Điều áy náy nhất của vợ chồng ông Nguyễn Thanh Chấn là hiện tại cô con gái tên Nguyễn Thị Quyền vẫn lưu lạc xứ người, do hoàn cảnh kinh tế chưa thể về đoàn tụ với gia đình.
Điều 19 Luật Trách nhiệm bồi thường Nhà nước, quy định thời hạn thương lượng bồi thường là 30 ngày. Trường hợp như của ông Nguyễn Thanh Chấn do tính chất khó khăn, phức tạp nên việc thỏa thuận bồi thường có thể diễn ra trong thời hạn 45 ngày. Hiện gia đình đang rất băn khoăn không biết sự việc đã được cơ quan chức năng giải quyết đến đâu?
Cục Điều tra VKS NDTC đã làm việc với ông Chấn
Ngày 15-9 trao đổi với PV, ông Thân Ngọc Hoạt, người được ủy quyền làm các thủ tục pháp lý cho ông Nguyễn Thanh Chấn, cho biết: Kể từ ngày 15 – 8 đến nay, TAND TC chưa liên hệ lại với gia đình, nên họ cũng chưa biết yêu cầu đền bù khoản tiền 9,3 tỷ đồng cho 10 năm tù oan sai của ông Nguyễn Thanh Chấn, hiện đã được giải quyết đến đâu. Thế nhưng, sáng 15-9, theo lời mời của cơ quan chức năng, gia đình ông Chấn cũng đã có mặt tại Cục Điều tra VKSNDTC, để làm việc.
Về nội dung cụ thể buổi làm việc ngày 15-9, thành viên gia đình ông Chấn cho biết không liên quan đến việc yêu cầu đền bù. “Việc, một số cán bộ thụ lý vụ án như Trần Nhật Luật, Đặng Thế Vinh cố tình làm sai trái trong vụ án ông Chấn, đã bị bắt giam. Đến nay, Cục Điều tra VKSNDTC mời ông Chấn lên làm việc để làm rõ lại thông tin, ông Chấn có bị dùng nhục hình hay không? Sự việc diễn ra có đúng như những lời khi ra tù ông Chấn đã nói hay không? Hiện, gia đình cũng chưa thể biết, liệu có thêm các cán bộ khác bị bắt giam vì làm sai nữa hay không, việc này cơ quan chức năng vẫn đang tiến hành điều tra xử lý” – bà Thân Thị Hải, người đồng hành với gia đình ông Chấn trong hành trình kêu oan nói.
Về yêu cầu bồi thường, theo gia đình ông Chấn, mẫu đơn của tòa chỉ là bồi thường cho cá nhân ông, chứ chưa tính đến vấn đề bồi thường thiệt hại cho những người liên quan, nên gia đình đã làm đơn, nhưng không theo mẫu mà TAND TC hướng dẫn. Cụ thể, trong đơn yêu cầu bồi thường gửi TAND TC ông Nguyễn Thanh Chấn nêu rõ:
Gia đình ông có công với cách mạng, ông Chấn là con liệt sỹ, cũng là con trai duy nhất trong gia đình, nên có trách nhiệm chính trong việc phụng dưỡng mẹ già (là vợ liệt sỹ). Nhưng do 10 năm ngồi tù oan, ông Chấn không thực hiện được trách nhiệm chăm sóc đối với mẹ của mình. Việc con trai bị ngồi tù oan 10 năm khiến mẹ ông suy sụp tinh thần, dẫn đến ốm đau bệnh tật.
Mặt khác, vợ ông Chấn là bà Nguyễn Thị Chiến, trong suốt 10 năm ông Chấn ngồi tù oan, đã mất rất nhiều công sức tiền của, đi lại nhiều nơi điều tra, thu thập các chứng cứ xác đáng, truy tìm tung tích và vận động hung thủ ra đầu thú… mới có thể minh oan cho chồng. Như vậy, cơ quan chức năng cần phải xem xét để bồi thường mới thấu tình đạt lý.
