Quán phở bên bờ vịnh Hạ Long một đêm đầu năm 2003, Michael W.Crisham (tên thường gọi Mike) - giáo viên tiếng Anh tình nguyện của Ban Quản lý vịnh Hạ Long đã khiến chị Nguyễn Thị Bình - cô bán hàng phở nghèo đang một nách 3 con phải ngỡ ngàng khi ông trịnh trọng cầu hôn bằng một dòng chữ tiếng Việt hoàn toàn không dấu, viết trên một tờ giấy, rằng “tôi muốn làm chồng em, em đồng ý không?”.
Những tưởng chỉ là sự lãng mạn nhất thời của một người đàn ông xa quê với phụ nữ bản xứ như thường thấy, nhưng hóa ra hơn 10 năm qua, họ đã cùng nhau viết nên một chuyện tình lạ như cổ tích.
Quán phở tình yêu
Mike lúc ấy 52 tuổi, độc thân, người Anh gốc Ireland, làm tình nguyện viên cho Ban Quản lý vịnh Hạ Long từ năm 2002, lưu trú tại một khách sạn trên phố Bến Đoan bên bờ vịnh Hạ Long. Hồi đó Hạ Long quán xá không nhiều như bây giờ, ông thường vào ăn tối ở quán phở lụp xụp của chị Bình gần đó, một phụ nữ ở tuổi 44. Để nuôi 3 con ăn học sau cuộc hôn nhân tan vỡ, chị làm quần quật từ 14 giờ hôm trước cho đến 2-3 giờ sáng hôm sau, cho đến khi thực khách cuối cùng ra về.
Mike kể với tôi, rằng ông không thích phở của Việt Nam, có chăng chỉ thích thịt bò. Nhưng, có lẽ vì cô chủ quán cuốn hút mà sau đó, chiều tối nào ông cũng ghé qua ăn phở bò hoặc gà. Rồi cũng một phần lớn vì cô chủ quán phở mà sau khi hết thời gian 2 năm làm tình nguyện viên ở Ban Quản lý vịnh Hạ Long, Mike quyết định ở lại và tìm việc khác.
Thời điểm đó đêm nào ông cũng ngồi rất lâu trong quán chị Bình, vừa ăn vừa nhâm nhi bia và suy tư... Thường rất khuya, ông mới cuốc bộ về khách sạn. Ngồi lâu thành quen thân, nhiều lần ông ra, gặp bữa cơm gia đình, biết ông thích món canh khoai tây, chị Bình mời ông cùng ăn. “Ông không quen các món ăn Việt, nên thỉnh thoảng tôi lại nấu món canh khoai tây mời ông. Ông thường ăn canh thì thôi phở, nhưng vẫn cứ trả tiền bằng bát phở” - chị Bình kể.
“Một năm sau, ông xin... ăn chung với gia đình, nhưng chỉ ăn bữa tối, với mức đóng góp 500.000 đồng/tháng” - vẫn lời chị Bình - “thực đơn là những món ăn đơn giản, gói gọn trong mâm cơm của một gia đình nghèo. Gọi thêm gì bên ngoài, ông móc túi trả tiền thêm món đó. Ông rất sòng phẳng và rõ ràng”.
Rồi chuyện gì đến cũng phải đến. Một hôm, Mike trịnh trọng ngỏ lời cầu hôn chị hàng phở bằng một dòng chữ tiếng Việt hoàn toàn không dấu viết trên một tờ giấy. Phải đánh vần rất lâu và dựa vào suy luận từ nghĩa tình đôi bên đã được ấp ủ từ lâu, cuối cùng chị Bình hiểu dòng chữ trên, mà theo chị, chắc do Mike mò mẫm qua từ điển để ghép thành, có nghĩa là “Tôi muốn làm chồng em, em đồng ý không?”.
