăn, thách thức. Trong bối cảnh này, công dân thứ 90 triệu hay về mặt ý nghĩa nhưng cũng đặt ra một áp lực chưa bao giờ lớn như vậy, PGS.TS Trịnh Hòa Bình nói thêm.
