Mới đây, Ngân hàng Thế giới (WB) công bố báo cáo nhận định về tình hình kinh tế Việt Nam.
Nhìn chung, theo tính toán và nhận định nói chung của WB, trong tháng 7, nền kinh tế tiếp tục hồi phục, với sản lượng chế tạo chế biến và doanh số bán lẻ trong nước tăng lần lượt 2,1% và 4,6% (so cùng kỳ năm trước), cùng với việc nới dần giãn cách xã hội, nhưng vẫn thấp hơn so với tốc độ tăng trưởng của cùng kỳ năm 2019.
Xuất khẩu của Việt Nam vẫn đứng vững (tương đương tháng 7/2019), thể hiện khả năng chống chịu ở mức độ ngoài dự kiến trong bối cảnh quốc tế đình trệ, chủ yếu nhờ sự đóng góp các doanh nghiệp nội địa chứ không phải của doanh nghiệp nước ngoài, trong khi dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài chỉ giảm khoảng 7% trong bảy tháng đầu năm.
Lạm phát tháng 7 tăng nhẹ lên 3,4% (so cùng kỳ năm trước) chủ yếu do giá vận tải giảm, trong khi giá lương thực thực phẩm.
Tăng trưởng tín dụng chững lại đáng kể, ở mức dưới 10% trong những tháng gần đây. Điều đó cho thấy hoạt động kinh tế suy giảm dù Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã ban hành chính sách giảm lãi suất để khuyến khích tín dụng thương mại.
Bội chi ngân sách dự kiến tăng, do số thu của Chính phủ trong nửa đầu của năm chỉ bằng 76% so với cùng kỳ năm 2019 theo báo cáo. Trong khi chi tiêu lại tăng do phải triển khai các biện pháp xã hội nhằm giảm nhẹ tác động của khủng hoảng bên cạnh những nỗ lực nhằm đẩy nhanh triển khai chương trình đầu tư để kích thích khôi phục kinh tế.
Trong thời gian tới, COVID-19 trỗi dậy với các ca lây nhiễm cộng đồng cùng với các biện pháp hạn chế mới, nhất là ở Đà Nẵng, chắc chắn sẽ tác động đến quả trình khôi phục kinh tế.
Tác động tiêu cực của nó phần nào được giảm nhẹ do Chính phủ đã và đang nỗ lực đẩy nhanh triển khai chương trình đầu tư công, nhất là ở các địa phương.
Cụ thể, trong tháng 7, nền kinh tế tiếp tục hồi phục, với sản lượng chế tạo chế biến và doanh số bán lẻ trong nước tăng lần lượt 2,1% và 4,6% (so cùng kỳ năm trước), cùng với việc nới dần giãn cách xã hội, nhưng vẫn thấp hơn so với tốc độ tăng trưởng của cùng kỳ năm 2019.
Xuất khẩu của Việt Nam vẫn đứng vững (tương đương tháng 7/2019), thể hiện khả năng chống chịu ở mức độ ngoài dự kiến trong bối cảnh quốc tế đình trệ, chủ yếu nhờ sự đóng góp các doanh nghiệp nội địa chứ không phải của doanh nghiệp nước ngoài, trong khi dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài chỉ giảm khoảng 7% trong bảy tháng đầu năm.
Lạm phát tháng 7 tăng nhẹ lên 3,4% (so cùng kỳ năm trước) chủ yếu do giá vận tải giảm, trong khi giá lương thực thực phẩm.
Tăng trưởng tín dụng chững lại đáng kể, ở mức dưới 10% trong những tháng gần đây. Điều đó cho thấy hoạt động kinh tế suy giảm dù Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã ban hành chính sách giảm lãi suất để khuyến khích tín dụng thương mại.
Bội chi ngân sách dự kiến tăng, do số thu của Chính phủ trong nửa đầu của năm chỉ bằng 76% so với cùng kỳ năm 2019 theo báo cáo. Trong khi chi tiêu lại tăng do phải triển khai các biện pháp xã hội nhằm giảm nhẹ tác động của khủng hoảng bên cạnh những nỗ lực nhằm đẩy nhanh triển khai chương trình đầu tư để kích thích khôi phục kinh tế.
