Tổ nghiệp thương cho Vũ Luân sự nổi tiếng dễ dàng và nhanh chóng ngay từ những ngày đầu bước chân theo nghề. Nhưng cũng bởi Vũ Luân làm cái gì cũng dễ dàng thành công, ăn nên làm ra khiến nhiều người ghen ghét, khó chịu. Họ ăn không được thì tìm cách quậy phá khiến anh mất cả bạc tỉ.
Nổi tiếng lúc cải lương đang chết
Vũ Luân sinh năm 1972 tại TPHCM và được cha mẹ đặt tên Lương Văn Bình. Anh là con áp út trong một gia đình gồm 7 anh chị em mà bố mẹ đều là công nhân.
Thời niên thiếu, Vũ Luân cũng từng phụ gia đình làm may gia công, thỉnh thoảng theo người cậu làm thợ sơn. Mỗi lần nhận tiền công, bạn thợ thường rủ nhau đi hát, cũng từ đó mà họ phát hiện anh có giọng ca trời phú và khuyên anh nên theo nghệ thuật.
Được sự khuyến khích của bạn bè và mẹ, Vũ Luân bắt đầu đi học ca. Lúc đầu là học nghệ nhân Út Trọn, sau là trường Trần Hữu Trang. Vừa học, Vũ Luân vừa đi hát ở các quán nghệ sĩ kiếm thêm thu nhập.
Cơ duyên này đã cho anh gặp nghệ sĩ Bạch Long lúc đó đang là người tổ chức và quản lý nhóm Đồng ấu Bạch Long, gồm các con em nghệ sĩ của hai đoàn cải lương tuồng cổ đã giải thể là Huỳnh Long và Minh Tơ. Từ đó, Vũ Luân được nghệ sĩ Bạch Long đích thân rèn luyện từ ca cổ đến vũ đạo.
Khi ấy, cái tên Vũ Linh đang nổi rần rần cả nước. Nhờ có ngoại hình và chất giọng quá giống Vũ Linh nên mặc nhiên Vũ Luân được khán giả chú ý và tạo nên một hiện tượng trong làng cải lương thập niên 1990.
Giữa lúc sân khấu cải lương vắng hoe, cả tuần chỉ một hai suất diễn mà cũng không mấy người tới rạp thì cái tên Vũ Luân lại nổi như cồn nhờ băng video thịnh hành.
Nghệ sĩ ưu tú Vũ Luân.
Anh kể: "Chúng tôi quay chóng mặt, quay tới nỗi không biết đó là vai gì. Trước khi vào quay, tác giả đứng kế bên nhắc cho mình biết vai đó tính cách, hoàn cảnh thế nào. Chúng tôi nghe lời thoại của tác giả nhắc rồi ca theo cảm xúc của mình.
Chính kiểu làm mì ăn liền đó đã dạy cho tôi sự nhạy bén. Chỉ cần nhìn kịch bản, nhìn nốt nhạc là diễn. Biết bao nhiêu cái tên thành danh hồi đó là nhờ băng video thịnh hành và nhờ cách làm này.
Dĩ nhiên, người trong nghề nhìn là biết tuồng có sạn, có lỗi nhưng khán giả thì vẫn nghĩ nghệ sĩ phải có quá trình tập tuồng dữ dội lắm thì mới ca diễn và khóc bằng cảm xúc vỡ oà như thế.
Thật ra, ngày tôi quay, tối chui vào phòng thu. Tuồng đã được làm nhạc sẵn, vào phòng thu là chỉ việc lồng tiếng cho vai của mình. Thu tới khoảng 2, 3 giờ sáng là xong. Ngủ tới 6 giờ sáng lại dậy để đi quay tiếp tuồng khác. Cứ liên tục như vậy, mỗi ngày 1 tuồng".
