Ukraine đang gây khó cho Nga?
Giữa bối cảnh chiến trường bế tắc, tuần này quân đội Ukraine đã đạt được một bước tiến quan trọng khi đảm bảo chỗ đứng ở bờ Đông sông Dnipro với nỗ lực từng bước đẩy lùi quân đội Nga tại một mặt trận mà Moscow cố gắng giành thêm lãnh thổ trong cuộc tấn công ở phía Đông.
Mặc dù cuộc phản công của Ukraine hồi tháng 6 làm phương Tây hy vọng sẽ đạt đột phá nhưng kể từ đó giao tranh đã biến thành cuộc xung đột tiêu hao mà không bên nào có thể đạt được bước tiến thực sự. Khi mùa đông tới gần, việc tiến hành bất kỳ chiến dịch bất ngờ nào dọc tiền tuyến gần 1.000km ở phía Đông Ukraine trong một vài tháng tới là điều khó có khả năng xảy ra.
Binh lính Ukraine khai hỏa lựu pháo Giatsint-B về phía Nga ở khu vực Donetsk. Ảnh: Reuters
Tuy nhiên, Ukraine đã mở một mặt trận mới ở khu vực Kherson thuộc phía Nam bằng cách đưa quân vượt sông Dnipro và kiểm soát một số vị trí nhằm gây sức ép với các lực lượng của Nga và phân tán sự chú ý của họ ở chiến trường Zaporizhzhia phía Đông Nam.
"Vượt qua các lợi thế của đối phương, lực lượng phòng thủ Ukraine đã giành được chỗ đứng ở tả ngạn sông Dnipro. Từng bước một, chúng tôi đang cố gắng phi quân sự hóa Crimea. Chúng tôi biết cách để giành chiến thắng", Người đứng đầu Văn phòng Tổng thống Ukraine - ông Andriy Yermak nói.
David Silbey, Giáo sư về lịch sử quân sự và chính sách tại Đại học Cornell cho biết những bước tiến gần đây cho thấy Ukraine đang duy trì lợi thế chiến thuật thậm chí cả khi Kiev đối mặt với nhiệm vụ thách thức trong một cuộc xung đột kéo dài khi đối phó với quân đội Nga có quy mô lớn hơn.
"Ukraine đang có một chút ưu thế nhưng không đáng là bao trong tình thế bế tắc hiện nay. Điều chúng tôi nhìn thấy trong một vài tháng qua đã nhắc nhở tôi rằng không điều gì đáng kể có thể đạt được trong cuộc chiến tiêu hao giống như các cuộc giao tranh trong Thế chiến I - nơi tiến triển chỉ được tính bằng vài mét đất thay vì vài km. Tuy nhiên, thương vong thì rất khủng khiếp", ông Silbey nói.
Hay tự gây khó cho mình?
Ông Silbey đánh giá, vị trí Ukraine giành được ở Kherson - khu vực kết nối với một thành trì trong khu vực Crimea do Nga kiểm soát, khá hứa hẹn.
"Chắc chắn điều này sẽ giúp họ có tiềm năng đe dọa quyền kiểm soát Crimea của Nga và khiến Moscow phải bận tâm đến việc bảo vệ các lực lượng ở bán đảo này. Vấn đề lớn ở đây là duy trì dòng chảy của chuỗi hậu cần. Bởi bạn phải mang mọi thứ qua sông để hỗ trợ quân đội ở đây".
Kênh phân tích quân sự Rybar cho rằng, bước tiến của Ukraine ở Kherson đang gặp rắc rối sau khi Kiev đảm bảo được một đầu cầu ở ngôi làng gần đó.
"Tình hình ở đây vô cùng khó khăn. Hiện tại, Ukraine vẫn chưa từ bỏ kế hoạch mở rộng đầu cầu trên tả ngạn sông Dnipro. Ukraine sẽ tiếp tục tiến hành các chiến dịch tấn công trong những khu vực bị chiếm đóng, vì vậy, bất chấp việc tình hình tương đối ổn định, hiện vẫn còn quá sớm để buông lỏng".
