Quan điểm làm hỏng nét truyền thống
Dân ta có câu “quất, mai chặt đầu”, chơi những cây cảnh này vào ngày Tết thì ma quỷ chạy hết nhưng theo TS. Lê Xuân Phương, Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển doanh nhân và doanh nghiệp Đông Nam Á thì chơi cây trong nhà là kỵ.
TS Phương giải thích, dân ta có câu “thi dã mục ca”, tức là con người muốn thành công thì ra giữa trời đất ca hát, chứ mùa xuân không ai ở trong nhà. Chính vì thế, cây cảnh nên để ở ngoài cửa ra vào, để nó trở thành ngoại thất thì mới tốt.
Trao đổi với chúng tôi, chuyên gia phong thủy Nguyễn Vũ Tuấn Anh (người được gọi là dị nhân đuổi mưa) đã bày tỏ sự không đồng tình với quan điểm cho rằng, không nên chưng đào, mai, quất trong nhà những ngày Tết.
"Việc chưng đào, mai, quất trong nhà vào những ngày Tết là nét truyền thống của dân tộc ta từ rất lâu rồi nên việc đưa ra quan điểm cho rằng, không nên chưng như vậy rõ ràng là không hiểu hay cố tình phá hoại nét văn hóa truyền thống dân tộc.
Cá nhân tôi không đồng tình với quan điểm này", ông cho hay.
Cũng theo ông Tuấn Anh, việc cho rằng, chưng đào, mai, quất trong nhà dịp Tết là kỵ rõ ràng đang có sự "chụp mũ" một cách chủ quan, không có luận cứ.
"Ở đây, câu "thi dã mục ca" chỉ đơn giản là bài thơ do mục đồng ngâm, hoặc ca. Nó chẳng liên quan gì đến cây hoa nói chung phải để trong nhà hay ngoài cửa.
Câu "quất mai chặt đầu" trong giới chơi cây cảnh là cây bị mất ngọn và trở thành mất giá trị. Thí dụ một cây mai rất đẹp, bị cụt mất ngọn vì một lý do gì đó thì nó có thể từ 30 triệu xuống còn 10 triệu.
Đây là sự mô tả giá trị bị mất của cây quất, mai và cây cảnh nói chung. Nó chẳng ăn nhập gì với chuyện chưng đào, quất, mai trong ngày Tết.
Nếu cho rằng, cây đào trồng trong nhà thì ma quỷ chạy hết, thì lại càng phải chưng đào, quất, mai. Sao lại nói không nên?", ông Tuấn Anh nói.
Nên tìm hiểu lại văn hóa truyền thống Việt Nam
Còn theo thạc sỹ Nguyễn Vinh Kiên, một nhà nghiên cứu phong thủy thì theo truyền thuyết, ở phía Đông núi Sóc Sơn (Hà Nội) có một cây hoa đào cổ thụ, cành lá xum xuê khác thường, bóng râm che phủ cả một vùng rộng.
Trên cây hoa đào khổng lồ ấy có hai vị thần tên là Trà và Uất Lũy trú ngụ, tỏa rộng uy quyền che chở cho dân chúng khắp vùng.
Quỷ dữ hay ma quái nào bén mảng lui đến ắt khó tránh khỏi sự trừng phạt của hai vị thần linh.
Ma quỷ khiếp sợ uy vũ sấm sét của hai vị thần đến nỗi sợ luôn cả cây đào, chỉ cần trông thấy cành hoa đào thôi cũng đủ khiến chúng bỏ chạy xa bay.
Ðến ngày cuối năm, cũng như các thần khác, hai thần Trà và Uất Lũy phải lên thiên đình chầu Ngọc Hoàng.
Trong mấy ngày Tết, hai thần vắng mặt ở trần gian nên để tránh ma quỷ hoành hành, tác oai tác quái, dân chúng đã đi hái những cành hoa đào về cắm trong lọ, ai không hái được thì lấy giấy hồng điều vẽ hình hai vị thần linh dán ở trước nhà.
Việc làm này từ đó trở thành thông lệ, hàng năm cứ mỗi dịp Tết đến, mọi người đều cố gắng cắm một cành hoa đào trong nhà mình.
Lâu dần, người Việt không còn tin mấy ở ma quỷ thần linh như tổ tiên ngày xưa, nhưng vẫn giữ tập tục trang hoàng cho nhà mình bằng cành đào tươi thắm với mong muốn năm mới sẽ gặp nhiều may mắn, an lành, hạnh phúc.
Cùng với đào, mai, quất là loại cây cảnh được nhiều gia đình chọn chưng trong dịp Tết.
"Cây đào được xem là tinh hoa của ngũ hành, theo phong thủy cây này có thể trị bách quỷ nên khi đón năm mới ta thường thấy các gia đình hay trồng đào trước cửa nhà hay để trong nhà. Hoa đào còn là biểu tượng cho sự đổi mới và sức sinh sôi phát triển mạnh mẽ", ông Kiên nói.
Với hoa mai cũng vậy, một cành, chậu mai để trong nhà vừa đẹp nhà vừa vui Tết lại vừa có thể xua đuổi được hết các loài ma quái trong suốt cả năm.
Còn cây quất thường được người dân lựa chọn để trang trí vào dịp Tết cũng bởi theo âm Hán Việt thì âm của từ "quất" gần giống âm của từ "cát".
Cây quất có lá xanh tốt, sai quả, quả vàng đều thể hiện sự trù phú, hứa hẹn một năm mới được mùa, ăn nên làm ra, dồi dào sức sống.
Mỗi khi Tết đến xuân về, ngoài việc xem ngày tốt xấu để dọn dẹp nhà cửa đón Tết, nhà nhà đều bài trí cây quất với hy vọng mang lại niềm vui và may mắn trong cả năm cho gia đình.
"Việc cho rằng, Tết không nên chưng đào, mai, quất trong nhà vì đó là kỵ, không may mắn... thì tôi cũng chưa nghe thấy ở đâu và chưa thấy ai làm như vậy", ông Kiên nêu quan điểm.
