Chuột tre là một trong những động vật hoang dã được nuôi nhốt làm thức ăn tại Trung Quốc. Ảnh minh họa: NPR.
Nguy cơ tiềm ẩn từ trang trại động vật hoang dã
Ông Peter Daszak, một chuyên gia về động vật tại New York (Mỹ) nằm trong đội điều tra của WHO cho biết, Trung Quốc đã đóng cửa các trang trại động vật hoang dã này vào tháng 2/2020. Theo ông Peter Daszak, trong chuyến đi tới Trung Quốc, nhóm chuyên gia của WHO đã tìm ra bằng chứng mới cho thấy những trang trại này đã cung cấp động vật cho những người bán hàng tại chợ hải sản Hoa Nam ở thành phố Vũ Hán.
Phát biểu với NPR, chuyên gia Peter Daszak lưu ý, việc đóng cửa các trang trại động vật hoang dã một tín hiệu mạnh mẽ cho thấy chính phủ Trung Quốc nghĩ rằng những trang trại đó là nhiều khả năng nhất chính là nơi để virus SARS-CoV-2 trên loài dơi ở miền Nam Trung Quốc lây lan sang người ở Vũ Hán.
"Họ bắt những động vật kỳ lạ như cầy hương, nhím, tê tê, lửng chó, chuột tre và họ nuôi nhốt chúng”, ông Peter Daszak cho biết.
Theo NPR, WHO dự kiến sẽ công bố các thông tin mà nhóm điều tra ghi nhận được trong 2 tuần tới.
“Trung Quốc đã thúc đẩy việc phát triển các trang trại nuôi nhốt động vật hoang dã như một cách để giúp người dân ở khu vực nông thông xóa đói giảm nghèo”, ông Daszak nhấn mạnh. Theo NPR, những trang trại này đã giúp chính phủ Trung Quốc thực hiện mục tiêu đầy hoài bão là thu hẹp khoảng cách giữa nông thôn và thành thị.
“Mô hình này được áp dụng rất thành công. Vào năm 2016, Trung Quốc có 14 triệu người làm việc trong các trang trại động vật hoang dã và đó là ngành công nghiệp 70 tỷ USD”.
Sau đó vào ngày 24/2/2020 – thời điểm mà dịch Covid-19 tại Vũ Hán đang có xu hướng giảm nhẹ, chính phủ Trung Quốc đã thay đổi hoàn toàn quan điểm đối với các trang trại này.
“Những gì Trung Quốc làm sau đó rất quan trọng”, ông Peter Daszak nói. “Họ đưa ra tuyên bố rằng họ sẽ dừng nuôi động vật hoang dã để làm thức ăn”.
Chính phủ đã đóng cửa các trang trại. “Họ ban hành hướng dẫn cho những người nông dân về cách thức xử lý các động vật một cách an toàn, chẳng hạn như chôn lấp, tiêu hủy chúng để khiến dịch bệnh không thể lây lan”, chuyên gia này cho biết thêm.
Tại sao chính phủ Trung Quốc làm điều đó?
Chuyên gia Peter Daszak cho rằng, những trang trại động vật hoang dã có thể là nguồn lây lan dịch bệnh, khiến virus SARS-CoV-2 có trên loài dơi lây sang người thông qua các động vật trung gian.
“Tôi nghĩ rằng virus SARS-CoV-2 đã xâm nhập vào người dân ở Vân Nam, Trung Quốc trước tiên. Câu chuyện có thể đã diễn ra theo chiều hướng đó”.
Chợ Hoa Nam. Ảnh: Daily Mail
Lý giải điều này, ông Peter Daszak cho biết, trước hết, tại nhiều trang trại bên trong và xung quanh tỉnh Vân Nam, các nhà khoa học đã tìm thấy một virus trên loài dơi có bộ gen giống tới 96% bộ gen của virus SARS-CoV-2 gây dịch Covid-19. Thứ hai, những trang trại này nuôi nhốt các động vật được cho là vật chủ trung gian mang virus SARS-CoV-2, chẳng hạn như cầy hương và tê tê.
Cuối cùng, trong quá trình điều tra tại Trung Quốc, ông Daszak cho biết, các chuyên gia đã tìm thấy bằng chứng mới chứng tỏ các trang trại này là nguồn cung cho chợ Hoa Nam ở Vũ Hán, nơi đầu tiên phát hiện ra virus gây dịch Covid-19. Chợ Hoa Nam đóng cửa vào đêm 31/12/2019 vì liên quan đến các ca bệnh được cho là bệnh viêm phổi lạ.
Linfa Wang, nhà virus học tại Trường Y Duke – Đại học Quốc gia Singapore, một thành viên trong nhóm điều tra nhận xét, “chắc chắn đã có sự lây lan rộng rãi tại chợ Hoa Nam”. Theo ông Linfa Wang, sau khi dịch bệnh bùng phát tại khu chợ này các nhà khoa học đã đến đây và tìm kiếm virus.
“Khi xét nghiệm các động vật sống, họ đã thu được nhiều mẫu có kết quả dương tính. Họ thậm chí còn mang 2 mẫu về để phân tách virus SARS-CoV-2”, ông Linfa Wang cho biết.
Dựa trên các thông tin thu thập được, ông Daszak và nhiều thành viên khác trong nhóm điều tra của WHO tin rằng, các trang trại động vật hoang dã đã cung cấp mối liên kết hoàn hảo giữa dơi bị nhiễm coronavirus ở Vân Nam và chợ hải sản ở Vũ Hán.
“Việc Trung Quốc cắt đứt mối liên kết này là có lý do. Lý do nằm ở chỗ, vào tháng 2/2020, họ tin rằng đây là con đường có nhiều khả năng nhất khiến virus SARS-CoV-2 lan tới Vũ Hán. Và khi báo cáo của WHO được công bố, chúng tôi cũng tin điều đó”.
Chuyên gia Peter Daszak cho biết, bước tiếp theo là xác định cụ thể động vật nào đã mang virus và thuộc trang trại nào trong số các trang trại nuôi nhốt động vật hoang dã./.