Chị Bình không trả lời ngay và tiếp tục giữ im lặng khi ông “đòi” chị câu trả lời một tuần sau đó. Một ngày thứ 7, ông mời chị đi ăn nhà hàng. Ăn xong, ông lại hỏi, rằng đồng ý hay không đồng ý lời cầu hôn của ông thì nói một câu ngắn gọn, không cần giải thích lý do. Chị vẫn không trả lời.
“Sao chị làm vậy? Có phải chị sợ sự khác biệt về văn hóa?” - tôi hỏi. “Tôi không sợ sự khác biệt về văn hóa. Tâm trạng tôi lúc đó nửa thực, nửa mơ và không hiểu vì sao ông ấy lại sẵn sàng lấy một người phụ nữ đã qua một đời chồng, nghèo khó, lại có đến 3 đứa con. Đây là điều tôi lo lắng nhất, vì sợ không sống chung được với nhau lâu” - chị trả lời.
Cặp đôi hạnh phúc viên mãn Mike - Bình.
“Vì sao ông cưới chị Bình? Khi ngỏ lời cầu hôn, ông có lường trước được phản ứng của chị ấy không?” - tôi tò mò hỏi Mike và nhận được câu trả lời rất tinh ranh, khác hẳn với nụ cười đôn hậu của ông: “Lý do tôi cưới Bình thì cũng giống như lý do... cậu lấy vợ cậu thôi”. Chị Bình tiếp lời: “Tôi đã phải suy nghĩ rất nhiều và hỏi, tham khảo ý kiến của gia đình, bạn bè. Mấy hôm sau, sau bữa tối với gia đình tôi, ông ấy lặp lại câu hỏi. Và lần này, tôi... gật đầu”. Họ tổ chức lễ cưới đơn giản trên vịnh Hạ Long vào tháng 6.2003.
Hạnh phúc viên mãn
Sau quyết định “lịch sử” ấy, ông bảo chị đi tìm mua ngôi nhà khác vì không thể ở chung trong một quán phở nhỏ và lụp xụp như thế. Chị ậm ừ vì trong túi chưa bao giờ có dư đến một triệu đồng, mà cũng không thể bảo ông bỏ tiền ra mua được. Hiểu ý, ông bảo chị cứ đi tìm nhà, ông lo chuyện tiền bởi “đã là vợ chồng thì có gì phải ngại”.
Căn nhà đầu tiên ở trung tâm thành phố chỉ có 19m2, 1 tầng, 1 gác xép, không đủ chỗ cho sinh hoạt, nên ban ngày ông ở với chị, đến tối lóc cóc đạp xe về khách sạn. Ông lại giục chị tìm mua nhà khác rộng hơn vì ngoài vợ chồng, còn có ba con của vợ, “mà sau này còn thêm các cháu nội ngoại nữa chứ”.
Ngôi nhà thứ hai khang trang, rộng rãi hiện vợ chồng chị đang ở tại tổ 1C, khu 6A, phường Hồng Hải, TP.Hạ Long có giá 525 triệu đồng. Tuy nhiên, thời gian đầu, chưa kịp làm giấy kết hôn, nên ban ngày ông về nhà với vợ, tối phải đến trường dân tộc nội trú - nơi ông dạy tiếng Anh - để ngủ.
Thời điểm đó, Mike không được phép đứng tên chủ ngôi nhà, nên khi làm giấy sang tên đổi chủ, cán bộ địa chính phường mời ông lên và khéo léo nói rằng ông viết cam kết sau này có chuyện gì thì không được tranh chấp tài sản. Chị ngại quá vì tiền mua nhà là của ông; cán bộ địa chính cũng biết điều đó, nhưng lường trước những phức tạp sau này nên đành làm vậy. Nhưng Mike lại dửng dưng: “Vợ tôi đứng tên thì có sao đâu?”.
Sau khi lấy Mike, chị Bình bán phở thêm một thời gian ngắn nữa rồi nghỉ hẳn do “quán phở tình yêu” bị giải phóng mặt bằng để xây các công trình lớn của thành phố, và quan trọng hơn, ông không muốn chị vất vả. Với ba đứa con của chị (khi đó một học lớp 12, một học lớp 7, một học lớp 3), ông luôn động viên, khuyến khích phải học tiếp.
