Tôi cũng dần dần quen với cuộc sống tù túng quanh ốp này, và có làm bạn với 1 cậu tên Hoàng, là em của chị chủ xưởng may. Tôi và nó trạc tuổi nhau, nó quê ở Hải Dương cũng gần quê tôi và tính nó cũng thanh niên nên 2 thằng rất thân thiết.
Sau những buổi làm là tôi và Hoàng lại ngồi uống rượu lai rai và nghe nó kể về các câu chuyện nó biết hoặc đã trải qua bên Nga vì nó ở đây đã gần 10 năm rồi. Nó dạy tôi tiếng Nga và tôi cũng cố học được chút ít với hy vọng sau này khi ra chợ sẽ có ích.
Một hôm đang ngồi chơi ở hàng khô của thằng Đại, thấy một thằng tắczic trêu gái Việt, vốn từ trước đã không chịu được cái kiểu cách mà bọn trông ốp người tắczic (hay tên gọi ở đây là bọn đầu đen) quản lý và hống hách bắt nạt với người Việt mình, tôi và nó liền “phang” cho thằng đầu đen một trận.
Sau đấy thằng đầu đen chạy về gọi mấy thằng dân nó ra, rồi đánh nhau loạn cả lên. Cuối cùng sau trận đánh đấy bọn đầu đen cũng kiêng nể mặt tôi phần nào và không còn như trước nữa.
Rồi tôi với anh Bình (chủ xưởng may) bàn nhau tiến hành đứng ra tự quản lý luôn cộng đồng mình ở trong ốp. Cũng vì việc này mà không biết bao nhiêu rắc rối xảy ra với tôi.
Bỏ bao công sức ra tranh chấp thì ông Bình mới được làm đại diện trực tiếp quản lý công nhân Việt trong ốp, nhưng ông Bình cũng chẳng làm được gì, tất cả mọi việc tôi và Hoàng cũng đứng ra làm từ đánh nhau với bọn đầu đen quản lý ốp ban đầu, đến dàn xếp chuyện của các xưởng đánh nhau, chuyện nước tràn, vệ sinh, đóng góp xây dựng ốp mà chẳng cần công cán gì.
Chỉ được cái là từ đấy, xưởng nào cũng biết bọn tôi như những bảo vệ không công. Có việc thì người ta gọi, còn có lợi ích gì thì chắc chỉ có ông Bình biết chứ tôi và Hoàng cũng chẳng quan tâm.
Nhưng cũng từ đây thì tôi cũng có nhiều quan hệ bạn bè từ khắp các vùng quê Việt Nam mà ngay khi còn ở Việt Nam có những nơi tôi cũng chưa được đi đến... Mọi người kể cho tôi vì sao mà lại sang đây.
Mặc dù sống và làm việc như trong địa ngục nhưng vì nhiều lý do những lao động chui ở Nga vẫn buộc phải tiếp tục ở lại làm việc
Tất cả đều là vì tiền.
Có người do nợ nần bằng nhiều hình thức ở nhà không có tiền trả nên sang đây với hy vọng kiếm tiến trả nợ.
Có người nhà nghèo quá muốn sang kiếm tiền để cải thiện cuộc sống gia đình.
Có người nghĩ sang Nga là nước phát triển, đến bác Hồ còn sang Nga tìm đường cứu nước cơ mà, mình sang là sẽ có cơ hội đổi đời.
Mọi người sang Nga bằng nhiều hình thức dịch vụ hoặc giới cò lao động nước ngoài. Có người thì phải thu xếp 1 khoản tiền ít nhất 20-30 triệu để đi, có người được chủ xưởng may bên Nga đánh qua rồi làm trả nợ.
Nhưng khi sang đến Nga rồi, tất cả những suy nghĩ màu hồng về đất nước Nga hiện đại và hoành tráng, giàu có phải thế này thế kia đều không đến luợt mình. Mọi người phải sống trong hoàn cảnh chật chội, từ túng và nếu đã làm việc trong các xưởng may đen độc lập thì sẽ rất lâu mới được ra ngoài nhìn bầu trời tự do.
Nhưng khi được hỏi là sao không về Việt Nam mà phải chịu cảnh sống thế này thì rất nhiều lý do đã được đưa ra.
Thứ nhất là không có tiền mà về, vì sống trong xưởng may đen thì tất cả các chi phí chủ xưởng đưa ra các công nhân đều phải chấp nhận nên khả năng tích góp cũng ít, đôi khi có những chủ xưởng còn đối xử tệ bạc với công nhân, giam cầm, đánh đập nếu công nhân có ý định bỏ trốn, và không trả lương cho công nhân.
Thứ hai là cố gắng có đủ tiền về được mà sợ mang tiếng, nói là sang nước ngoài mà về lại không có gì.
Có những người ở miền quê cố gắng vay mượn vài chục triệu đồng để sang, đôi khi cầm cố cả nhà của mà về nhà với hai bàn tay trắng, rồi thì nợ nần vẫn còn đó, sợ mang tiếng với họ hàng làng xóm…
Về cũng chết thôi thì cố gắng kiếm thêm ít tiền dù cái cách họ đang sống cũng không thực sự gọi với cái tên là cuộc sống nữa.
Thứ ba là những người gặp được chủ tốt và được trả lương thì họ cố gắng chịu đói khổ, sống thiếu tự do để mong khi về nước sẽ có cuộc sống khá hơn vì ở Việt Nam họ có làm lụng vất vả đến mấy cũng không thể kiếm được mấy trăm đô/tháng trong hoàn cảnh kinh tế khó khăn.
Có muôn vàn lý do đã giữ chân những người làm trong xưởng may đen ở lại nước Nga mặc cho mọi thiếu thốn, hoàn cảnh sống tù túng gò bó trong không gian chật hẹp vẫn đang dai dẳng bám theo mọi người.
Mọi người cũng không có nhiều sự lựa chọn để có thể thay đổi chỗ làm vì không dễ dàng mà người chủ may buông tha cho những cỗ máy kiếm tiền của họ, trừ khi là có các chiến dịch truy quét những người cư trú và làm việc bất hợp pháp của công an Nga.
