Các đại biểu quốc hội và chuyên gia đều rất băn khoăn khi EVN liên tục xin tăng giá điện trong khi các khoản lỗ của tập đoàn này vẫn cần được làm rõ thêm. Ảnh minh họa, nguồn: Int
Theo báo cáo gửi Chính phủ mới đây, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho biết việc điều chỉnh giá bán lẻ bình quân tăng 3% từ ngày 4/5/2023, dự kiến doanh thu bán điện tăng thêm được khoảng 8.000 tỉ đồng trong các tháng còn lại năm 2023.
Mức tăng này chưa thể cân đối được khoản chi phí mua điện năm 2023 và EVN vẫn khả năng còn lỗ, cộng với khoản lỗ năm 2022 chuyển sang 26.463 tỉ đồng, dự kiến ước thực hiện cả năm 2023, EVN lỗ 40.884 tỉ đồng.
Vì vậy, EVN kiến nghị Thủ tướng: Sửa đổi Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ để cho phép điều chỉnh giá bán lẻ điện một cách kịp thời theo các thông số đầu vào cơ bản trong các khâu phát điện, truyền tải, phân phối và kinh doanh điện trong giai đoạn 2023-2025.
Đồng thời, cho phép EVN tiếp tục được điều chỉnh giá bán lẻ điện từ ngày 1/9/2023 để bù đắp phần chi phí tăng thêm do các chi phí đầu vào tăng cao theo qui định, đảm bảo cân bằng tài chính cho EVN.
Cũng theo bà Lan, việc chọn thời điểm tăng giá điện khi doanh nghiệp gặp khó khăn, nắng nóng khiến nhu cầu sử dụng điện tăng lên có phù hợp hay không, có việc bù chéo giá điện sinh hoạt cho điện sản xuất hay không? Việc tăng giá điện chắc chắn sẽ tác động không nhỏ so với các mặt hàng tiêu dùng khác.
Cần làm rõ các khoản lỗ của EVN
Liên quan đến vấn đề nóng giá điện, tại kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV, đại biểu Quốc hội Đỗ Thị Lan đã dẫn ý kiến của cử tri về những băn khoăn tăng giá điện. Bà Lan cho biết, cử tri đề nghị xem xét bảo đảm công khai, minh bạch, tính phù hợp của cách tính giá điện sinh hoạt, đồng thời báo cáo việc EVN thực hiện tinh giản biên chế thế nào, giải pháp cắt giảm chi phí, giá thành điện sản xuất, giải pháp cung cầu điện có đáp ứng nhu cầu sử dụng điện và yêu cầu phát triển kinh tế xã hội hay không.
Đại biểu Đỗ Thị Lan đề nghị Bộ Công Thương, Bộ Tài chính và Tập đoàn EVN báo cáo rõ để cử tri biết về việc đánh giá tác động trước khi thực hiện tăng giá điện và giữ nguyên phương pháp tính giá 6 bậc trong khi xác định được những bất cập cần cải tiến.
Chia sẻ quan điểm với đại biệt Đỗ Thị Lan, đại biểu Lê Thanh Vân, đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Cà Mau cho rằng Người dân không liên quan đến EVN thua lỗ, đó là do việc sản xuất điều hành giá điện yếu kém.
Thực tế cho thấy, trong khi EVN lỗ lớn nhưng các công ty con của tập đoàn này lại lãi to.
Cụ thể, về tình hình kinh doanh, năm 2022, Tập đoàn Điện lực VN (EVN) báo lỗ hơn 26.000 tỉ đồng và tiếp tục lỗ trong quý 1/2023. Tuy nhiên, cũng trong năm 2022, hầu hết các công ty điện trên cả nước, thậm chí cả những công ty con của EVN, đều báo lãi lớn.
Cụ thể, Công ty CP thủy điện Vĩnh Sơn - Sông Hinh, năm 2022, doanh nghiệp đạt doanh thu thuần 3.084 tỉ đồng, tăng trưởng 91% so với năm 2021 và vượt hơn 52% so với kế hoạch.
Lợi nhuận sau thuế cả năm của công ty đạt 1.264,8 tỉ đồng, vượt 40,8% so với kế hoạch năm và tăng gấp 3 lần mức lãi của năm trước đó. Hiện Tổng công ty Phát điện 3 (EVNGENCO3) là công ty con của Tập đoàn EVN nắm giữ gần 31% vốn tại Vĩnh Sơn - Sông Hinh.
Một doanh nghiệp khác là Công ty CP thủy điện Thác Bà cũng có 30% vốn của EVNGENCO3 báo đạt doanh thu hơn 742 tỉ đồng, tăng 44,2% và lợi nhuận sau thuế lên đến hơn 378,7 tỉ đồng, tăng 80,8% so với năm 2021.
Bên cạnh các doanh nghiệp thủy điện, các công ty nhiệt điện cũng đều báo lãi như trường hợp của Công ty CP Nhiệt điện Quảng Ninh đạt doanh thu thuần 10.417 tỉ đồng, tăng 21% và lợi nhuận sau thuế đạt hơn 760 tỉ đồng, tăng 32% so với năm 2021 đồng thời vượt 76% kế hoạch cả năm. Hiện Tổng công ty Phát điện 2 thuộc EVN sở hữu 40% vốn tại công ty này…
Ngoài ra, những công ty phát điện là công ty con được hạch toán vào báo cáo của Tập đoàn EVN cũng đều ghi nhận kết quả kinh doanh khá cao.
Cụ thể, Tổng công ty Phát điện 3 (EVNGENCO3), năm 2022 doanh nghiệp đạt doanh thu thuần hợp nhất 47.287 tỉ đồng, tăng 25% so với năm 2021; lãi sau thuế đạt gần 2.550 tỉ đồng, tăng gần 30% so với kế hoạch năm.
Tổng công ty Phát điện 2 (EVNGENCO2) cũng công bố năm 2022 tổng doanh thu hơn 4.228 tỉ đồng và lợi nhuận sau thuế hơn 1.094 tỉ đồng.
Theo PGS-TS Đinh Trọng Thịnh, Học viện Tài chính, câu chuyện thua lỗ của EVN đã diễn ra nhiều lần trong khi các công ty điện vẫn liên tục báo lãi. Chi phí sản xuất, hoạt động của EVN cần được công khai, minh bạch, nhất là khi EVN mới tăng giá điện bán lẻ. Việc giá điện tăng ảnh hưởng đến đời sống của toàn dân và cả nền kinh tế nên người dân muốn hiểu rõ câu chuyện là điều tất yếu.