Sáng ngày 18/2 (tức mùng 9 Tết), mới có 7 giờ sáng mà các con đường dẫn vào khu di tích Động Tiên ở thôn 2 Thống Nhất, xã Yên Phú đã chật kín người. Từng đoàn xe từ các tỉnh lân cận ùn ùn kéo đến...
Lễ hội Động Tiên được bắt đầu bằng việc rước những mâm lễ (là những sản phẩm từ nông nghiệp của bà con các dân tộc trong huyện Hàm Yên - Tuyên Quang) từ động Tiên xuống đình Động Tiên. Điều này thể hiện lòng thành kính của người dân Hàm Yên với các vị Thành Hoàng làng, các vị thần... đã có công khai sinh mảnh đất nơi đây.
18 mâm lễ tượng trưng cho 18 xã đông đủ tụ họp về đây, ngoài ra còn có lễ vật của các đơn vị trong và ngoài tỉnh cũng được dâng tại đình.
Động Tiên nằm treo leo trên vách núi đá thẳng đứng với những hang động tuyệt đẹp, phong cảnh xung quanh cũng kỳ vĩ với những dãy núi trùng điệp được mây trắng bao phủ.
Một góc Lễ hội Động Tiên ở huyện Hàm Yên - Tuyên Quang.
Tương truyền rằng: xưa kia từ thưở mới khai sinh lập địa, đêm trăng rằm sáng vằng vặc... trên cõi tiên các nàng tiên vui chơi, nhảy múa thâu đêm. Trong số các nàng tiên thưở ấy, có nàng tiên thứ 7 vừa xinh đẹp lại nết na, nàng thường xin vua cha và Ngọc Hoàng xuống hạ giới du ngoạn.
Để không bị lộ vào những đêm xuống hạ giới nàng liền xin vua cha cho trăng chỉ sáng vào đêm rằm còn những ngày đầu vào cuối tháng thì khi tỏ khi mờ... Chuyện động trời xảy ra khi nàng tiên thứ 7 chót đem lòng yêu thương một chàng trai mồ côi nơi hạ giới. Ngọc Hoàng nghe chuyện tức giận đã biến 2 người thành đá.
Sau này khi mở hội vào mỗi mùa xuân, thấy nhớ nàng tiên thứ 7 ngoan hiền, nghe quần thần tâu lại sự thật chuyện tình cảm son sắt, trong sáng và tươi đẹp của đôi trai gái, Ngọc Hoàng hối hận và lệnh cho người trần gian phải tổ chức lễ hội cầu duyên để tưởng nhớ đến nàng tiên thứ 7... Đó cũng chính là lý do hội Động Tiên ở Hàm Yên có nghi thức cầu duyên, thu hút khách du lịch đến tham quan.
Mang sính lễ đến lễ hội cầu duyên.
Ngoài việc cầu duyên, cầu một năm mới tràn đầy hạnh phúc thì lễ hội Động Tiên ở Hàm Yên còn mang đậm các tín ngưỡng dân gian đặc sắc như tế thần linh tế Thành Hoàng làng. Bên cạnh đó để tô điểm thêm cho lễ hội thêm phần lộng lẫy các dân tộc ở tỉnh Tuyên Quang
Ông Lê Tiến Thắng, Chủ tịch UBND huyện Hàm Yên cho biết: “Lễ hội Động Tiên và Chợ Quê năm nay nhằm bảo tồn, giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống và là nơi hội tụ của bà con các dân tộc vào mỗi dịp đầu xuân”.