Ra tù và tay trắng…
Ông Thân Ngọc Hoạt cũng cho biết, hiện tại gia đình ông Chấn đang trong tình cảnh hết sức khó khăn, tài sản đã cạn kiệt, trong khi cả hai vợ chồng ông Chấn đều lâm trọng bệnh. Hiện bà Chiến mắc bệnh huyết áp cao, thần kinh không ổn định, thường xuyên phải nằm một chỗ. Bản thân ông Chấn, sức khỏe đã suy sụp, trí nhớ cũng không còn như trước nên thường xuyên rơi vào tình trạng lúc nhớ lúc quên.
“Thông cảm với hoàn cảnh khó khăn của ông Chấn, cũng có nhà hảo tâm tìm đến tận nhà giúp đỡ, mà gần đây nhất là ông Đoàn Văn Đạt vừa chính thức trao tặng số tiền 100 triệu đồng, để gia đình ông Chấn bớt khó khăn” – ông Hoạt nói.
Về thông tin này, ông Chấn xác nhận, đầu tháng 9 – 2014 ông Đoàn Văn Đạt trao trực tiếp 50 triệu đồng tiền mặt và lập một sổ tiết kiệm trị giá 50 triệu đồng cho gia đình. Trước đó, vào khoảng cuối tháng 8, ông Đoàn Văn Đạt cũng từng hỗ trợ ông Chấn 2 chiếc quạt và số tiền 5 triệu đồng. Thành viên gia đình ông Chấn cũng cho biết, số tiền được giúp đỡ, trước mắt sẽ sử dụng vào việc mua thuốc, chữa bệnh giúp ông Chấn hồi phục sức khỏe, đồng thời trang trải những chi phí phát sinh từ cuộc sống.
“Từ ngày được giải oan ra tù, gia đình ông Chấn chủ yếu sống dựa vào đồng lương công nhân ít ỏi của cậu con trai út tên Nguyễn Thế Anh. Tuy nhiên, gần đây Thế Anh rơi vào tình cảnh thất nghiệp, do hết thời hạn hợp đồng lao động thời vụ với người sử dụng lao động. Trong khi người con trai cả là Nguyễn Văn Quyết cũng rơi vào cảnh mất việc do bị cắt hợp đồng, hiện không có thu nhập ổn định. Cũng may, dù khó khăn nhưng cả gia đình vẫn cố gắng bám víu vào 2 sào ruộng, ngoài ra cũng phải vay mượn của bà con xóm giềng” – một thành viên gia đình ông Chấn cho biết.
Điều áy náy nhất của vợ chồng ông Nguyễn Thanh Chấn là hiện tại cô con gái tên Nguyễn Thị Quyền vẫn lưu lạc xứ người, do hoàn cảnh kinh tế chưa thể về đoàn tụ với gia đình. Gia đình ông Chấn rất mong mỏi nhận được tiền bồi thường sẽ “chuộc” con về.
“Sau khi ông Chấn bị tù oan, các con lần lượt bỏ học, gia đình túng quẫn ly tán. Với mong mỏi kiếm được nhiều tiền để trang trải cho hành trình minh oan cho bố, con gái thứ hai của vợ chồng tôi là Nguyễn Thị Quyền, đã bỏ học, đi xuất khẩu lao động 3 năm bên Đài Loan.
Khi hết hạn hợp đồng, phần vì muốn né tránh điều tiếng thị phi ở quê nhà, phần vì hiểu biết pháp luật kém, lại cũng muốn có thêm tiền giúp đỡ gia đình, nên Quyền vẫn ở lại làm lao động “chui”.
Đến khi bố được minh oan thì lại vướng mắc nhiều thứ nên không về được.
Giờ nó còn nợ tiền của mọi người bên đó, hơn nữa muốn về được lại phải đóng phạt mới đủ thủ tục để được về nước. Tổng chi phí cũng phải đến cả trăm triệu đồng, thương con đứt ruột nhưng điều kiện khó khăn, cũng chẳng biết làm gì hơn. Con gái có thì, Quyền năm nay đã ngoài 30 nhưng cũng chưa tính chuyện chồng con, vì mải lo cho bố mẹ. Hôm nọ, Quyền gọi điện về tôi có bảo nó, sắp tới nhận được tiền đền bù oan sai, bố mẹ sẽ gửi tiền sang cho con trả nợ, nộp phạt để gia đình đoàn tụ…” – bà Nguyễn Thị Chiến nghẹn ngào.
