Dù bị mù cả hai mắt nhiều năm nay, nhưng ông Bùi Văn Ngởi ở xóm Khuyển, xã Bảo Hiệu (Yên Thủy - Hòa Bình) vẫn có thể tự mình băng rừng lội suối, đốn củi, chặt gỗ làm nhà, làm nương rẫy, thậm chí có thể đếm tiền, luồn kim xe chỉ…
Vào rừng chặt gỗ làm nhà
Hỏi thăm nhà ông “ba mắt” Bùi Văn Ngởi thì cả huyện Yên Thủy ai cũng rành rẽ. Nhà ông là ngôi nhà sàn làm bằng gỗ theo kiến trúc của người Mường mạn Hòa Bình. Chúng tôi vừa cất tiếng gọi, đã thấy một người đàn ông từ phía sau nhà đi ra. Đó là ông Ngởi. Ông bảo:
“Các anh không gọi tôi cũng ngửi thấy rồi”. Khi ấy chúng tôi mới thấy đôi mắt đã hỏng hoàn toàn, vậy mà ông vẫn có thể làm vườn hay nhiều việc khác như người bình thường. Ông quả quyết là còn có thể làm được nhiều hơn thế nữa.
Ông kể: Cách đây mấy chục năm, ông còn lên rừng chặt gỗ về làm nhà. Khi đó rừng còn nhiều, ông chỉ việc lên tìm gỗ. Khi gặp cây nào ưng ý ông chỉ việc dang tay ra ôm lấy cây để áng chừng xem cây đó có thể làm cột nhà không. Thậm chí ông còn trèo cả lên cây để “đo độ dài” của cây gỗ, sau đó mới chặt hạ rồi nhờ người khiêng về.
Ông Ngởi được mệnh danh là người “ba mắt”
Ngày đó dân làng thấy ông mù hai mắt mà lại lên rừng chặt gỗ thì lấy làm lạ lắm. Họ thách đố, có người còn đòi bịt mắt để xem ông có còn chui được vào rừng nữa hay không. Ấy thế mà ông chỉ cười mỉm rồi thoăn thoắt lên rừng chặt gỗ trước sự trầm trồ thán phục của dân làng.
Cách đây vài năm, ông còn theo chân đám thanh niên trẻ trong làng đi chặt tre, chặt vầu thuê. “Ban đầu còn đi chặt thuê, nhưng sau đó tôi tự chặt rừng tre, vầu của gia đình mình để bán. Đám tư thương chỉ cần nói chặt cây dài mấy mét, mỗi bó mấy cây... tôi có thể làm được ngay. Tôi làm việc gì cũng rất cẩn thận, đầu tiên phải ướm xem cây vầu nghiêng đường nào rồi mới vung dao chặt. Khi chặt thì phải chặt ba đến bốn nhát dao bất kể cây to hay bé. Nếu chỉ chặt một nhát dao lỡ không may cây trượt đâm vào người thì chỉ có chết” - ông Ngởi chia sẻ.
Khả năng đặc biệt của ông Ngởi khiến chính quyền xã Bảo Hiệu cũng phải nể phục. Ông Bùi Cao Khải, Bí thư Đảng ủy xã Bảo Hiệu không giấu nổi sự kinh ngạc khi nói đến người “ba mắt” này: “Nhà tôi cách nhà ông Ngởi một cánh đồng. Đồng thời nhà tôi cũng là trung tâm văn hóa làng, mỗi khi có họp hành, cả làng đều tập trung đến đây.
Có điều lạ là khi đến đi họp mọi người thường đi theo đường cái vòng qua cánh đồng mới đến nơi. Còn ông Ngởi lại xắn quần ngang đầu gối đi tắt qua cánh đồng cho nhanh. Vậy mà ông đi không bao giờ ngã. Còn dân làng thì tròn mắt nhìn mà thán phục rằng ông ấy có con mắt thứ ba”.
