Hệ thống HQ-9 được Trung Quốc phát triển từ năm 1980, ban đầu được dựa theo tên lửa phòng không Patriot của Mỹ nhưng sau đó, Bắc Kinh mua được S-300PMU từ Nga và đã mổ xẻ để sao chép gần như toàn bộ hệ thống thống này.
Trung Quốc hoàn thành phát triển HQ-9 phiên bản đầu vào năm 1997, tuy nhiên, chỉ có một số ít hệ thống được bàn giao cho quân đội Trung Quốc. Hệ thống này cũng có phiên bản hải quân là HHQ-9, triển khai trên tàu khu trục Type-052C, được bố trí với các ống phóng thẳng đứng, giống hệt các tên lửa S-300F trên tàu chiến của Nga.
Hệ thống HQ-9 được Trung Quốc phát triển từ năm 1980
HQ-9 sử dụng tên lửa động cơ nhiên liệu rắn, có khả năng chỉnh hướng phụt như tên lửa 5V55K, 5V55R, 48N6Е, 48N6Е2 của S-300. Tên lửa này có trọng lượng 1.300 kg, dài 6,8 m với đầu đạn nặng 180 kg.
Theo một nguồn tin từ Trung Quốc cho biết, tên lửa này có thể đạt tốc độ Mach 4,2 (khoảng 1.400 m/s) nhưng chưa được kiểm chứng. Thời gian để chuẩn bị tác chiến của HQ-9 khoảng 6 phút, thời gian phản ứng với mục tiêu là từ 12 - 15 giây, bán kính diệt mục tiêu của HQ-9 là 35 m.
Hệ thống tên lửa HQ-9 là vũ khí có điều khiển, tầm cao do Tổng công ty Quốc phòng Trung Quốc CPMIEC nghiên cứu và chế tạo. Vũ khí này được thiết kế để tác chiến chống nhiều loại mục tiêu như máy bay cánh cố định, trực thăng ở cả tầm thấp lẫn tầm cao, có khả năng đánh chặn tên lửa hành trình, tên lửa không đối hải, và tên lửa đạn đạo chiến thuật.
Về nguyên lý hoạt động của hệ thống tên lửa này đó là sử dụng hệ thống điều khiển tên lửa kết hợp giữa lái tự động quán tính giai đoạn đầu sau đó sang giai đoạn giữa kết hợp lái tự động quán tính trên tên lửa để chỉnh tầm và lệnh vô tuyến từ đài điều khiển mặt đất để chỉnh hướng. Giai đoạn cuối dẫn bằng lệnh vô tuyến kết hợp dữ liệu về mục tiêu do cơ cấu bám qua tên lửa.
Hệ thống HQ-9 được Trung Quốc khai hỏa
Ngoài ra nó còn được trang bị hệ thống radar HT-233 được xem là bản sao radar 30N6E Tomb Stones của S-300. Radar này có kích thước cho thấy công nghệ sao chép của Trung Quốc vẫn hạn chế. Nó phản ánh sự khó khăn trong thiết kế và tuổi thọ ngắn, mức tiêu thụ điện năng của hệ thống rất lớn.
Theo biên chế, một đại đội hệ thống tên lửa HQ-9 gồm có 4 xe bệ phóng liên kết với một radar điều khiển hỏa lực HT-233. HQ-9 có tầm bắn lên đến 200 km với độ cao tác chiến tối đa 30 km.
Ngoài ra, hệ thống này có khả năng chống tên lửa đường đạn tương tự như S-300PMU của Nga. HQ-9 tương thích cả với các radar phát hiện của Nga và các loại tên lửa do Nga sản xuất.
Trung Quốc luôn khẳng định hệ thống tên lửa phòng không HQ-9 phải tương đương sức mạnh của S-300 hoặc thậm chí là S-400, tuy nhiên nhiều chuyên gia đánh giá nó chỉ như một hệ thống S-300 đời đầu mà thậm chí còn chưa hoàn thiện hết.