Mặc dù quay video cải lương theo kiểu "mì ăn liền" nhưng lối ca diễn của Vũ Luân vẫn hút hồn người mộ điệu. Vũ Luân lý giải, có lẽ do đời nghệ sĩ gặp nhiều biến cố về gia đình, sự nghiệp lại có quá trình đi tỉnh, thấu hiểu cuộc sống khổ cực của bà con nên trong giọng hát lúc nào cũng đong đầy cảm xúc.
Tổ đãi. Tổ thử thách
"Tôi đi tỉnh hát có nhiều kỷ niệm vui lắm. Đoạn đường có 1km từ bờ kênh đi vô điểm diễn mà xe đoàn đi hơn 2 tiếng đồng hồ chưa tới vì bị khán giả... phục kích.
Xe đang chạy thì thấy có cái bàn giữa đường. Tài xế vừa bước xuống nhấc bàn ra thì khán giả ở đâu ùa ra, bu lấy xe, đòi xem mặt thật của nghệ sĩ. Mình phải bước xuống, bắt tay nói chuyện với khán giả. Vừa tạm biệt, đi được một đoạn lại thấy cái ghe năm giữa đường...", Vũ Luân kể.
Cũng chính bởi được khán giả yêu thương như thế nên thời đó Vũ Luân kiếm tiền nhiều như nước. Cứ sau mỗi chuyến đi diễn, anh đem về không biết bao nhiêu là vàng. Anh lần lượt mua cho anh chị em ruột mỗi người một căn nhà đàng hoàng và tận hiếu với cha mẹ.
Ở tuổi U50, Vũ Luân sở hữu ngoại hình như một chàng trai trẻ.
Thế nhưng sân khấu cải lương lúc đó đã trở nên èo uột. Chính băng video cải lương đã giết chết sân khấu cải lương như gameshow hài giết chết sân khấu kịch nói bây giờ.
Khán giả không còn mấy người muốn tới rạp coi hát, nhiều người phải bỏ nghề đi làm công việc khác. Một số ít được Tổ đãi rẽ qua tấu hài. Vũ Luân vẫn đắt show tỉnh nhưng anh không tha thiết kiếm tiền nữa. Anh nghĩ tới việc làm nghề, tới việc khôi phục thời hoàng kim của sân khấu cải lương.
"Tôi làm bầu sân khấu lúc sân khấu èo uột nhất, lâu lâu mới làm một suất, hội tụ hết các tài danh như Minh Vương, Lệ Thuỷ... mà cũng chỉ diễn được 1, 2 lần rồi dẹp. Các rạp mạng nhện đóng đầy ghế vì để quá lâu không diễn", anh nói.
Vũ Luân tập hợp anh nghệ sĩ cải lương lại và bày tỏ mong muốn này. Anh bỏ hết các show diễn tỉnh để ở Sài Gòn lập nhóm hát và đề nghị mọi người cùng chung tay.
Nếu khán giả chỉ có 70 đến 100 người thì nghệ sĩ nhận mức lương nào. Nếu từ 150 đến 200 thì nhận mức lương nào. Với pa-rem lương đó, mọi người có thuận để chung tay làm với anh không.
May mắn là hầu hết những nghệ sĩ anh mời đều tâm huyết với cải lương nên ngay sau đó, nhóm Vũ Luân và những người bạn được ra đời, trở thành một đoàn độc lập thu chi trong Nhà hát Trần Hữu Trang.
Vũ Luân dựng lại các vở cũ, không ngờ lại được khán giả ủng hộ. Hầu như suất nào cũng đầy rạp, phải kê thêm ghế. Một tuần, nhóm Vũ Luân hát liên tục từ thứ 4 đến chủ nhật, chỉ nghỉ hai ngày để tập tuồng.
Chẳng những khiến sân khấu cải lương sáng đèn thường xuyên trở lại mà ông bầu Vũ Luân còn ăn nên làm ra. Một số nghệ sĩ thấy vậy cũng ham và làm theo. Đoàn Thắp sáng niềm tin, đoàn Hội ngộ tài năng lần lượt ra mắt khán giả mộ điệu cải lương sau đó. Bởi thế, lịch diễn, lịch tập của Nhóm Vũ Luân bị chia do nghệ sĩ "chạy show".
