Việc Nguyễn Hà Đông-tác giả game Flappy Bird đình đám bất ngờ lên tiếng tuyên bố sẽ gỡ bỏ ứng dụng trên App Store và Google Play vào đêm nay khiến cộng đồng mạng thế giới và Việt Nam xôn xao.
Phát biểu trên Twitter, Nguyễn Hà Đông cho biết Flappy Bird là một thành công nhưng nó làm huỷ hoại cuộc đời anh vì thế anh ghét nó. Anh đưa ra lời xin lỗi người chơi game và sẽ gỡ bỏ nó trong đêm nay.
Từ bỏ một “đứa con tinh thần” và một khoản thu nhập hơn 1 tỷ VND/ngày liệu có thể dễ dàng nói gỡ bỏ là bỏ?
Để đủ khả năng hội nhập, vươn ra biển lớn không chỉ có sản phẩm tốt mà còn cần nhiều kiến thức, kỹ năng và một bản lĩnh vững vàng.
Nếu Nguyễn Hà Đông vẫn tiếp tục niềm mơ ước và công việc lập trình game thì nếu không chuẩn bị cho mình một tâm thế vững vàng thì tương lai vẫn sẽ tiếp tục gặp những chuyện tương tự.
Chúng tôi đã có cuộc trao đổi với chuyên gia truyền thông xã hội Nguyễn Ngọc Long về vấn đề này:
Chuyên gia truyền thông xã hội Nguyễn Ngọc Long.
PV: Anh có ngạc nhiên không khi nghe tin tác giả sẽ gỡ bỏ game trong vài giờ tới?
Nguyễn Ngọc Long: Tôi không phải là người mê game nên không có bất cứ cảm giác gì với thông tin này. Trước đó, tôi cũng có tải game về để chơi thử chứ không bị nghiện.
PV: Theo anh thì lí do gì khiến Nguyễn Hà Đông đưa ra quyết định này?
Nguyễn Ngọc Long: Lí do cụ thể như thế nào thì chỉ Đông biết. Còn nếu để phỏng đoán thì tôi nghĩ có 2 nguyên nhân.
Nguyên nhân đầu tiên là vấn đề liên quan đến bản quyền và pháp lý xung quanh. Bỏ qua tin đồn rằng Nintendo sẽ kiện Flappy Bird, tôi muốn nhấn mạnh rằng bất cứ một sản phẩm nào muốn đưa ra thị trường quốc tế thì phải quan tâm đến vấn đề bản quyền và rất nhiều vấn đề khác nữa.
Bản thân Đông và nhiều người trong chúng ta có thể cũng chưa lường hết được. Nhất là với một sản phẩm game được viết ngẫu hứng trong vòng 3 ngày.
Nhiều video clip của các ca sĩ nổi tiếng từng bị chỉ trích về những hình ảnh vô tình cổ vũ phân biệt chủng tộc, ngược đãi động vật, kì thị văn hoá, xâm phạm quyền của người đồng tính, lưỡng tính, chuyển giới (LGBT)…
Lý do thứ hai thì có thể đó là quyết định nhất thời khi Đông gặp những áp lực lớn từ truyền thông vì sự nổi tiếng quá nhanh chóng. Sự săn đón ráo riết từ giới truyền thông nên có thể gây cho bạn ấy một số áp lực.
Nhưng nói gì thì nói, Đông làm vậy thì lợi nhiều hơn hại. Gỡ bỏ game khỏi các chợ ứng dụng của Apple và Google không đồng nghĩa với việc ngừng phân phối game đến người dùng cuối.
Đó chỉ là 2 kênh phân phối "chính ngạch", còn đường tiểu ngạch thì nhiều lắm. Tuyên bố của Đông thậm chí còn làm cho mọi người phát tán game nhiều hơn nữa ở đường "tiểu ngạch".
Nếu game còn hấp dẫn thì mọi người vẫn sẽ chơi, doanh thu quảng cáo sẽ tăng chứ không giảm. Trong khi đó, Flappy Bird không hiện diện trên các bảng xếp hạng sẽ khiến Đông đỡ bị làm phiền bởi truyền thông và cũng có thêm thời gian hoàn thiện game và giải quyết các nguy cơ tiềm ẩn về bản quyền, pháp lý.
PV: Nếu vì nóng giận nhất thời thì tại sao không phải là ngay lập tức gỡ bỏ mà là có thời hạn?
