Sáng ngày 12.1 (mùng 3 âm lịch), dưới nắng trời gay gắt đang tràn về, tại cửa biển Sa Huỳnh, xã Phổ Thạnh, huyện Đức Phổ, hàng ngàn người dân địa phương và vùng lân cận vẫn đội mưa để tham gia và chứng kiến lễ hội xuất hành đầu năm.
Đội nắng xem lễ.
Lễ xuất hành ở Sa Huỳnh bắt nguồn từ đâu? Có từ bao giờ? Vì sao là ngày mùng 3 mà không phải là ngày khác? Không một ngư dân nào ở đây nhớ và giải thích một chính xác và rõ ràng.
Trong kí ức của những lão ngư Sa Huỳnh, thì: Hồi tóc còn để chỏm, tay biết cầm mái chèo đã có ngày lễ này rồi. Đối với ngư dân Sa Huỳnh ngày Lễ xuất hành có ý nghĩa hết sức đặc biệt, bởi lẽ với những người quanh năm lênh đênh trên sóng nước mênh mông của đại dương, thì đây chính là ngày mà ngư dân địa phương thể hiện tấm lòng thành kính của mình đối với biển khơi, đất, trời đã giúp họ bình yên trong những chuyến ra khơi mà thời gian kéo dài cả tháng; cầu mong cho năm đến mưa thuận, gió hòa tôm, cá được đầy khoang.
Được giao gánh vác trọng trách tổ chức ngày lễ này là Ban vạn, gồm những bậc cao niên, có uy tín của làng do những ngư dân “bầu”ra. Sau khi xem ngày giờ tốt, ngư dân cùng với Ban vạn, Vạn trưởng tập trung về Lăng Ông Nam Hải để hành lễ. Sau phần nghi lễ ở lăng chính, mọi người cùng rước đèn đi đến Dinh bà Thiên Ya Na Viễn ngọc Phi thượng Đẳng thần-người người trông coi cửa biển và Dinh Bà Thuỷ- người quản lý biển để báo và xin phép cho ngư dân hành nghề.
Hát sắc bùa (áo vàng), Hát bả Trạo (áo đỏ), một hoạt động không thể thiếu trong lễ xuất hành
Đôi diễn viên nhí của đội hát sắc bùa
Đến phần xuất hành, tất cả các tàu thuyền ở Sa Huỳnh phải tuân thủ theo một qui tắc “bất thành văn” đó là tàu của Vạn trưởng sẽ chạy ra cửa đầu tiên, rồi mới đến những chiếc khác. Trò chuyện với chúng tôi về vụ đánh bắt năm 2011 vừa qua, ông Nguyễn Kỳ, CT UBND xã Phổ Thạnh, phấn khởi: Toàn xã hiện có 935 chiếc tàu, với tổng công suất gần 155.000 Cv, tăng gần 70 chiếc so với năm trước, trong đó tàu có công suất trên 90 Cv là 646 chiếc.
Tàu cá xuất hành đầu năm.
Dùng điện thoại ghi lại những hình ảnh của buổi lễ xuất hành.
Vụ đánh bắt năm 2012 vừa qua, mặc dù gặp nhiều khó khăn, thế nhưng tổng sản lượng hải sản đánh bắt được 37.200 tấn, đạt 110% so với kế hoạch. Được biết cùng với lễ, những hoạt động của phần hội trong Lễ xuất hành cũng đã dần dần được khôi phục như: Đua ghe truyền thống và các hoạt động vui chơi khác.