Đe dọa an toàn bay
Từ ngày 1 - 8/1, một số máy bay Trung Quốc đã tiến hành những hoạt động vi phạm các quy định và quy tắc của Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO), liên quan đến hoạt động bay ở vùng trời có kiểm soát trong vùng thông báo bay (FIR) Hồ Chí Minh.
Trao đổi với chúng tôi, cựu phi công Nguyễn Thành Trung, nguyên Phó Tổng Giám đốc hãng hàng không Vietnam Airlines cho hay, máy bay Trung Quốc tiến hành những hoạt động vi phạm vào FIR TP Hồ Chí Minh để đáp xuống đá Chữ Thập của Việt Nam.
Vùng thông báo bay TP. Hồ Chí Minh được Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO) giao cho TP.HCM kiểm soát. Do đó, trong vùng bay này, tất cả các phương tiện bay từ dân dụng đến quân sự bay vào đều phải có thông báo.
Việc thông báo này để kiểm soát không lưu TP Hồ Chí Minh phân phối về độ cao, về hướng bay tránh va chạm.
"Trung Quốc đã bay mà không thông báo, việc này hoàn toàn sai, vi phạm nghiêm trọng quy định an toàn bay về hàng không của quốc tế, đồng thời uy hiếp an toàn bay", cựu phi công Thành Trung nêu rõ.
Cũng theo ông Thành Trung, Trung Quốc là một thành viên của Tổ chức Hàng không dân dụng quốc tế (ICAO), do đó, nước này có trách nhiệm phải tuân thủ nghiêm theo các quy định của ICAO.
Ông nhấn mạnh: "Hành động này của Trung Quốc uy hiếp an toàn hàng không rất nghiêm trọng, va chạm hoàn toàn có thể xảy ra nếu tiếp tục tái diễn việc này.
Nếu phía Trung Quốc cố tình bay mà không thông báo, kiểm soát không lưu khu vực TP. Hồ Chí Minh không thể điều phối được máy bay của họ với những máy bay khác đang hoạt động trong vùng thông báo bay này".
Hai máy bay dân dụng đậu trên đường băng do Trung Quốc xây phi pháp ở đá Chữ Thập thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Ảnh: Tuổi trẻ.
Cựu phi công Nguyễn Thành Trung cũng thông tin, trên thế giới đã có những trường hợp va chạm do vào các vùng bay mà không thông báo.
Bởi lẽ, kiểm soát không lưu không nắm được việc bay, không điều phối được nên việc va chạm là hoàn toàn có thể xảy ra.
Trong trường hợp là các máy bay dân dụng lớn mà không thông báo thì khi xảy ra va chạm, hậu quả sẽ rất nghiêm trọng.
Ông Trung cũng khẳng định, việc Cục Hàng không Việt Nam gửi thông báo phản đối lên Tổ chức ICAO là hoàn toàn đúng đắn.
"Thông báo của Cục Hàng không Việt Nam sẽ giúp các nước trên thế giới nắm rõ thông tin về việc này. Đặc biệt là những nước có hoạt động bay trong vùng thông báo TP.HCM nắm được thông tin.
Chúng ta cần phải lên tiếng phản đối mạnh mẽ hành động của Trung Quốc", ông cho hay.
Đồng quan điểm, Chuẩn đô đốc Lê Kế Lâm, nguyên Giám đốc Học viện Hải quân cũng cho rằng, hành động của Trung Quốc không chỉ đe dọa an toàn bay mà còn vi phạm chủ quyền của Việt Nam.
"Chúng ta cần lên tiếng mạnh mẽ phản đối những hành động này của Trung Quốc. Đồng thời, cần thông tin rõ ràng để dư luận thế giới cũng như nhân dân trong nước nắm rõ được để phản đối", tướng Lâm nêu.
Kiên quyết phản đối hành động của Trung Quốc
Trong tối 9/1, Cục Hàng không Việt Nam cũng đã phát đi thông cáo nêu rõ vấn đề này.