Ukraine đã đột kích vào các vị trí của Nga bên kia sông Dnipro trước đó nhưng chưa thể duy trì một vị trí ở bờ Đông. Hầu hết các cuộc phản công của Ukraine đều diễn ra quanh khu vực Zaporizhzhia theo hướng thị trấn Tokmak và quanh thành phố Bakhmut ở khu vực Donetsk. Các cuộc tấn công này được dự đoán sẽ tiếp tục trong suốt mùa đông mặc dù sẽ được thực hiện với quy mô hạn chế hơn.
Mặt trận khốc liệt Avdiivka
Trong khi đó, các lực lượng của Nga tiếp tục tấn công để giành được phần còn lại của Lugansk ở phía Đông Bắc và Donetsk ở phía Đông.
Một cuộc tiến công lớn đã diễn ra quanh thị trấn Avdiivka ở Donetsk, nơi Nga nối lại chiến dịch tấn công vào tháng trước tương tự như cuộc tấn công giành Bakhmut hồi mùa xuân.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đánh giá, việc phòng thủ ở Avdiivka có ý nghĩa vô cùng quan trọng với các mục tiêu của quân đội và trong nỗ lực làm suy yếu sức mạnh của Moscow.
"Nga đang tổn thất lực lượng và trang thiết bị gần Avdiivka nhanh hơn và với quy mô lớn hơn so với Bakhmut", ông Zelensky cho hay.
Tuần này, các lực lượng của Nga đã đạt được bước tiến quan trọng ở phía Bắc Avdiivka, tiến vào một nhà máy than đá được cho là có giá trị chiến lược với lực lượng phòng thủ Ukraine. Nếu nhà máy này rơi vào tay Nga, điều đó sẽ tăng khả năng Moscow giành được thị trấn.
Trong một cập nhật tình báo, Bộ Quốc phòng Anh cho biết các lực lượng của Nga đang tăng cường tiến công để bao vây thị trấn Avdiivka nhưng chưa thể chiếm giữ các khu vực xa trung tâm và sẽ phải đối mặt với nhiều tổn thất để giành được nhà máy than đá trên.
"Cơ sở công nghiệp này mang đến cho Ukraine lợi thế phòng thủ và Nga có lẽ sẽ chịu tổn thất đáng kể về lực lượng nếu họ cố gắng tấn công nhà máy", Bộ Quốc phòng Anh cho hay.
Mùa bùn lầy ở Ukraine đang đến gần và mùa đông lạnh giá cũng không còn xa. Trong khi nhiệt độ hạ thấp thường làm chậm nhịp độ tiến công thì mặt đất đóng băng cũng mở ra cơ hội mới để các phương tiện trên bộ hoạt động.
Tuy nhiên, tướng cấp cao Ukraine đã công khai thừa nhận cuộc phản công của nước này sẽ không thể sớm chứng kiến đột phá và cuộc bầu cử sơ bộ ở Mỹ vào tháng 1 sẽ làm phức tạp thêm sự ủng hộ cho Ukraine.
Trong khi đó, lực lượng Nga với quân số lớn hơn và nhiều trang thiết bị hơn đã chuẩn bị cho một cuộc xung đột tiêu hao. Giới quan sát phương Tây cũng cho rằng Moscow đang đặt cược vào sự kiên nhẫn của phương Tây cho Ukraine khi giao tranh kéo dài. Cựu Tổng thống Ukraine Dolad Trump - ứng viên triển vọng của đảng Cộng hòa được cho là sẽ không duy trì sự ủng hộ mạnh mẽ cho Ukraine nếu đắc cử.
Theo ông Michael O’Hanlon, Giám đốc nghiên cứu chính sách đối ngoại tại Viện Brookings, cả Nga và Ukraine đều khó giành được đà tiến công và hầu như có rất ít triển vọng để sớm phá vỡ thế bế tắc hiện nay.