Nhóm Vũ Luân bị khựng lại vì không có tuồng mới. Khán giả thưa vắng dần. Dẫu vậy, anh vẫn cố gắng duy trì hoạt động cho tới ngày rạp Trần Hữu Trang đập đi xây lại.
Vũ Luân trẻ trung từ trên sân khấu đến...
Bị người khác ghen ghét, phá phách
Rạp Trần Hữu Trang đập đi xây mới, Vũ Luân thuê tạm rạp Kim Châu – nơi nghệ sĩ Hồng Vân đang thầu. Tết năm đó, nhóm Vũ Luân diễn 10 suất. Suất nào cũng kín khán giả, không còn một ghế trống.
Mừng vì vẫn được khán giả thương nên Vũ Luân đầu tư cả màn hình led trị giá 1,7 tỉ đồng. Thời đó, màn hình led mới ra nên chỉ các sân khấu ca nhạc mới sử dụng. Vũ Luân là người tiên phong đưa màn hình led vào làm mới cải lương trong dựng vở.
Thấy Vũ Luân làm ăn được, NSND Hồng Vân định sang lại rạp cho anh với giá 500 triệu, trong khi Nhà hát Bông Sen chỉ cho ký hợp đồng 1 năm. Vũ Luân thấy không hợp lý nên từ chối.
Màn hình led anh đem cho thuê nhưng mỗi lần người ta thuê xong, anh lại phải đem đi sửa, không đủ cả tiền trả nhân công nên anh quyết định bán lại với giá 300 triệu cho một người bạn. "Làm ở rạp Kim Châu tôi lỗ mất mấy tỉ đồng", Vũ Luân chia sẻ.
Thế nhưng, Vũ Luân vẫn chưa từ bỏ nghiệp làm bầu. Rời rạp Kim Châu, Vũ Luân thuê một rạp khác. Lần này, anh ký hợp đồng đàng hoàng với họ nhưng cũng lại xảy ra biết bao trục trặc. Thấy anh làm ăn được, họ đòi hỏi, yêu sách.
Anh kể: "Tiền thuê mặt bằng một tháng vài chục triệu. Mỗi đêm diễn, tôi phải trả thêm tiền điện, đèn led là 5 triệu đồng. Sau một thời gian ngắn, thấy tôi đông khán giả quá nên họ đòi tăng giá lên 8 triệu/ đêm. Tôi vẫn cắn răng đồng ý. Cuối cùng họ lại đòi tôi trả thêm 5% trên mỗi chiếc vé.
Bình thường họ làm ca nhạc, vé bán 70.000 đến 90.000 đồng cũng không ai xem. Tôi bán 100.000, 300.000, 400.000 đồng/ vé, khán giả vẫn kín. Nhưng một vở cải lương là công sức của cả một tập thể, phải chi trả rất nhiều thứ, từ lương diễn viên đến phục trang, cảnh trí. Nếu trả cho họ 5% trên mỗi chiếc vé thì tôi chẳng còn gì để ăn.
Tôi từ chối yêu sách của họ. Vậy là họ kiếm chuyện phá phách. Họ không mở âm thanh cho anh em tập tuồng. Đang diễn thì họ cố tình làm đèn này hư, bóng này hỏng để mình không diễn được. Dĩ nhiên, tôi có hợp đồng, có thể kiện nhưng bản tính tôi không thích ồn ào nên bỏ không làm nữa.
Làm ở đây, tôi lỗ 500, 600 triệu. Dù đông khán giả nhưng khi thuê, tôi đầu tư cảnh mới, phông màn... Chưa lấy lại được kinh phí đầu tư thì đã bị họ ghen ghét phá phách rồi".