Vương cung thánh đường Chánh tòa Đức Bà Sài Gòn được xây dựng vào ngày 7/10/1877. Giám mục Isodore Comlombert là người đặt viên gạch đầu tiên xây nhà thờ tại khu đất cao nhất của Sài Gòn khi đó. Nghi thức cung hiến và khánh thành do cố đạo Colombert tổ chức vào năm 1880.
Phương án thiết kế của KTS Bourard, chuyên gia về công trình tôn giáo, được chọn để thi công.
Hầu hết nguyên vật liệu từ gạch, ngói, sắt, thép đến ốc vít, kính màu trang trí đều được chuyển từ Pháp sang nhằm đảm bảo mô phỏng đúng nguyên tác nhà thờ Notre Dame của Paris. Khi đó, nhà thờ có tên gọi là nhà thờ Nhà Nước.
Đến năm 1959, tượng Đức Mẹ Hoà Bình được đặt phía trước nhà thờ và từ đây có tên gọi là nhà thờ Đức Bà. Đây là tượng do Linh mục Giuse Phạm Văn Thiên đặt từ Ý vận chuyển về Việt Nam.
Nhà thờ dài 93 m, rộng 35 m và cao 75 m. Sức chứa của thánh đường có thể đạt tới 1.200 người
Theo linh mục Hồ Văn Xuân, Tổng đại diện Tổng giáo phận TP.HCM, Trưởng ban trùng tu cho biết sau 138 năm tồn tại, nhà thờ Đức Bà đã xuống cấp và chuẩn bị được trùng tu.
Trong đó thay ngói và chống dột cho 5 mái vòm phía sau sẽ được làm trước bởi phần này bị dột nặng.
Do không có hàng rào bảo vệ bên ngoài nên một số người thiếu ý thức khi đến tham quan đã vẽ, viết lên tường
Mặc cho phía trên có treo bảng có nội dung "Để bảo vệ tài sản chung, xin đừng viết lên tường".
Bên trong thánh đường có treo biển báo "khu cầu nguyện không thăm quan". Do sở hữu vẻ đẹp của kiến trúc nên nhà thờ Đức Bà là nơi thăm quan của rất nhiều khách du lịch trong và ngoài nước.