Trong thời gian tới, COVID-19 trỗi dậy với các ca lây nhiễm cộng đồng cùng với các biện pháp hạn chế mới, nhất là ở Đà Nẵng, chắc chắn sẽ tác động đến quả trình khôi phục kinh tế. Tác động tiêu cực của nó phần nào được giảm nhẹ do Chính phủ đã và đang nỗ lực đẩy nhanh triển khai chương trình đầu tư công, nhất là ở các địa phương.
Đến ngày 11/8, có 847 ca nhiễm và 15 ca tử vong được ghi nhận trong nước, chủ yếu do đợt sóng lây nhiễm cộng đồng mới đây ở khu vực Đà Nẵng. Sau gần 100 ngày không có lây nhiễm cộng đồng, Việt Nam báo cáo ca nhiễm mới đầu tiên vào ngày 28/7.
Kể từ thời điểm đó, 250 ca nhiễm mới đã được đưa vào báo cáo, chủ yếu ở khu vực Đà Nẵng và các địa phương lân cận, nhưng cũng cả ở Tp. HCM và Hà Nội. Các biện pháp xét nghiệm và truy vết được tăng cường với 178.451 người được cách ly và theo dõi y tế, bao gồm 5.870 người ở bệnh viện, 24.106 ở các trung tâm cách ly tập trung và 148.475 người tự cách ly tại nơi cư trú.
Sau ba tuần cách ly gắt gao trong tháng 4, Chính phủ đã từng bước nới lỏng những hạn chế về đi lại và giãn cách xã hội cho đến khi COVID-19 lại bùng phát lại ở Đà Nẵng vào cuối tháng 7. Trong những ngày vừa qua, Chính phủ phải ban hành lại những biện pháp hạn chế đi lại chặt chẽ ở Đà Nẵng, đồng thời nâng cấp độ giãn cách xã hội ở các thành phố khác.
Chỉ số chặt chẽ của quốc gia tăng lên còn số chuyến bay nội địa giảm mạnh kể từ đầu tháng 8, như minh họa ở biểu đồ phía trên.
Trước khi dịch bùng phát lại, kinh tế trong nước vẫn phục hồi với chỉ số sản xuất công nghiệp (IPI) tăng 2,5% (so cùng kỳ năm trước) trong tháng 7.
Tốc độ tăng này thấp hơn một chút so với tháng 5 và tháng 6. Tương tự, doanh số bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tiếp tục phục hồi với tốc độ tăng 4,6% (so cùng kỳ năm trước). Tốc độ tăng trưởng chế tạo chế biến và doanh số bán lẻ đều thấp hơn so với tháng 7/2019.
Điều đó cho thấy nền kinh tế chưa thực sự phục hồi lại ở mức như trước khi có khủng hoảng. Trong tháng 7, Việt Nam có khả năng duy trì thặng dư thương mại hàng hóa ở mức 1,6 tỷ USD, góp phần nâng thặng dư trong bảy tháng đầu năm 2020 lên đến 9,4 tỷ $ so với 3,3 tỷ $ cùng kỳ năm 2019.
Tổng kim ngạch xuất khẩu giảm 1,4% so với tháng 6/2020 nhưng vẫn tương đương với tháng 7/2019. Kết quả xuất khẩu của doanh nghiệp trong nước có dấu hiệu hồi phục mạnh mẽ hơn (tăng 10,6%) trong khi doanh số của các doanh nghiệp xuất khẩu thuộc khu vực nước ngoài giảm khoảng 5% so cùng kỳ năm trước.
Trong lúc hầu hết các thị trường đều suy giảm thì kim ngạch xuất khẩu sang các thị trường Mỹ, EU và Nhật Bản lại tăng lên trong tháng 7. Tổng kim ngạch nhập khẩu tăng 20% so với tháng 6/2019 nhưng vẫn thấp hơn 3,6% so với tháng 7/2019.