Tối đa 45 ngày phải thỏa thuận xong việc bồi thường…
Đã tròn 1 tháng, kể từ thời điểm ngày 15 – 8, gia đình ông Nguyễn Thanh Chấn được TANDTC mời đến làm việc liên quan đến khoản tiền 9,3 tỷ đồng yêu cầu bồi thường cho 10 năm tù oan sai của ông Chấn.
Trao đổi với PV, luật sư Trương Anh Tú, Trưởng VP luật sư Trương Anh Tú cho rằng: Theo quy định tại điều 19 Luật Trách nhiệm bồi thường Nhà nước thời hạn thương lượng bồi thường là 30 ngày. Nhưng trường hợp như của ông Chấn do tính chất khó khăn, phức tạp nên việc thỏa thuận bồi thường có thể diễn ra trong thời hạn 45 ngày. Tức là việc bồi thường cho ông Chấn tính từ ngày 15 – 8 – 2014, tối đa 45 ngày sau là hết hạn và phải thỏa thuận xong việc bồi thường đối với ông Chấn.
“Trong vụ án này, đòi hỏi sự sáng tạo tuyệt vời của luật sư, VKSNDTC, TANDTC, trực tiếp là những người thực thi pháp luật phải có sự sáng tạo và vận dụng pháp luật hết sức linh hoạt, mới có khả năng giải quyết tốt vụ án. Nếu chỉ nhìn vào những câu chữ trong quy định của pháp luật, thì chắc chắn việc bồi thường cho ông Chấn sẽ bế tắc. Lúc này, vai trò của luật sư và những người thực thi pháp luật sẽ nổi lên” – luật sư Trương Anh Tú nhận định.
Theo đó, về phía luật sư bảo vệ quyền lợi cho gia đình ông Chấn, sẽ phải tiếp xúc nhiều với tòa án và VKS, những nơi tiến hành giải quyết thủ tục bồi thường. Để kiến nghị, trao đổi, đề xuất, để “vẽ” ra giải pháp tháo gỡ, trên cơ sở các quy định của pháp luật về trách nhiệm bồi thường Nhà nước hướng đến việc tìm ra giải pháp giải quyết thấu tình đạt lý việc đền bù oan sai cho ông Chấn. Từ đó sẽ tạo ra, một cơ chế, một hành lang, lối đi mới trong công tác bồi thường Nhà nước, bồi thường oan sai trong tố tụng hình sự. Cũng là cơ sở, để Ủy ban thường vụ Quốc hội và Quốc hội xem xét, sửa đổi bổ sung nhằm hoàn thiện những vấn đề còn thiếu sót, trong công tác bồi thường.
Lý Nguyễn Chung không “nợ nần” gì ông Nguyễn Thanh Chấn
Luật sư Trương Anh Tú cho rằng, Lý Nguyễn Chung phạm tội khi mới 15 tuổi, nên rơi vào trường hợp trẻ em phạm tội. Theo pháp luật quy định, trường hợp trẻ em phạm tội ít nghiêm trọng thì hầu hết là chuyển sang các biện pháp xử lý hành chính. Chỉ những tội từ rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng mới đưa ra xét xử. Đường lối xét xử với trẻ em mức phạt chỉ bằng ½ so với mức của người thành niên phạm tội. Ở góc độ pháp luật, cần phải tách biệt hậu quả vụ việc Lý Nguyễn Chung chỉ gây ra đối với nạn nhân của Chung. Còn việc ông Chấn đi tù oan là “tội” của cơ quan điều tra, của VKS và của Tòa án, chứ không phải do Lý Nguyễn Chung gây ra. Chính vì thế cơ quan tiến hành tố tụng đã gây ra cho ông Chấn phải bồi thường.
