Chuyên mục Góc nhìn thẳng có cuộc trao đổi với Thượng toạ Thích Thọ Lạc, Phó Ban Thường trực Ban Văn hoá, Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam, trụ trì chùa Yên Phú, Hà Nội tìm hiểu về nghi lễ này.
Xin mời bạn đọc theo dõi cuộc trò chuyện tại clip dưới đây:
Nhà báo Phạm Huyền: Thưa Thượng toạ, trong giáo lý đạo Phật, tín ngưỡng dâng sao giải hạn có phải là tín ngưỡng truyền thống hay không và theo đạo Phật, tín ngưỡng này được thực hiện như thế nào?
Thượng toạ Thích Thọ Lạc: Những người đến chùa thường cầu an, giải hạn là hết sức cần thiết. Trong một năm, ai cũng mong muốn có sức khoẻ, bình yên, sự may mắn trong cuộc sống.
Làm thế nào niềm tin của chúng ta theo chính thống của Phật giáo? Nếu chúng ta đã theo đạo Phật rồi thì phải có niềm tin, tín ngưỡng đúng với tinh thần của Phật giáo.
Việc dâng sao giải hạn, đó là danh từ theo Đạo giáo chứ không phải theo chính thống của Phật giáo nên cải chính, gọi là cầu an giải hạn.
Các chùa thường tụng kinh Dược Sư hoặc tụng kinh Phổ Môn để cầu an, giải hạn cho tín đồ cũng như bà con nhân dân. Chúng tôi nghĩ rằng, để có được giải hạn, có được sự bình an, nó phải phụ thuộc vào hai yêu tố là tự lực và tha lực.
Tha lực chúng ta cầu nguyện thế giới chư Phật, thế giới siêu hình phù hộ, tiếp sức cho chúng ta có được sự bình yên.
Một con người sống trong thế gian này luôn cảm thấy mình không đủ sức chống trải lại với thiên tai, địch hoạ, hoặc những bất an trong cuộc sống chúng ta.
Còn một yếu tố nữa là tự lực, tự lực có nghĩa là chúng ta phải nỗ lực lên. Nói theo tinh thần Phật giáo, trước hậu quả của nghiệp chướng từ kiếp trước, muốn giả được điều đó thì phải làm phúc nhiều, làm thiện nhiều.
Chúng ta cúng dường, bố thí, phóng sinh hoặc giúp những người nghèo khổ, những người cô đơn, làm những việc hữu ích cho xã hội, cho đất nước, cho con người. Đó cũng là phương pháp tự giải nghiệp cho chúng ta, giải được cái hạn xấu.
Nhà báo Phạm Huyền: Thưa Thượng toạ, có nhiều người sẵn sàng chi nhiều tiền bạc hàng triệu đồng, chi phí rất lớn để bằng mọi giá phải giải được sao. Thượng toạ đánh giá như thế nào về suy nghĩ đó trong người dân?
Thượng toạ Thích Thọ Lạc: Chúng ta đừng có nghĩ rằng, vật chất có thể đổi được cái giải hạn của chúng ta. Mình chỉ biết cúng dường mà không biết cải thiện cá nhân của chúng ta thì cũng không được.
Nhà báo Phạm Huyền: Thưa Thượng toạ, làm sao để một tín ngưỡng mang nhiều ý nghĩa tốt đẹp như vậy không bị tướng sang mục đích thương mại?
Thượng toạ Thích Thọ Lạc: Chùa là do cộng đồng, do thập phương nhân dân và thập phương các tín đồ đóng góp xây dựng nên. Chùa là ngôi nhà tâm linh cho cộng đồng. Chùa là để phục vụ tín ngưỡng tâm linh cho thập phương cộng đồng.
Việc đến lễ cầu an, cầu siêu của nhân dân và tín đồ được hiểu là người ta đến ngôi nhà này để thực hiện đời sống tâm linh.
Còn các nhà chùa, các nhà sư có trách nhiệm hướng dẫn người ta thực hiện nghi thức tâm linh cầu an, cầu siêu như thế nào theo đúng tinh thần của Phật giáo. Đó là trách nhiệm của các vị sư.
Còn người dân đóng góp tuỳ hỉ, đóng góp vào xây dựng ngôi chùa, tô tượng, đúc chuông, nhang đèn trong hàng năm là tuỳ tâm của mọi người.
Nếu chúng ta dùng đồng tiền hữu hạn để đổi lại cái gì vô giá như thế thì không đúng với tinh thần Phật giáo.
Bản thân đức Phật Thích Ca Mâu Ni hay Phật hoàng Trần Nhân Tông là một vị vua, đầy những tiền bạc, mọi thứ nhưng các ngài bỏ hết, đi tu vì lợi ích cho mình, cho cộng đồng. Nếu chúng định lượng thì sai với tinh thần Phật giáo.
Nhà báo Phạm Huyền: Xin cảm ơn những chia sẻ của Thượng toạ. Xin kính chúc Thượng toạ một năm mới vạn sự tốt lành, may mắn!
Lễ dâng sao giải hạn xuất phát từ Đạo giáo. Phật giáo gọi là lễ giải hạn, cầu an, thường tổ chức tháng Giêng âm lịch tại các chùa.
Theo tín ngưỡng dân gian, có 9 sao chiếu mệnh luân phiên trở lại sau 9 năm, nếu bị sao xấu chiếu thì cả năm sẽ không may mắn. Giải sao là để tránh khỏi tai ương, xui xẻo, có một năm vui vẻ, hạnh phúc.
3 sao tốt: Thái Dương, Thái Âm, Mộc Đức
3 sao xấu: La Hầu, Kế Đô, Thái Bạch
3 sao trung: Vân hớn, Thổ tú, Thuỷ Diệu.
