Lạm dụng mì ăn liền: Dễ bị cao huyết áp, mắc bệnh tim mạch
Mì tôm hay mì ăn liền vốn là món ăn thay thế ngũ cốc phổ biến, tiện dụng và kinh tế đối với nhiều gia đình.
“Phải thông cảm là: Ở một chừng mực nào đó, dân mình còn nghèo và ăn gì cũng lo không an toàn. Đi ra ngoài phố mua thực phẩm thì lại sợ độc hại như một cái bẫy...
Công nhân đi chợ mỗi ngày chỉ 20 – 30 nghìn đồng cho một bữa ăn. Sinh viên cũng vậy” – chuyên gia thương hiệu Võ Văn Quang nói.
Thêm vào đó, do công việc bận rộn, nhiều người thường chọn mì tôm thay bữa ăn chính với quan niệm “ăn sao cho nhanh, cho tiện”, “no và ngon miệng là được”.
Chính vì vậy, sản phẩm mì ăn liền đang trở thành một trong những mặt hàng bán chạy nhất trên thị trường hiện nay.
Tuy nhiên, ít ai biết được rằng, nếu lạm dụng ăn nhiều mì tôm, sản phẩm này sẽ rất độc hại cho sức khỏe người dùng.
Trong thành phần mì ăn liền chủ yếu là bột và rất nhiều chất béo bão hòa, nhất là chất béo chuyển hóa (transfat) do được tạo ra khi chiên trong các loại dầu ăn rồi sấy khô.
“Tác hại của mì ăn liền chủ yếu ở chất béo transfat, ăn nhiều nguy cơ gây các bệnh không lây nhiễm, bệnh mãn tính, cao huyết áp, rối loạn mỡ máu, tim mạch,…
Đặc biệt, chất béo này gây rối loạn chuyển hóa có khả năng gây ung thư” – bác sĩ Lê Thị Hải, Giám đốc Trung tâm tư vấn Dinh dưỡng - Viện Dinh Dưỡng Quốc gia cho biết.
Thêm vào đó, bác sĩ Hải cũng khuyến cáo: Mì ăn liền rất mặn, sự dư thừa muối do ăn nhiều cũng dễ nguy cơ cao huyết áp, tim mạch. Ngoài ra, có thể tổn thương chức năng thận và dễ tạo sỏi thận.
Theo thông tin từ Bộ Nông nghiệp thực phẩm và nông thôn Hàn Quốc, trung bình một người Việt Nam tiêu thụ 55,1 gói mì ăn liền một năm, đứng thứ hai thế giới, sau Hàn Quốc với 76 gói.
Giải thích lý do tại sao người Việt ăn nhiều mì tôm, theo bác sĩ Hải: Một phần vì mì ngon, thứ nữa do “xem tivi, xem quảng cáo nhiều quá!”.
Bởi “cái gì quảng cáo nhiều thì bán được nhiều, trong khi đó, toàn quảng cáo tốt, đồ ngon chứ có ai nói tác hại của chúng đâu!”.
Sở dĩ mì ăn liền ngon, theo đánh giá của các chuyên gia là nhờ cho nhiều các gói gia vị, bột nêm đi kèm.
Trong các gia vị này thường có chất phosphate, nếu lạm dụng sẽ dễ bị loãng xương. Hơn nữa, thành phần của các gói gia vị mì có chất giúp ăn ngon miệng, tạo vị giác ngon.
Nhưng có một số ít người có thể bị dị ứng gây triệu chứng như mệt mỏi, nhức đầu, hồi hộp, tê nhức chân tay sau khi ăn.
“Mì tiện lợi, giá rẻ, ngon. Ai ăn cũng thấy ngon. Bản thân tôi cũng thích nhưng vì sức khỏe phải hạn chế” – bác sĩ Hải tâm sự.
Bác sĩ cho rằng: Người tiêu dùng Việt nên ăn mì ăn liền với tốc độ vừa phải, 1 tuần ăn một vài gói thì không sao, ăn nhiều hơn sẽ không tốt cho sức khỏe.
Khi ăn cần bỏ bớt gia vị, nhất là không nên dùng gói mỡ kèm theo bên trong sản phẩm, vì gói mỡ đó có mùi khét, "chất béo không tốt" này dễ gây nên thừa cân, béo phì, béo bụng, bệnh tim mạch.
Đồng thời, trước khi ăn, người dùng cũng nên lưu ý: Phải trần nước sôi, bỏ bớt lớp mỡ béo bên ngoài bởi vốn dĩ, mì ăn liền được chế biến theo phương pháp chiên, tích nhiều dầu mỡ gây béo.
Mặc dù vậy, thành phần của mì tôm lại chủ yếu là tinh bột và mỡ, do đó, để đủ vi chất, người ăn mì phải cho thêm rau, bổ sung thêm thịt.
“Nếu chỉ ăn mì không sẽ gây thiếu vi chất dinh dưỡng vì nếu không cho rau, cho thịt vào thì không có chất đạm, vitamin và khoáng chất. Lâu dài, sẽ không cân đối về mặt dinh dưỡng” - bác sĩ Hải khuyên.
Cũng theo bác sĩ Hải, việc ăn mì ăn liền ngày qua ngày dẫn đến có nguy cơ bị ung thư cao, nhất là ung thư hệ tiêu hóa do thiếu chất xơ và rau xanh.
Quảng cáo mì ăn liền: Phóng đại hình ảnh miếng thịt, đùi gà
Mặc dù mì ăn liền có nhiều tác hại như vậy nhưng tất cả các quảng cáo về đồ ăn nhanh này đều giấu nhẹm đi những mặt trái của việc ăn nhiều mì.