“Mike chu đáo chăm lo cho mấy đứa nhà tôi. Tiền ăn học toàn ông lo. Thậm chí, sau này lấy vợ, gả chồng cho cả 3 đứa cũng một tay ông làm. Ông bỏ tiền tổ chức đám cưới, tiền mừng ông cũng cho chúng nó luôn để làm vốn. Ba đứa con tôi trưởng thành như bây giờ có công rất lớn của Mike” - chị Bình nói, giọng đầy ngưỡng mộ và biết ơn người chồng ngoại quốc của mình.
Giờ chỉ có Mike và chị ở ngôi nhà tổ 1C, khu 6A, phường Hồng Hải, TP.Hạ Long. Ba người con của chị sống và làm việc ở nơi khác, cùng 5 đứa cháu nội - ngoại. Vài ba năm một lần, ông lại dẫn vợ về Anh và Ireland thăm họ hàng và bạn bè ở Anh. Bố mẹ ông đã mất cách đây nhiều năm.
Chị vẫn gắn bó với nghề nấu ăn, đơn giản vì nghiên cứu các món ăn tây cho chồng do ông vẫn chưa quen với các món ăn Việt. “Vợ tôi nấu món tây cũng ngon lắm. Xem dạy nấu ăn trên T.V, thử vài ba lần là cô ấy nấu thành công” - Mike khen vợ. Chiều chiều, chị đi tập thể dục thẩm mỹ, hoặc tập luyện cùng đội văn nghệ phường. “Cô ấy hát hay và khiêu vũ cũng giỏi. Thỉnh thoảng giành giải nhất ở các cuộc thi văn nghệ đấy” - Mike khoe.
Với Mike, sau khi hết hợp đồng 5 năm làm việc cho Sở Giáo dục và Đào tạo Quảng Ninh, gần đây ông làm hiệu đính tiếng Anh cho Đài Phát thanh - Truyền hình Quảng Ninh và dạy tiếng Anh trình độ nâng cao tại nhà. Mỗi ngày, ông vẫn dành khoảng thời gian nhất định để học tiếng Việt. Nên giờ, theo chị Bình, tiếng Việt của Mike khá hơn tiếng Anh của chị nhiều.
Tuy nhiên, hai vợ chồng chị thường nói chuyện với nhau bằng cả 2 thứ tiếng thì mới hết được câu chuyện. Dẫu vậy, mỗi khi bàn về việc gì hệ trọng của gia đình đôi bên, hai vợ chồng chị đều viết ra giấy – như cái cách mà ngày nào Mike cầu hôn chị. “Thật ra là để không hiểu sai ý của nhau, chứ ông là người sống vì mọi người, miễn là vợ con vui thì ông đều đồng ý hết” - chị Bình giải thích.
Thấm thoắt đã gần 15 năm kể từ ngày Mike sang làm tình nguyện viên ở đất mỏ Quảng Ninh. Mike bảo ngày rời quê hương đến Việt Nam, ông không nghĩ một ngày nào đó, đôi chân từng đi khắp nơi trên thế giới sẽ chọn nơi đây là bến đậu. Còn với chị Bình, dù đã sống với nhau hơn 10 năm, nhưng giờ nghĩ lại, nhiều khi chị vẫn có cảm giác như một giấc mơ, vì có người chồng sống tình nghĩa, giản dị, cùng con đàn, cháu đống thành đạt, mạnh khỏe.
Bạn tôi - một người Việt Nam - hàng xóm của chị Bình lúc nào cũng xuýt xoa, ngưỡng mộ về tổ ấm hạnh phúc của chị, nhất là trong cách lo toan, chăm sóc vợ, gia đình vợ, cũng như trong cách ứng xử với hàng xóm láng giềng của Mike. Ai bảo đàn ông phương Tây chỉ biết sống cho riêng mình?
