Hôm 27/8, TAND quận 10, TP.HCM tiếp tục phiên xét xử sơ thẩm vụ tranh chấp hợp đồng thuê mặt bằng giữa nguyên đơn là Công ty TNHH Thương Mại Tổng Hợp An Lạc và bị đơn là Công ty TNHH MTV Marone (đơn vị được kinh doanh thương hiệu siêu thị Auchan tại Việt Nam).
Sau khi hội đồng xét xử (HĐXX) xét hỏi và các bên tranh luận, đại diện Viện kiểm sát quận 10 nêu quan điểm.
VKS nhận định, theo hợp đồng thuê mặt bằng 332 Lũy Bán Bích giữa các bên, thời điểm kết thúc hợp đồng là năm 2037, thanh toán 5 năm mỗi kỳ. Điều 14 hợp đồng nêu mục đích bên thuê là phát triển siêu thị tại mặt bằng và cho thuê lại một phần diện tích. Đây là điều khoản cơ bản của hợp đồng mà các bên phải thực hiện.
VKS cho biết, theo hồ sơ các bên cung cấp, ngày 21/1/2019 và 11/3/2019 phía Marone gửi văn bản đến An Lạc có nội dung đề xuất chấm dứt hợp đồng thuê. Ngày 20/5/2019, bị đơn gửi tiếp văn bản cho An Lạc thông báo đóng cửa siêu thị Auchan và ngừng hoạt động tại thị trường Việt Nam.
Theo VKS, từ những văn bản gửi trên cho thấy bị đơn thể hiện ý chí mong muốn chấm dứt hợp đồng trước hạn với nguyên đơn từ ngày 21/1/2019, nhưng mong muốn này của bị đơn không được nguyên đơn chấp thuận.
Cụ thể, phía An Lạc gửi công văn đề nghị bị đơn tìm kiếm biện pháp khắc phục khó khăn để không vi phạm thỏa thuận trong hợp đồng. Nhưng đến ngày 2/6/2019, Marone đã chính thức đóng cửa siêu thị Auchan.
VKS cho rằng, việc đóng cửa siêu thị Auchan là có thật, đã được tòa án lập biên bản vào năm 2019 và nguyên đơn yêu cầu lập vi bằng vào tháng 8/2020. Bị đơn không kinh doanh siêu thị mang thương hiệu Auchan tại mặt bằng thuê là vi phạm Điều 14 mục B của hợp đồng thuê mặt bằng.
Về nội dung phía bị đơn trình bày tại tòa rằng họ đã tìm bên thứ 3 để chuyển nhượng mặt bằng cho thuê nhưng không được phía An Lạc chấp thuận, VKS nhận định, bên thứ 3 không phải là công ty con hay công ty liên kết của Marone, việc này vi phạm Điều 17 về chuyển nhượng hợp đồng, theo hợp đồng thuê mặt bằng giữa các bên.
Cụ thể, Điều 17.1 của hợp đồng thuê mặt bằng thể hiện bị đơn có quyền chuyển nhượng các quyền và nghĩa vụ của mình cho một công ty thành viên/công ty liên kết của bên thuê.
Sở dĩ các bên thỏa thuận vấn đề này là do trước khi ký hợp đồng thuê mặt bằng, giữa An Lạc và Công ty TNHH MTV Marc (chủ sở hữu của Marone) có ký một hợp đồng nguyên tắc ngày 24/8/2016, trong đó các bên cam kết mặt bằng thuê được sử dụng bất cứ thương hiệu siêu thị nào nhưng phải đảm bảo siêu thị đó phải là công ty con hoặc chi nhánh công ty con của Marc.
VKS nêu, lợi ích kinh tế của nguyên đơn chỉ gắn kết với mỗi bị đơn, vì thế bị đơn không sử dụng mặt bằng để kinh doanh siêu thị dưới hình thức công ty con hoặc chi nhánh của công ty con của Công ty Marc thì phía nguyên đơn cũng không thể đạt mục đích kinh tế từ việc cho thuê mặt bằng.
Theo đó, VKS khẳng định việc vi phạm hợp đồng do lỗi bị đơn và đủ yếu tố buộc chấm dứt hợp đồng trước hạn theo Điều 22.1 của hợp đồng thuê mặt bằng, vì vậy đề nghị HĐXX tuyên bố chấm dứt hợp đồng cho thuê mặt bằng và buộc bị đơn phải bàn giao lại mặt bằng cho nguyên đơn.
Bên cạnh đó, tại Điều 23 của hợp đồng các bên còn thỏa thuận về việc nếu vi phạm thì phải thực hiện các nghĩa vụ kèm theo.
Cụ thể trong trường hợp này bị đơn vi phạm nghĩa vụ cam kết thì phải thực hiện theo điểm b Điều 23.2 của hợp đồng thuê mặt bằng, theo đó nếu bên thuê chấm dứt hợp đồng thuê tại bất kỳ thời thời điểm nào trong mỗi giai đoạn thuê 5 năm của mỗi đợt thanh toán, bên thuê phải trả một khoản tiền tương ứng với giá trị thuê của tổng thời hạn thuê còn lại của hợp đồng thuê (có nghĩa là đến năm 2037).
Tiền đặt cọc và tiền thuê chưa sử dụng của bên thuê sẽ được khấu trừ vào khoản đền bù này.
Theo VKS, khoản đền bù này được pháp luật thừa nhận theo Điều 3.2 luật Thương mại. Vì vậy, nguyên đơn yêu cầu bị đơn thực hiện nghĩa vụ đền bù do vi phạm hợp đồng là có căn cứ chấp nhận. Từ đó, VKS đề nghị bị đơn có nghĩa vụ hoàn trả cho nguyên đơn hơn 108 tỷ đồng.