Ví dụ như: Hầu hết quảng cáo của Hảo Hảo, Komachi, Omachi hay các thương hiệu mì nổi tiếng đều nhấn vào việc ăn ngon, giá rẻ, "mì dai rất thích", "ăn nghiện luôn", “công nghệ Nhật Bản giúp pha chế nhanh”, ăn nhanh sau 1 phút 30 giây,…
Cộng với đó, những hình ảnh bắt mắt, khơi dậy mùi thơm hấp dẫn lôi cuốn người xem khiến người tiêu dùng chú ý, thèm muốn được một lần nêm nếm, thưởng thức.
Tuyệt nhiên không có quảng cáo nào đả động tới tác hại của việc lạm dụng mì ăn liền.
Theo chuyên gia thương hiệu Võ Văn Quang - người đã đặt nền móng cho marketing và Branding ở Việt Nam: "Chúng ta không nên trông chờ vào đạo đức của các nhà quảng cáo".
Hầu hết các quảng cáo mì ăn liền đều có hình ảnh phóng đại đùi gà, tôm, thịt,... khiến người dùng hiểu lầm. (Ảnh chụp từ một quảng cáo mì tôm trên truyền hình)
“Truyền thông phải nói rõ về góc nhìn của các chuyên gia, nhà khoa học để nhắc nhở mọi người về tác hại của chất béo bão hòa và những phụ gia có thể còn được sử dụng mà chưa biết – phụ gia không có lợi, có hại trong mì ăn liền.
Đặc biệt là trẻ em có thói quen ăn mì tôm từ nhỏ. Tệ hại là chúng ăn sống hoặc ăn mì mà không chịu ăn cơm. Như vậy là thói quen hư, rất nguy hiểm” – ông Quang nhấn mạnh.
Theo ông Quang: Mì ăn liền là sản phẩm chế biến công nghiệp bằng máy móc, với mức giá rẻ từ 3-4 nghìn đồng thì “làm sao mà dinh dưỡng được!”.
Tuy nhiên, trong các quảng cáo luôn có các hình ảnh hấp dẫn người xem như một con tôm thơm ngon, một cái đùi gà béo ngậy hay một miếng thịt thơm nức,…
“Người tiêu dùng cứ bị tưởng lầm, cứ thế bị ám thị. Nghĩ ăn là như thế nên trẻ con ưa thích” – ông Quang nói.
Vị chuyên gia thương hiệu này đề nghị: Luật quảng cáo cần có thêm một số chế tài về việc quảng cáo phóng đại.
“Trong quảng cáo mì ăn liền, hình ảnh tô mì có miếng thịt, có con tôm hay cái đùi gà phải không cho phép đăng tải vì trên thực tế, nó không có trong tô mì…
Luật quảng cáo phải yêu cầu bỏ những cái đó ra vì quảng cáo sai sự thật vì mì ăn liền chỉ là thực phẩm ăn để chống đói” – ông Quang lưu ý.
Ông phân tích thêm: Các chất béo chuyển hóa tuy độc hại nhưng nó là cái vô hình, chỉ có thể quản lý trong sản xuất, việc cấm quảng cáo là khó.
Tuy nhiên, các cơ quan chức năng hoàn toàn có thể quản lý những cái hữu hình – nhìn thấy được như hình ảnh con gà, miếng thịt,… xuất hiện trong tô mì ở quảng cáo.
“Quảng cáo như thế là phóng đại” – ông Quang kết luận.
Những vấn đề nổi cộm này, theo ông Quang, Luật quảng cáo hoàn toàn có thể xử lý và hạn chế. Thậm chí, những sản phẩm độc hại còn cần hạn chế cả thời lượng phát sóng quảng cáo.
“Những người có trách nhiệm như Bộ Thông tin – truyền thông cần vào cuộc.
Những sản phẩm có nguy cơ độc hại cần hạn chế, thậm chí chỉ phát được ở các khung giờ nào đó” – ông Quang nhắn nhủ tới các cơ quan chức năng có liên quan.
Tuy vậy, đứng ở góc độ luật pháp, luật sư Trịnh Cẩm Bình, Giám đốc Công ty Luật Biển Đông cho rằng: Khó có thể “bắt bẻ” các quảng cáo của các công ty sản xuất mì ăn liền.
Trừ khi họ quảng cáo là có thành phần nào đó nhưng lại hoàn toàn không có, mà thay vào đó là những thành phần khác gây bệnh cho con người bị cấm sử dụng thì được coi là “đưa thông tin không trung thực”.
“Việc quảng cáo nội dung về mì ăn liền không vi phạm Điều 7, 8 Luật Quảng cáo về sản phẩm, dịch vụ cấm quảng cáo và hành vi cấm trong hoạt động quảng cáo.
Những nội dung quảng cáo đưa lại thông điệp là mì ăn ngon, giá cả hợp lý để người tiêu dùng lựa chọn sử dụng sản phẩm mì của các hãng khác nhau.
Các hãng khó có thể kèm theo cảnh báo về các loại bệnh có thể xảy ra đối với người sử dụng khi chưa có điều tra xác minh và kết luận rõ ràng” – LS.Bình nói.
Báo chí trong nước thời gian qua có dẫn tin: Một thí nghiệm đặc biệt của tiến sĩ Braden Kuo, công tác tại Bệnh viện cộng đồng Massachsetts (Mỹ) cho biết, việc tiêu thụ mì ăn liền trên 3 lần mỗi tuần có nguy cơ cao mắc bệnh tiểu đường và tim mạch.
Nó còn được cho là một đối thủ "khó xơi" đối với hệ tiêu hóa bởi sau nhiều giờ vào cơ thể, những sợi mì này không dễ gì phân hủy.
