Ngày 14/9, bị cáo Ôn Thành Tân (18 tuổi, ngụ quận 9) trong vụ án Cướp bánh mì vì đói tất bật chuẩn bị cho phiên xử phúc thẩm vào sáng 15/9.
Trước đó, tại phiên xử sơ thẩm, TAND quận Thủ Đức đã xử phạt Tân 8 tháng 20 ngày tù và Nguyễn Hoàng Tuấn (18 tuổi, ngụ huyện Củ Chi) 10 tháng tù cùng về tội Cướp giật tài sản. Sau đó, mẹ Tuấn cùng luật sư làm đơn kháng cáo xin giảm nhẹ hình phạt, còn Tân kháng cáo xin miễn trách nhiệm hình sự.
Giải thích về quyết định của mình, Tân cho biết, muốn được miễn trách nhiệm hình sự để xóa án tích, không lưu vào lý lịch. "Em rất sợ bị ghi án tích vào lý lịch vì sẽ ảnh hưởng đến cuộc sống, không chỉ đời em mà còn ảnh hưởng đến con, cháu em sau này", Tân thổ lộ.
Trao đổi với phóng viên, luật sư Hà Hải (Đoàn luật sư TP HCM) cho biết, theo quy định của Bộ luật Hình sự thì người có án tích (tiền án) là người đã bị kết án và thi hành hình phạt nhưng chưa được xóa án.
Trường hợp của Tân được quy định tại Điều 64 Bộ luật Hình sự về người được miễn hình phạt. Theo điều 25 Bộ luật Hình sự thì miễn trách nhiệm hình sự với các trường hợp:
Nếu khi tiến hành điều tra, truy tố hoặc xét xử, do chuyển biến của tình hình mà hành vi phạm tội hoặc người phạm tội không còn nguy hiểm cho xã hội; Người phạm tội tự thú trước khi hành vi phạm tội bị phát giác, khai rõ sự việc, góp phần có hiệu quả vào việc phát hiện và điều tra tội phạm, cố gắng hạn chế đến mức thấp nhất hậu quả của tội phạm; Người phạm tội được miễn trách nhiệm hình sự khi có quyết định đại xá.
Nếu được tòa cấp phúc thẩm chấp nhận kháng cáo, miễn trách nhiệm hình sự thì Tân được xem như không có tiền án, tiền sự, không có án tích trong lý lịch. Tuy nhiên, luật sư Hải cũng cho biết, miễn trách nhiệm hình sự nhưng không có nghĩa là Tân không phạm tội. Hành vi của Tân có vi phạm, nhưng không đến mức phải xử lý hình sự mà thôi.
"Trong trường hợp tòa phúc thẩm tuyên miễn trách nhiệm hình sự cho Tân thì bị cáo này cũng không được bồi thường cho hơn 8 tháng đã ngồi tù. Bởi lẽ pháp luật hiện tại không có quy định nào về việc bồi thường trong trường hợp này.
Thay vào đó, chính quyền địa phương hoặc các cơ quan ban nghành có thể xem xét hỗ trợ với những trường hợp như thế này", luật sư Hải phân tích.
Tân và Tuấn tại tòa sơ thẩm. Ảnh: K.Thành.
Cùng quan điểm với luật sư Hải, luật sư Nguyễn Đức Chánh (Đoàn luật sư TP HCM) cho biết, Điều 64 Bộ luật Hình sự quy định xóa án tích cho người được miễn hình phạt. Còn những trường hợp phải thi hành bản án thì phải qua thời gian thử thách sau khi chấp hành hình phạt mới được xóa án tích.
"Xóa án tích có nghĩa là hồ sơ của người đó đã ‘sạch’, không còn tiền án, tiền sự. Tuy nhiên, điều này như một vết đen trong lý lịch của những người từng có hành vi vi phạm pháp luật. Nếu họ tái phạm và bị pháp luật xử lý thì việc từng có án tích được xem là có thân nhân xấu. Thậm chí còn ảnh hưởng đến lý lịch đời con, cháu của những người có án tích", luật sư Chánh nói.
Theo nội dung vụ án, khuya 17/10/2015, Tân và Tuấn rủ nhau đến một tiệm net ở phường Tăng Nhơn Phú (quận 9) chơi. Trưa 18/10, sau khi chơi hết tiền, Tân lấy xe máy hiệu Honda Wave rủ Tuấn đến một quán ăn ở quận Thủ Đức xin việc.
Trên đường đi, 2 thanh niên này đói bụng nên rủ nhau cướp đồ ăn. Tân tấp xe vào tiệm tạp hóa bên đường Tô Vĩnh Diện (quận Thủ Đức) để Tuấn hỏi mua 2 bịch chuối sấy, 3 bịch me đường, một bịch đậu phộng rang muối cùng bánh mì ngọt. Khi chủ quán vừa mang hàng ra, Tuấn giật lấy và 2 thanh niên bỏ chạy, tuy nhiên bị người dân đuổi theo bắt giữ.
Theo giám định, số
đồ ăn Tân và Tuấn cướp được có giá trị 45.000 đồng. Cả hai bị can lúc gây án đều
chưa đủ 18 tuổi, riêng Tuấn bị Công an huyện Củ Chi phát lệnh truy nã về hành
vi trộm cắp.