Tuần qua, trên các diễn đàn chính thức, đại diện Bộ Y tế khăng khăng rằng lô thuốc H-Capita do VN Pharma nhập chỉ là thuốc kém chất lượng chứ không phải thuốc giả.
Liên quan đến vấn đề này, PV Pháp Luật TP.HCM đã có cuộc trao đổi với ông Trần Hùng, Phó Chánh Văn phòng Thường trực Ban chỉ đạo Quốc gia về chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả (BCĐ 389).
Cố tình giả mạo nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa
. Phóng viên: Được biết ông phụ trách lĩnh vực đấu tranh chống hàng giả và vi phạm sở hữu trí tuệ và là người theo dõi trực tiếp Bộ Y tế về công tác đấu tranh chống buôn lậu, hàng giả và gian lận thương mại.
BCĐ 389 Quốc gia đã phối hợp với Ban 389 Bộ Y tế kiểm tra, phát hiện nhiều vụ việc nổi cộm, bức xúc. Với thâm niên trong lĩnh vực phòng, chống hàng giả, buôn lậu, ông nghĩ sao về việc Bộ Y tế khẳng định lô thuốc H-Capita của Công ty VN Pharma là thuốc kém chất lượng chứ không phải thuốc giả?
+ Ông Trần Hùng: Ngay từ khi kinh doanh loại thuốc này, Công ty VN Pharma đã có ý định không trung thực. Họ nại ra cái tên của một công ty không có thật ở Canada dùng làm tên hãng sản xuất để phục vụ mục đích kê khai hồ sơ nhập khẩu thuốc.
Như vậy, họ đã cố tình giả mạo nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa, tem nhãn, bao bì có chỉ dẫn giả mạo nơi sản xuất, đóng gói, vi phạm theo điểm e khoản 8 Điều 3 Nghị định 185/2013 về xử phạt vi phạm hành chính trong hoạt động thương mại, sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Vì thuốc là hàng hóa đặc biệt, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng con người nên chắc chắn các quy định có liên quan còn ngặt nghèo hơn.
Với tổ thẩm định của Cục Quản lý dược Bộ Y tế, gồm 10 chuyên gia giỏi, chia thành hai nhóm kiểm tra, đánh giá trước khi xét duyệt, tôi không rõ quá trình thẩm định nguồn gốc, xuất xứ số thuốc này của Công ty VN Pharma được thực hiện theo cách thức, quy trình nào.
Các mã vạch ở vỏ hộp thuốc cũng có thể là nguồn tra cứu trực tiếp, đơn giản và hữu dụng. Tất cả mã vạch chuẩn được đăng ký toàn cầu và rất nhiều trang web có mục tra cứu, quét bằng điện thoại smartphone thông dụng để một người tiêu dùng bình thường cũng có thể kiểm tra nguồn gốc, xuất xứ hàng hóa mình sử dụng.
Nói ngắn gọn H-Capita là hàng giả, thuốc giả và cần được xử lý đúng tội danh buôn bán hàng giả và yếu tố nghiêm trọng đó là thuốc chữa bệnh ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng con người. Đây là tội ác.
. Ông Nguyễn Viết Tiến, Thứ trưởng Bộ Y tế, tại cuộc họp báo Chính phủ ngày 30-8 lại cho rằng do VN Pharma làm hồ sơ quá tinh vi nên khi cấp giấy phép nhập không phát hiện giấy tờ giả?
+ Nói VN Pharma họ giả quá tinh vi... thì tôi không nắm hồ sơ chi tiết nên không thể kết luận chính xác. Nhưng giấy tờ giả bộ hồ sơ, thậm chí có chữ ký xác nhận của lãnh sự, do một ông lãnh sự đã chính thức được công bố về hưu từ rất lâu trước đó, tức là không còn tính pháp lý thì tôi không nghĩ đó là sự tinh vi.
Tôi cũng đã trực tiếp phối hợp kiểm tra cùng cơ quan điều tra bắt giữ nhiều vụ sản xuất, kinh doanh thực phẩm chức năng (TPCN) toàn ghi “made in”: USA, France, Canada, Japan... nhưng đều là giả hết, đều có vi phạm tương tự về nguồn gốc, xuất xứ, nơi sản xuất, đóng gói tương tự như trường hợp thuốc H-Capita này…
Tôi nghĩ chúng ta nên dám nhìn thẳng vào một sự thật dù có đau lòng. Phải kiên quyết chấn chỉnh tình trạng buông lỏng, sơ hở trong quản lý, có hiện tượng lợi ích nhóm... Trên tinh thần đó mới lập lại sự nghiêm túc của thị trường quản lý kinh doanh, sản xuất thuốc, TPCN, mỹ phẩm, dược liệu, những sản phẩm ảnh hưởng trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe con người.
“Bộ Y tế cần dũng cảm nhận ra khuyết điểm”
. Bộ Y tế viện dẫn Luật Dược 2005 và các kết quả thẩm định liên quan, khăng khăng đó chỉ là “thuốc kém chất lượng”, không phải “thuốc giả”, thưa ông?
+ Bộ Y tế cần dũng cảm nhận ra khuyết điểm. Nếu Bộ Y tế tích cực trong việc sửa chữa những khuyết điểm, sai phạm để làm tốt công tác của mình; không bao che hay che chắn cho bất kỳ ai sản xuất, kinh doanh thuốc giả thì chắc chắn Chính phủ và toàn dân sẽ ủng hộ nhiệt liệt và đồng hành cùng Bộ Y tế.