Theo lưu trữ radar của Trung tâm kiểm soát đường dài HCM, các máy bay Trung Quốc đã bay cắt ngang các đường hàng không L625, N892 (có mực bay được quy định từ FL135 đến FL460, tức là mực bay từ độ cao khoảng 4.000 m, đến độ cao khoảng 13.800 m).
M771 có mực bay được quy định từ FL250 đến FL460, tức là mực bay từ độ cao khoảng 7.500 m đến độ cao khoảng 13.800m.
Các máy bay của Trung Quốc đã bay từ mực bay FL180 đến FL265 (tức là mực bay từ độ cao khoảng 5.400 m đến độ cao khoảng 8.000 m, có trường hợp đã bay lên đến độ cao 10.000m), cao hơn mực bay tối thiểu của các đường hàng không nêu trên.
Các máy bay nêu trên của Trung Quốc đã không nộp kế hoạch bay cho cơ sở cung cấp dịch vụ không lưu liên quan của Việt Nam và cũng không thiết lập liên lạc thoại với ACC Hồ Chí Minh.
Ngày 8/1, Cục Hàng không Việt Nam đã gửi thư đến Cục Hàng không dân dụng TQ (CAAC), nhắc lại Công hàm chính thức của Bộ Ngoại giao VN phản đối Trung Quốc vi phạm nghiêm trọng chủ quyền của Việt Nam đối với Quần đảo Trường Sa.
Đồng thời, Việt Nam phản đối mạnh mẽ hoạt động bay của các tàu bay Trung Quốc đe doạ đến an ninh, an toàn, tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông.
Yêu cầu Trung Quốc chấm dứt ngay, không có thêm các hành động vi phạm chủ quyền của Việt Nam và không lặp lại hành động tương tự, tôn trọng các quy định liên quan của luật pháp quốc tế.
Với tư cách là nhà chức trách hàng không của Việt Nam, ngày 6 và ngày 8/1/2016, Cục Hàng không Việt Nam đã có thư gửi Văn phòng đại diện khu vực Châu Á-Thái Bình Dương của ICAO tại Bangkok (Thái Lan).
Trong đó, Cục đề nghị ICAO với tư cách là tổ chức hàng không quốc tế chịu trách nhiệm điều phối chung phải có biện pháp, giải pháp để các quốc gia không thực hiện những hoạt động bay uy hiếp an toàn đến hoạt động hàng không quốc tế.
Vì trách nhiệm đối với an toàn hàng không quốc tế, cùng với thư thông báo gửi đến ICAO, Cục đã gửi thư thông báo đến nhà chức trách hàng không của các quốc gia thành viên ICAO, Hiệp hội Vận tải hàng không quốc tế (IATA).
Cục còn gửi đến Liên đoàn (LĐ) quốc tế các hiệp hội (HH) người lái tàu bay (IFALPA), Tổ chức các nhà cung cấp dịch vụ bảo đảm hoạt động bay quốc tế (CANSO), LĐ quốc tế các HH kiểm soát viên không lưu (IFATCA), HH các nhà khai thác hàng không tại VN.
Cùng với đó, Cục gửi thư thông báo đến hơn 100 hãng hàng không quốc tế có các chuyến bay thường lệ trong FIR Hồ Chí Minh, đề nghị phối hợp phản đối hoạt động bay của tàu bay Trung Quốc đã uy hiếp an toàn hàng không.
Cục Hàng không Việt Nam khẳng định, hoạt động của tàu bay Trung Quốc đã uy hiếp đến an toàn khai thác các đường hàng không quốc tế trên Biển Đông được ICAO và các quốc gia liên quan thỏa thuận thiết lập.
Hoạt động đó cũng ảnh hưởng đến việc quản lý điều hành bay của các cơ quan quản lý điều hành bay của Việt Nam đối với FIR Hồ Chí Minh.
"Về phía các cơ quan quản lý điều hành bay của Việt Nam, chúng tôi vẫn đang hết sức nỗ lực giám sát chặt chẽ, bảo đảm tuyệt đối an toàn cho các hoạt động bay bình thường trong các vùng thông báo bay do Việt Nam quản lý", Cục Hàng không VN nêu.