Số lượt khách du lịch quốc tế đến Việt Nam trong bảy tháng đầu năm 2020 ước đạt 3,76 triệu lượt, giảm 62% (so cùng kỳ năm trước).
Dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vào Việt Nam trong tháng 7 mạnh hơn so với tháng 5 và tháng 6. Nhưng về tổng thể, tổng cam kết vốn FDI giảm 7% trong 7 tháng đầu năm 2020 (so cùng kỳ năm trước).
Xu hướng tăng từ cuối tháng 4 theo quan sát cho thấy các nhà đầu tư nước ngoài ngày càng quan tâm đến Việt Nam, là quốc gia vượt trước quỹ đạo của dịch COVID-19 mà lại nằm gần Trung Quốc, nhờ vậy có thể tận dụng được quá trình tái cơ cấu các chuỗi giá trị toàn cầu và nỗ lực đa dạng hóa rủi ro hiện nay của các công ty đa quốc gia.
Chỉ số CPI của tháng 7 vẫn đi ngang so với tháng 6 (100.4) còn lạm phát cơ bản ghi nhận mức tăng rất nhỏ. Chỉ số CPI theo tháng đi ngang khiến ta liên tưởng đến chi phí lương thực thực phẩm giảm trong khi chi phí vận tải tăng lên. Tỷ lệ lạm phát tính theo CPI rơi vào khoảng 3,4% (so cùng kỳ năm trước).
Tỷ lệ biến động tín dụng với nền kinh tế so cùng kỳ năm trước giảm mạnh kể từ tháng 2, xuống 9,9% vào tháng 6. Tỷ lệ trên mặc dù thấp chưa từng có, nhưng vẫn cao hơn nhiều so với tốc độ tăng trưởng GDP. Điều đó cho thấy NHNN đã nới lỏng chính sách tiền tệ và tín dụng để hỗ trợ các doanh nghiệp dễ bị tổn thương.
Mặc dù có lý do, nhưng chính sách trên cần được theo dõi thận trọng vì nó làm giảm biên lợi nhuận của ngân hàng trong điều kiện tỷ lệ nợ xấu vốn dĩ đang tăng nhanh.
Kể từ tháng 4, số thu của Chính phủ đã và đang giảm đáng kể trong khi chi tiêu phải tăng lên nhằm ứng phó khủng hoảng. Trong nửa đầu của năm, Chính phủ chỉ thu được 76% so với con số cùng kỳ năm 2019 do tăng trưởng kinh tế giảm kết hợp với biện pháp giãn nộp thuế cho cá nhân và doanh nghiệp để đối phó với cuộc khủng hoảng.
Thực hiện mục tiêu tăng đầu tư công để kích thích khôi phục kinh tế, tổng số giải ngân theo ước tính đạt 45,7 ngàn tỷ VND (1,97 tỷ USD) vào tháng 7, tăng 51,8% so với cùng kỳ năm trước. Trong bảy tháng đầu năm, tổng giải ngân đầu tư công đạt 203 ngàn tỷ VND, tương đương 42,7% kế hoạch năm và tăng đến 27,2% so cùng kỳ năm 2019.
Sau một vài tháng chững lại trên thị trường vốn trong nước, Kho bạc Nhà nước đã huy động được trên 58,67% ngàn tỷ VND (trên 2,5 tỷ US$), tăng 80% so với tháng 6.
Theo WB, nền kinh tế Việt Nam nhanh chóng phục hồi sau khi những hạn chế trong nước do cách ly chống COVID-19 được gỡ bỏ, đồng thời xuất khẩu đạt kết quả tương đối tốt. Đợt bùng phát vào cuối tháng 7/2020 ở Đà Nẵng và các biện pháp ứng phó nhằm kiểm soát bệnh dịch của chính quyền có thể gây ảnh hưởng đến khôi phục kinh tế trong thời gian tới. Cần quan tâm hơn nữa đến diễn biến phát triển của dịch bệnh, tác động tài khóa của nó và chính sách xử lý trong trung và dài hạn.