Vụ việc Daihatsu gian lận trong quy trình thử nghiệm an toàn vốn đã xảy ra từ cách đây gần 8 tháng trong cuộc thanh tra nội bộ ở nhà máy tại Indonesia. Vấn đề này đã ảnh hưởng tới 88.000 ô tô cỡ nhỏ gồm cả thương hiệu Daihatsu và Toyota, vụ việc này khi đó đã không ảnh hưởng đến các mẫu xe đang bán ra thị trường Việt Nam.
Cuộc điều tra mở rộng diễn ra vài tháng sau đó đã cho thấy nhiều vấn đề bất thường mới ở 174 điểm trong 25 hạng mục thử nghiệm, ảnh hưởng đến tổng cộng 64 mẫu xe, gồm có 22 mẫu được bán dưới thương hiệu Toyota, khiến Daihatsu phải quyết định tạm đình chỉ vận chuyển các mẫu xe được hãng sản xuất đến nhà phân phối trên toàn cầu. Vụ việc này không khỏi khiến người tiêu dùng Việt Nam lo lắng do nhiều mẫu xe có liên quan đến vụ việc Daihatsu được bán ra trong nước.
Tại Việt Nam, chỉ có mẫu Avanza Premio MT thuộc diện ảnh hưởng trong vụ việc Daihatsu (Nguồn: Toyota Global)
Trước những thông tin đó, tối 21/12, Toyota Việt Nam (TMV) đã thông báo về vụ việc này và nhanh chóng thực hiện các công việc cần thiết để kiểm tra và xử lý vấn đề. Theo đó, chiều ngày 20/12, TMV đã chủ động tạm dừng việc chuyển tất cả những lô xe có liên quan đến Daihatsu tới đại lý, để xác nhận thêm thông tin cụ thể cho thị trường Việt Nam. Sau khi tìm hiểu, hãng cho biết chỉ 1 mẫu xe bị ảnh hưởng là Avanza Premio phiên bản số sàn (MT).
Đây là kết quả kiểm tra của Ủy ban độc lập thuộc bên thứ 3, Avanza Premio MT có 1 sửa đổi không phù hợp nhưng chỉ nằm ở quá trình thử nghiệm khí thải và tiêu thụ nhiên liệu tại nước ngoài chứ không phải là gian lận thử nghiệm an toàn. Trong khi đó, tại Việt Nam, Avanza Premio được TMV khẳng định đã tuân thủ các quy định khi thử nghiệm và đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn an toàn theo quy định của Chính phủ và đã được Cục Đăng kiểm Việt Nam cấp giấy chứng nhận chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe cơ giới.
Toyota Việt Nam ngừng giao Avanza Premio MT đến đại lý
Do đó, khuyến cáo của TMV là khách hàng đã mua xe có thể sử dụng bình thường. Về phần Avanza Premio MT, mẫu MPV này đang được tạm dừng giao đến các đại lý ở Việt Nam do việc “chứng nhận mẫu xe này tại nước ngoài đang được các cơ quan kiểm tra và chứng nhận độc lập xem xét”.
TMV cũng sẽ khôi phục quá trình bán hàng trở lại dành cho Avanza Premio MT sau khi nhận được thông tin từ cơ quan kiểm tra và chứng nhận độc lập ở nước ngoài. Đồng thời, Toyota Việt Nam cũng đã ngay lập tức báo cáo trường hợp này tới các cơ quan quản lý để giải thích về thực tế trên và xin ý kiến.
Tại Việt Nam, Toyota phân phối 5 dòng xe có liên quan trực tiếp tới Daihatsu, bao gồm: Wigo, Raize, Veloz Cross, Avanza Premio, và Yaris Cross. Tuy nhiên, đến thời điểm hiện tại, Tập đoàn Toyota chỉ mới xác nhận có mẫu Avanza Premio MT chịu ảnh hưởng từ bê bối của Daihatsu (liên quan đến thử nghiệm khí thải và tiêu thụ nhiên liệu), còn các mẫu xe khác đều không ảnh hưởng.
Vụ gian lận về thử nghiệm an toàn này được phát hiện ban đầu là do một cuộc thanh tra nội bộ của tập đoàn Toyota với nhà máy của Daihatsu. Nhưng sau khi kiểm tra lại các mẫu xe trong diện ảnh hưởng, cả ô tô mang thương hiệu Toyota và Daihatsu đều vượt qua tiêu chuẩn an toàn và không bị triệu hồi hay gặp vấn đề ở các thị trường bán ra.
Tiếp theo, các quá trình xác minh thêm với nhiều hạng mục khác cho thấy nhiều bất thường mới trong sai phạm về thử nghiệm an toàn nội bộ đối với nhiều mẫu xe khác nhau trước khi chính thức xuất xưởng. Tuy nhiên, các xe đã bán ra thị trường ở bất kỳ quốc gia nào vốn đều được xác nhận an toàn và đảm bảo yêu cầu kỹ thuật bởi các cơ quan chức năng và hiện vẫn chưa có đợt triệu hồi nào trên thế giới liên quan đến vấn đề gian lận thử nghiệm an toàn của Daihatsu.
Tại Việt Nam, vốn dĩ mỗi chiếc ô tô trước khi bán ra thị trường đều đã được xác nhận đủ điều kiện thông qua nhiều bài kiểm tra bởi Cục Đăng kiểm (Bộ Giao thông Vận tải), cùng với đó là nhiều thủ tục khác để đủ điều kiện lăn bánh trên đường phố. Do đó, các xe liên quan đến vụ bê bối của Daihatsu bán ra thị trường Việt Nam vốn đã được xác nhận về mặt an toàn.
Trong khi đó, thông báo mới của tập đoàn Toyota cho thấy trách nghiệm của nhà sản xuất này với Daihatsu khi muốn thương hiệu con cần phải thực hiện trách nhiệm cao hơn đối với mỗi chiếc ô tô xuất xưởng ra thị trường sau khi bỏ bê quy trình kiểm tra, làm ảnh hưởng đến danh tiếng và uy tín của hãng xe Nhật Bản.
Đồng thời, Toyota cũng hứa hẹn sẽ có một cuộc cải cách cơ bản để hồi sinh lại Daihatsu trong thời gian tới về cả công tác quản lý, hoạt động kinh doanh, cơ cấu tổ chức cũng như sự thay đổi trong phát triển nguồn nhân lực và nhận thức của mỗi người lao động.
Việc sản xuất ra một chiếc ô tô không hề dễ dàng, có hàng trăm, nghìn chi tiết nên những sai sót trong quá trình này có thể xảy ra, nhưng cần xem xét lại việc giải quyết vấn đề của hãng. Và cho đến thời điểm này, Toyota đang xử lý vấn đề rất rõ ràng và minh bạch tới công chúng, có tác động lớn đến công ty con và chắc chắn không dễ dàng để mất uy tín thương hiệu đã xây dựng nhiều năm qua.