Khả năng kỳ lạ
Ông Ngởi có thể làm được mọi việc như người bình thường
Ẩn chứa đằng sau con người tưởng như cục mịch của “kỳ nhân ba mắt” Bùi Văn Ngởi là những giác quan nhạy cảm đến mức lạ lùng.
Ông có thể nghe được tiếng rắn bò cách mình 10m. Ông bảo: “Tiếng di chuyển đặc trưng của rắn nghe dài lê thê. Nếu là rắn to, hoặc trăn thì tiếng bò rõ hơn và có thể có tiếng gãy lách tách của cành cây khô, nếu là rắn nhỏ thì chỉ nghe tiếng trườn dài, nhẹ như một cơn gió”.
Bằng đôi tai và cái mũi kỳ diệu của mình mà khi nghe tiếng động ông có thể phân biệt được tiếng chạy của chó, tiếng đi của cầy, của rắn… Chẳng hạn như cầy đi từng bước dứt khoát, nhanh cộng thêm có mùi hôi lan tỏa…
Trong khi nói chuyện với chúng tôi, ông lại lôi gạo ra kêu gà về ăn, và tai ông cứ nghiêng nghiêng nghe tiếng động còn miệng thì lẩm nhẩm tính. Lát sau ông bảo có mười một con gà, không thiếu con nào. Chúng tôi hỏi: “Làm sao ông đếm được gà?” Ông trả lời: “Gà to thì tiếng chân đi nặng, gà nhỏ tiếng chân rất nhẹ, mỗi con có trọng lượng khác nhau thì tiếng chân đi khác nhau, nếu nghe nhiều thì có thể đoán ra ngay”.
Ông Ngởi sinh năm 1954, nhưng chỉ ba năm sau đó ông đã bị mù hai mắt do bệnh đau mắt hột. Thế nhưng từ trong tuyệt vọng ông đã phát hiện ra khả năng đặc biệt của mình và rèn luyện khả năng đó đến độ tinh tế.
Ông cho biết, lúc mới bị mù, đi đâu phải có bố mẹ đi theo. Nhưng mỗi khi bố mẹ dắt đi đường nào liền lấy ngôi nhà là trung tâm và hình dung ra hướng đi của con đường đó, khoảng cách của quãng đường và những dấu hiệu nhận biết.
Chẳng hạn như đi từ nhà ra cổng phải mất năm mươi bước chân, từ cổng ra ruộng mất khoảng mười phút đi bộ. Trên đường đi phải qua hai cái rãnh, hay năm gốc cây… cứ như thế mỗi ngày ông lại nhớ thêm một quãng đường. Chỉ cần đi vài ba lần là đã thuộc làu làu mà không cần ai chỉ dẫn. Thậm chí ông Ngởi có thể đến trúng nhà hàng xóm cần đến.
Tất cả sự nhạy cảm có được phải do rèn luyện mà thành. Do bị mù nên từ bé khi đi chợ, buôn bán đã bị kẻ xấu nói dối và đưa không đủ tiền. Rồi ông Ngởi dùng tay sờ từng đồng tiền và lần ra số ghi giá trị của đồng tiền đó. Khi chúng tôi đưa cho gã vài tờ tiền polime và cotton với mệnh giá khác nhau để ông trổ tài, không ngờ, ông chỉ xoa xoa vài giây đã có thể đọc trúng mệnh giá của tờ tiền đó. Ông Ngởi cho biết:
“Trước đây chỉ đoán được tiền cotton, còn tiền polime thì mới chỉ học được từ cách đây hai năm, chủ yếu bằng cảm giác và kinh nghiệm. Tôi còn xe chỉ luồn kim được để khâu vá, dù khâu vá không đẹp bằng người sáng mắt”.
Ông Bùi Cao Khải, Bí thư Đảng ủy xã Bảo Hiệu khẳng định: Việc ông Ngởi có những khả năng đặc biệt như trên là có thật. Mặc dù gia đình ông Ngởi thuộc diện hộ nghèo nhưng ông rất có ý chí vươn lên, không dựa dẫm vào người khác mà tự tay làm tất cả các việc.