Nguyễn Ngọc Long: Cũng có thể việc này phụ thuộc vào luật lệ của nhà phân phối (là Apple và Google). Tôi không rành về game nên không chắc. Cũng có thể Đông muốn chờ đợi phản ứng từ dư luận hoặc là anh ấy muốn cho mình một khoảng thời gian trước khi thực sự quyết định gỡ bỏ.
PV: Trên twitter Đông nói lí do khiến anh gỡ bỏ game không phải vì vấn đề pháp lý, chỉ vì nó làm “huỷ hoại cuộc đời” anh ấy và khiến anh ấy “ghét nó”. Có phải sự soi mói bầy đàn, thói đố kị, ghen ăn tức ở (GATO) của dân mạng khiến tác giả Flappy Bird không chịu nổi?
Nguyễn Ngọc Long: GATO trên mạng thì là chuyện đương nhiên. Sẽ luôn có người ghen ăn tức ở với thành công của mình mà đưa ra những câu nói làm tổn thương và gây ra nhiều áp lực.
Khi bạn có sản phẩm nổi tiếng hoặc cá nhân bạn trở nên nổi tiếng thì mặc nhiên bạn phải chấp nhận sự soi mói của giới truyền thông. Việc có chấp nhận được hay không thì tuỳ bản lĩnh mỗi người.
Trên Twitter, Đông khẳng định gỡ bỏ game Flappy Bird chứ không bán lại và anh sẽ tiếp tục công việc lập trình game. Với một người như bạn Đông có niềm đam mê, ấp ủ làm ra những sản phẩm game thành công không chỉ là game này mà còn nhiều game sau đó nữa thì sẽ vẫn phải đối mặt với những chuyện tương tự như vậy. Sẽ vẫn có những ý kiến trái chiều và soi mói.
PV: Kể cả khi gỡ ứng dụng khỏi App Store và Google Play rồi thì khả năng bị kiện nếu vi phạm bản quyền sẽ ra sao?
Nguyễn Ngọc Long: Nếu có sự vi phạm bản quyền thì khả năng bị kiện vẫn còn dù game được gỡ đi. Thậm chí sau đó vài tháng, vài năm chủ thể quyền vẫn theo đuổi việc kiện cáo được nếu như họ thích. Nghĩa là người ta bắt mình bồi thường căn cứ trên thời gian mình sử dụng chứ không phải căn cứ trên việc mình gỡ hay không gỡ. Cái đó hoàn toàn phụ thuộc vào người nắm giữ bản quyền người ta có kiện mình hay không và phụ thuộc vào việc mình có đầy đủ quyền đến đâu.
PV: Là một nhà tư vấn truyền thông xã hội, anh có lời khuyên gì với Nguyễn Hà Đông?
Nguyễn Ngọc Long: Ngay từ đầu tôi đã đề cập là khi mình có một ước mơ, một khát khao vươn đến tầm cỡ toàn cầu thì bên cạnh việc tạo ra một sản phẩm tốt thì mình còn phải trang bị những kiến thức phù hợp với luật chơi toàn cầu.
Trường hợp cụ thể của game Flappy Bird thì nó đã chứng minh được một điều rằng chúng ta có thể ở bất cứ một quốc gia nào, sử dụng bất kỳ ngôn ngữ nào, mang một màu da nào thì đều có cơ hội ngang nhau khi đưa sản phẩm ra toàn cầu và biết sử dụng truyền thông xã hội với một chi phí không lớn.
Có nghĩa là về mặt truyền thông thì không có gì phải quá lo lắng khi bạn có một sản phẩm tốt. Các bạn có cơ hội bình đẳng trước tất cả mọi người.
Còn về mặt phi truyền thông thì tôi muốn nhấn mạnh đến việc trang bị, tìm hiểu những kiến thức, luật chơi toàn cầu để mình tránh những rắc rối có thể có, không chỉ là vấn đề bản quyền mà còn nhiều vấn đề khác như đã đề cập ở trên là phân biệt chủng tộc, kì thị văn hoá, ngược đãi động vật, vi phạm quyền của LGBT. Nói chung, đó là những vấn đề tôi thấy là "nổi cộm", nhưng vẫn có thể còn nhiều vấn đề khác nữa.
Tôi cũng mong về phía các cơ quan quản lý nên có những hỗ trợ về kiến thức, về thủ tục cũng như đường đi nước bước để các bạn trẻ có sản phẩm tốt không bỡ ngỡ, qua đó tránh được những rắc rối không đáng có trên hành trình ra biển lớn.
PV: Vâng, xin cảm ơn anh.