Thuốc chữa bệnh giả, lại là bệnh nan y làm ảnh hưởng đến những người khốn cùng, đó là tội ác. Mà tội ác thì phải bị trừng phạt. Làm được điều đó công khai, minh bạch và dũng cảm, Bộ Y tế sẽ lấy lại được uy tín và có được niềm tin của nhân dân.
. Thưa ông, đáng lẽ Bộ Y tế phải phân công Thứ trưởng Trương Quốc Cường kiêm Cục trưởng Cục Quản lý dược Bộ Y tế, trả lời các vấn đề liên quan thì đằng này Bộ lại phân công Thứ trưởng Nguyễn Viết Tiến vốn dĩ không phụ trách Cục Quản lý dược trả lời?
+ Tôi không rõ cơ chế phân công phát ngôn báo chí của Bộ Y tế thế nào và chắc hẳn Bộ Y tế có lý do để cử ông Tiến. Nhưng nếu Bộ Y tế khẳng định làm đúng quy trình, trách nhiệm không sai... thì việc ông Cường với chức trách là thứ trưởng phụ trách lĩnh vực dược đứng ra trực tiếp giải đáp thắc mắc của báo giới và công luận sẽ có tính thuyết phục hơn.
Việc cung cấp kịp thời, đầy đủ thông tin một cách công khai, minh bạch cho báo chí sẽ tránh hoang mang dư luận xã hội, ảnh hưởng xấu đến uy tín của Bộ Y tế, ảnh hưởng đến hoạt động của cả bộ máy.
. Hiện Thủ tướng đã chỉ đạo thanh tra toàn diện Cục Quản lý dược và quá trình cấp phép nhập khẩu thuốc ở Bộ Y tế, ông đánh giá thế nào về động thái quyết liệt của Chính phủ?
+ Việc Chính phủ quyết định thanh tra việc cấp phép này khẳng định tính kịp thời và quyết liệt trong chỉ đạo của Chính phủ, nhất là vấn đề này có liên quan đến sức khỏe, tính mạng và quyền lợi hàng chục triệu dân.
Rõ ràng điều này được nhân dân hoàn toàn ủng hộ và phù hợp với chủ trương xây dựng một chính phủ “liêm chính, kiến tạo, hành động...” mà chúng ta đang theo đuổi.
Rất mong Bộ Y tế và các cơ quan chức năng nhanh chóng trả lời công luận về vấn đề này một cách tích cực, cũng như cách Bộ Y tế đã đồng hành rất hiệu quả với BCĐ 389 chúng tôi trong suốt hai năm vừa qua.
Bằng hiểu biết của mình về quyết tâm của Bộ Y tế và cá nhân Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến, tôi tin và hy vọng rằng trật tự của ngành dược nói riêng và y tế nói chung sẽ nhanh chóng được lập lại.
. Xin cám ơn ông.
"Bộ Y tế khẳng định H-Capita không là thuốc giả"
Liên quan đến lô thuốc H-Capita là thuốc giả hay thuốc kém chất lượng, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến, tại cuộc họp báo Chính phủ ngày 30-8, cho biết Bộ Y tế khẳng định thuốc H-Capita không phải là thuốc giả.
Viện dẫn khoản 24 Điều 2 Luật Dược 2005, ông Tiến cho rằng thuốc giả là sản phẩm được sản xuất dưới dạng thuốc với ý đồ lừa đảo, thuộc một trong những trường hợp sau đây: Không có dược chất (thuốc H-Capita có dược chất Capecitabine); có dược chất nhưng không đúng hàm lượng đã đăng ký (hàm lượng dược chất theo kết quả giám định là 97,5%, trong khi tiêu chuẩn chất lượng cho phép không thấp hơn 93% và không lớn hơn 105%); có dược chất khác với dược chất ghi trên nhãn (thuốc H-Capita có chứa dược chất Capecitabine như ghi trên nhãn); mạo tên, kiểu dáng công nghiệp của thuốc đã đăng ký bảo hộ sở hữu công nghiệp của cơ sở sản xuất khác (thuốc H-Capita không mạo tên hay kiểu dáng công nghiệp của thuốc nào đã đăng ký sở hữu công nghiệp của cơ sở khác).
Như vậy thuốc H-Capita không thuộc một trong các trường hợp quy định tại khoản 24 Điều 2 Luật Dược 2005, do đó không phải là thuốc giả.
Trong khi đó, khoản 23 điều này quy định "Thuốc kém chất lượng là thuốc không đạt tiêu chuẩn chất lượng đã đăng ký với cơ quan có thẩm quyền". Kết luận giám định cho thấy thuốc H-Capita là thuốc kém chất lượng (vì có kết quả kiểm nghiệm tạp chất không định danh lớn nhất là 0,17% trong khi phải thấp hơn 0,1%; màu sắc viên thực tế là màu hồng, không giống với màu viên trong tiêu chuẩn là màu đỏ).
"Do thuốc này không đạt tiêu chuẩn chất lượng đã đăng ký, căn cứ khoản 23 Luật Dược 2005, kết luận giám định lô thuốc kém chất lượng là hoàn toàn phù hợp với quy định" - ông Tiến nói.
Đã là tội ác thì phải nghiêm trị!
Phải coi ai sản xuất, kinh doanh hàng giả những hàng hóa như thuốc, dược liệu, mỹ phẩm… là tội ác, là tội trực tiếp hay gián tiếp giết người và cần được nghiêm trị, trả lại tính nghiêm minh, công bằng cho xã hội.
Chỉ khi chúng ta xác định và nhận diện chính xác như vậy thì mới xử lý nghiêm có tác dụng răn đe, tránh cho rất nhiều VN Pharma trong tương lai.
Ông TRẦN HÙNG,
Phó Chánh Văn phòng Thường trực BCĐ 389