Làng nghề chuyên phục vụ cõi âm
Văn Hội là một trong những làng có truyền thống làm nghề vàng mã lâu đời nhất miền Bắc thường được gọi là “làng vàng mã”, hoặc “công xưởng chế tác đồ cúng”.. Khi những mẫu xe máy, nhà lầu, nồi cơm điện… còn chưa được phổ biến thì ở Văn Hội chúng đã được thiết kế và mua bán tấp nập.
Theo ông Lê Văn Thắng, năm nay lượng khách đặt hàng giảm ½ so với năm trước.
Do khách đặt hàng năm nay không nhiều nên những người dân làng nghề chỉ dùng xe máy để chở hàng thay vì ô tô tải như mọi năm.
Ghé vào một xưởng làm hàng mã lớn nhất nhì Văn Hội, ông Lê Văn Thắng (46 tuổi), chủ xưởng bộc bạch: “Ở đây có khoảng 20% số người trong làng làm nghề, cái nghề này tôi nghe các cụ nói cũng vài trăm năm rồi đấy. Đời cụ đẻ ra ông rồi ra bố tôi, tôi và mấy đứa con cũng làm nghề này. Mà tính đến nay tôi cũng có không dưới ba chục năm tuổi nghề”.
Cái nghề “phục vụ người cõi âm” mới nghe qua thấy rờn rợn này đã giúp người làng Văn Hội có cuộc sống khấm khá, con cái ăn học đàng hoàng. Hay như nói theo cách ví mộc mạc của ông Thắng đó là hưởng cái “lộc” của nghề.
Đìu hiu những ngày cận Tết
Những ngày giáp Tết làng Văn Hội luôn chìm trong bầu không khí khá ảm đạm. “Năm nay làng làm ít lắm, kém hơn nhiều so với mọi năm…”, đó là những tâm sự chứa đầy nỗi buồn của nhiều người trong làng nghề.
Trong xưởng tạo công ăn việc làm cho gần chục lao động của ông Lê Văn Thắng, chúng tôi chỉ nhìn thấy những “ông ngựa”, “ông voi” nằm chỏng chơ, áo mũ của ông Công, ông Táo làm ra cũng ít hẳn.
Ông Thắng cho biết thêm: “So với mọi năm thì giờ trầm hơn, suốt từ đầu tháng tới giờ nhà tôi cũng mới chỉ xuất được vài triệu tiền hàng, ấy là còn có các mối quen đặt hẹn từ lâu thì mới được đấy nhé. Năm nay tính ra thu nhập chỉ bằng 1/10 mọi năm”. Ngước nhìn ra đống “tiền, vàng” chất cao, nghệ nhân già hóm hỉnh: Mọi năm cứ khảng tháng 9, tháng 10 lúc ấy làm không kịp ngơi tay, hàng được đặt liên tục đến nỗi không dám nhận thêm chứ giờ chả có việc mà làm, ai mặt cũng ngắn tũn…”.
Tuy nhiên, không vì thế người dân Văn Hội có cái nhìn thiếu lạc quan về cái nghề “nặng gánh tâm linh” này. Một nghệ nhân nhắn gửi: “Chúng tôi và những thế hệ về sau ở làng này sẽ không bỏ nghề đâu, nó là nghề tổ tiên để lại mà. Tết này sản phẩm làng làm ra không bán được nhiều nhưng có phải năm nào cũng thế đâu.”
