Vùng đất cổ Sơn Tây có bốn đặc sản tiến vua, ngoài ba loại động vật quý hiếm có sự xuất hiện duy nhất của một loại rau, ấy là rau muống Linh Chiểu, có nguồn gốc từ làng Linh Chiểu, Phúc Thọ, Hà Nội.
Dân gian lưu truyền rằng, ngày xưa có một vị vua đi qua làng Linh Chiểu (xã Sen Chiểu) được người dân dâng món rau muống dân dã của làng. Vua ăn xong hết lời khen ngợi, yêu cầu cung tiến.
Từ đó rau muống Linh Chiểu nổi tiếng là "rau muống tiến vua". Nó cùng với dơi Sài Sơn, cá chép Cấn Khánh, cua đồng Khánh Hiệp làm nên 4 sản vật quý xứ Đoài xưa.
Sở dĩ, loại rau này được xếp vào hàng đặc sản bởi rau được trồng trên đất phù sa cùng dòng nước sông Hồng trong veo tưới tiêu. Những yếu tố "thiên thời, địa lợi" đó làm rau muống rất khác các loại rau thông thường.
Ông Nguyễn Đức Hải - Trưởng làng Linh Chiểu (xã Sen Chiểu, Phúc Thọ, Hà Nội) cho biết trên tờ Dân việt:
“Giống rau tiến vua của làng là giống rau ngọn, được cấy rất thưa. Mỗi gốc cách nhau khoảng 40cm để cho rau bò ngọn dài và thẳng, 10 ngày hái 1 lần (rau thường chỉ cách khoảng 15cm, 5-7 ngày là có thể hái được).
Rau ngọn này rất ít lá, màu xanh ngả trắng, thân to bằng cái đũa, ăn sống có vị giòn, ngọt. Người dân ở đây thường luộc hoặc ăn sống”.
Vợ ông Hải chia sẻ trên tờ Tiền Phong: Để trồng loại rau này đảm bảo chất lượng như rau muống tiến vua xa xưa phải vô cùng vất vả, kỳ công.
Đất trồng rau phải là đất sạch, không tù đọng. Nếu trồng ở đáy ao phải đủ bùn nhưng mặt nước phía trên không được nổi váng.
Giống rau phải được chọn từ những cây giống to đều, mập mạp, không có mầm sâu bệnh, lá không quá to mướt hoặc quá nhỏ.
Khi trồng tuyệt đối không được bón, tưới nước phân trực tiếp mà phải bằng phân đã phân hủy. Nguồn nước tưới phải là nước sạch từ sông Hồng.
Xa xưa, kỳ công hơn, người ta đưa những ngọn rau muống mới nhú vào trong vỏ ốc rỗng. Vỏ ốc (thường là ốc nhồi) to, chọn đều cỡ, rửa thật kỹ để không còn sót tí ruột ốc nào.
Lúc thu hoạch rau, chỉ tách lấy phần ngọn rau nằm sâu trong vỏ ốc, phải rất nhẹ nhàng để không làm giập gãy ngọn rau.
Sản vật thu được là những ngọn rau trắng nõn nà, xoáy theo hình vỏ ốc rất đẹp mắt. Luộc, xào hay chẻ ghém đều giữ được vị thơm ngon, giòn tan.
Với món luộc, nước rau xanh xanh chứ không biến màu như kiểu rau muống tím vắt chanh, cũng khác với nước màu xanh vàng của rau muống quê.
Với món rau muống xào tỏi, từng ngọn to, bóng mỡ, khi ăn vô cùng giòn, ngọt.
Khi nhúng lẩu sẽ cảm nhận rất rõ độ giòn, ngọt của loại rau muống đặc biệt này.
Tổng hợp
