Thống lĩnh thị phần đồ uống tại Việt Nam, doanh số tăng thẳng đứng, nhưng từ khi đầu tư tại thị trường VN (tháng 2-1994) đến nay đã hơn 20 năm, Coca Cola chưa từng đóng một đồng thuế thu nhập doanh nghiệp nào do liên tục khai lỗ.
Khi những bức xúc này vẫn chưa nguôi ngoai trong tâm trí người tiêu dùng (NTD) Việt thì mới đây, những lập luận của hãng này tại tòa liên quan tới chai nước chứa thủy tinh lại khiến dư luận “nổi sóng” một lần nữa.
Trong đó có nhiều ý kiến không đồng tình với những lập luận phản bác không mấy logic trong phiên tòa xét xử diễn ra ngày 15/9 vừa qua.
Đầu tiên là Coca Cola cho rằng không xác định được đơn kiện là vụ kiện của NTD vì: “Mua hàng thì hóa đơn đâu?”.
Tiếp đến là hãng đưa ra yêu cầu khách hàng phải chứng minh được thiệt hại vì đã sử dụng chai nước ấy đâu mà thiệt hại (!?).
Và đỉnh điểm là cách Coca Cola phủ nhận sản phẩm không phải do công ty sản xuất bằng thực nghiệm chai nước dễ dàng mở nắp để cho dị vật vào và đóng nguyên lại như cũ.
Để thấy rõ những vô lý trong cách biện minh của một thương hiệu lớn như Coca Coca, chúng tôi đã phỏng vấn luật sư Trịnh Cẩm Bình, Giám đốc Công ty Luật Biển Đông (Đoàn Luật sư Hà Nội).
"1. Trong phiên xét xử, Coca Cola cho rằng: NTD cần chứng minh là người mua hàng và phải xuất trình hóa đơn mua hàng. Yêu cầu này của Coca Cola là khó có thể thực hiện được.
Bởi lẽ, NTD có thể mua một số chai nước về gia đình sử dụng tại các cửa hàng hoặc đại lý nhỏ lẻ (không phải siêu thị) nên thường không có giấy tờ hoặc hóa đơn.
Điều này là thông lệ trong mua bán hàng hóa tiêu dùng thông thường cũng là thói quen của hàng triệu người dân Việt nên cần được chấp nhận.
Chai nước ngọt Splash có “dị vật” mà khách hàng khởi kiện có mã số, ngày sản xuất, đã được Viện Khoa học Hình sự (Bộ Công an) - đại diện bên thứ 3 kiểm nghiệm sản phẩm lỗi, giám định là cùng loại với mẫu chai nước ngọt của Coca Cola.
Do đó, NTD chỉ cần xác định: Họ đã mua những chai nước ngọt này tại đâu, vào thời gian nào, chứ không cần phải có hóa đơn chứng minh như yêu cầu của Coca Cola.
2. Theo Điều 23, Luật bảo vệ quyền lợi NTD, tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa có trách nhiệm bồi thường thiệt hại trong trường hợp hàng hóa có khuyết tật do mình cung cấp gây thiệt hại đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của NTD.
Kể cả khi tổ chức, cá nhân đó không biết hoặc không có lỗi trong việc phát sinh khuyết tật, trừ trường hợp tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hóa chứng minh được khuyết tật của hàng hóa không thể phát hiện được với trình độ khoa học, kỹ thuật tại thời điểm tổ chức, cá nhân kinh doanh hàng hoá cung cấp cho NTD.
Với việc làm thực nghiệm dễ dàng mở nắp chai để cho “dị vật” vào và đóng lại như cũ tại phiên tòa, Coca Cola đang chứng minh có thể “dị vật” trong chai nước ngọt không phải do lỗi của Coca Cola.
Căn cứ quy định nêu trên, dù chai nước ngọt của Coca Cola có “dị vật” mà Coca Cola không biết hoặc không có lỗi trong việc gây ra “dị vật” trong chai thì Coca Cola vẫn phải có trách nhiệm bồi thường thiệt hại cho khách hàng.
Quy định như trên của điều luật nhằm đảm bảo tổ chức, cá nhân kinh doanh dịch vụ phải chịu trách nhiệm về sản phẩm, hàng hóa đưa ra trên thị trường trong mọi trường hợp.
3. Liên quan tới việc khách hàng phải chứng minh thiệt hại. Trong vụ việc này, thiệt hại của khách hàng trước mắt là số tiền mua chai nước ngọt nhưng không được sử dụng.
Còn yêu cầu xin lỗi công khai cần xem xét cụ thể Coca Cola đã xúc phạm đến khách hàng như thế nào.
Việc Coca Cola yêu cầu khách hàng phải chứng minh thiệt hại là không có cơ sở vì thiệt hại của khách hàng có thể thấy rõ và việc khách hàng mua nước ngọt là có thật.
4. Sự vụ này đã kéo dài tới 4 năm. Tôi thấy rằng sự việc không đến mức phải giải quyết tại Tòa án. Coca Cola nên đưa ra cách giải quyết thỏa đáng và tạo ra niềm tin cho khách hàng khi sử dụng sản phẩm.
Những yêu cầu không chính đáng của Coca Cola nhằm bắt bẻ NTD như phải xuất trình hóa đơn mua hàng, không thừa nhận “dị vật” trong chai là do khâu sản xuất… là khó có thể chấp nhận.
Việc mua bán, sử dụng các sản phẩm, hàng hóa tiêu dùng thông thường nên thừa nhận những thông lệ, tập quán mua bán, tiêu dùng để đưa ra cách giải quyết vấn đề hợp lý, hợp tình.
Và trong mọi trường hợp, nhà sản xuất, cung cấp dịch vụ nên coi quyền lợi của khách hàng như quyền lợi của doanh nghiệp để có được niềm tin thực sự của NTD vào sản phẩm và dịch vụ mình cung cấp".
Ngày 5/10/2011, bà Nguyễn Thị Bình Minh có mua một số chai nước cam ép thủy tinh mang nhãn hiệu “Minute Maid Splash” (sản xuất ngày 29/06/2011, hạn sử dụng ngày 29//12/2011) do chi nhánh công ty nước giải khát Coca Cola VN tại Hà Nội sản xuất.
Sau khi mang về nhà để sử dụng, bà Minh phát hiện trong số đó có một chai “Minute Maid Splash” (hiện trạng chai vẫn còn nguyên nắp chưa bị bật) chứa nhiều tạp chất và hai ống thủy tinh vỡ bên trong.
Để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, bà Minh đã thông qua công ty Luật TNHH Youme khởi kiện Coca Cola Việt Nam tại Hà Nội.
Sau 4 năm chờ đợi và nhiều lần trì hoãn, sáng 15/9, phiên xét xử sơ thẩm vụ án dân sự này đã được mở ra tại Tòa án nhân dân quận Bắc Từ Liêm (Hà Nội).
Trước đề nghị của phía Coca là triệu tập thêm Viện Khoa học Hình sự (Bộ Công an), người bán hàng, người làm chứng, chủ tọa phiên tòa đã tuyên bố hoãn phiên xử và dự kiến phiên xử tiếp theo vào sáng ngày 23/9 tới.
