Ngôi nhà đất sét mơ ước
Với nhiều người, việc xây dựng một ngôi nhà bằng đất từ con số 0 nghe có vẻ khó khăn, nhưng đối với Daniel và Katherine Ray, ở bang Montana, Mỹ thì không. Cặp đôi lần đầu tiên biết đến những ngôi nhà cob house khi họ còn học đại học. Cob ở đây là 1 loại vật liệu xây dựng tự nhiên được làm từ đất sét, cát và rơm.
"Chúng tôi tình cờ nhìn thấy một bức ảnh về cob house ở Wales và thực sự thích thú, vì vậy chúng tôi bắt đầu thu thập rất nhiều ảnh về những ngôi nhà này. Đó là một giấc mơ tuyệt vời mà chúng tôi thực sự muốn thực hiện", Ray chia sẻ.
Nhưng phải đến vài năm sau, cặp đôi mới có cơ hội biến nó thành hiện thực.
“Sau khi học xong đại học, chúng tôi chuyển đến Vancouver, British Columbia, để tôi học tiếp bằng thạc sĩ về khoa học thư viện,” Ray nói. "Sau đó, khi quay về Montana, tôi vẫn chưa có việc làm và chúng tôi phải ở nhà thuê - vì vậy cả hai nghĩ rằng đó là thời điểm hoàn hảo để xây dựng một cob house."
Cha mẹ của Ray có 0,4ha đất trống từng là đồng cỏ nuôi ngựa và họ đã cho phép hai vợ chồng xây nhà trên đó.
"Ngôi nhà đầu tiên của chúng tôi là một cob house rộng hơn 27m2 trên khu đất của bố mẹ," Ray kể. Sau 3 năm, cặp vợ chồng quyết định xây một ngôi nhà lớn hơn trên mảnh đất của riêng họ. Họ coi ngôi nhà đầu tiên là bước luyện tập để thực hiện ý tưởng trong đầu.
Ray và vợ đã mua một mảnh đất ở thung lũng Bitterroot ở Victor, Montana và bắt đầu xây dựng cob house thứ hai vào mùa xuân năm 2016.
Công việc thực sự vất vả. Cặp đôi đã phải dành gần 3 năm để cố gắng tự hoàn thành ngôi nhà. “Cả hai chúng tôi đều phải hoàn thành công việc chính, và sau đó sẽ làm thêm khoảng 40 giờ một tuần để xây dựng ngôi nhà”, Ray kể lại.
Cặp đôi đã tham gia vào mọi công đoạn của quá trình xây dựng. Họ không chỉ tự vẽ bản thiết kế cho ngôi nhà, mà còn tự tìm nguồn cung ứng các vật liệu tự nhiên cần thiết để xây dựng.
Cặp đôi đã phải tự tạo ra cob bằng cách nhào bùn, đất sét, rơm và nước. May mắn là hầu hết các vật liệu xây dựng cần thiết đều có sẵn tại địa phương.
"Tất cả rơm mà chúng tôi sử dụng để xây tường đều lấy từ khu vực này. Đất, thành phần chính của các bức tường, được lấy từ một mỏ đá cách nhà khoảng 8km," Ray nói.
Anh cho biết, không giống như những viên gạch phải được kết dính với nhau bằng vữa, các bức tường của cob house được xây lên thành một lớp duy nhất.
Trước khi xây tường, cặp vợ chồng phải đào đất để xây móng.
Ray cho biết: “Chúng tôi đã thuê một máy xúc nhỏ, đào móng và sau đó bắt đầu xây dựng từ đầu. "Các công đoạn đều giống với xây một ngôi nhà bình thường”
“Cả hai chúng tôi đều tốt nghiệp ngành nhân chủng học và tôi có bằng thạc sĩ về thư viện và khoa học thông tin, vì vậy tôi có thể giỏi trong việc nghiên cứu. Nhưng chúng tôi không có kinh nghiệm làm hợp đồng. Hai vợ chồng cũng chưa từng thực sự xây dựng bất cứ thứ gì."
Rất may, các thành viên trong gia đình đã sẵn sàng giúp đỡ bất cứ khi nào họ có thể, nên hai vợ chồng không phải thuê bất kỳ nhà thầu bên ngoài nào.
Vì cob house có diện tích sàn lớn, nên 3 cột gỗ được sử dụng để đỡ một thanh xà trung tâm, nâng toàn bộ mái nhà. Nhưng một ngôi nhà nhỏ hơn có thể không cần đến, Ray nói: "Ngôi nhà đầu tiên của chúng tôi không cần cột gỗ. Khoảng cách giữa các bức tường ngắn hơn nhiều, vì vậy chúng tôi chỉ sử dụng các dầm bắc ngang."
Không giống như một ngôi nhà bình thường, các bức tường của một cob house không có bất kỳ khung gỗ nào.
Cặp đôi đã tạo ra đồ nội thất tích hợp bằng cách tạo hình mặt bàn và kệ bằng đất, bao gồm cả quầy trong phòng tắm. Ray đã áp dụng một kỹ thuật sử dụng thạch cao vôi thay vì thạch cao đất sét và kết hợp với xà phòng dầu ô liu giúp chống thấm nước. Đó là một kỹ thuật của người Ma-rốc gọi là Tadelakt.
Hơn nữa, hầu hết mọi thứ trong nhà - kể cả tường - đều cong.
"Không có bức tường thẳng đứng, không có góc 90 độ trong nhà. Điều này tạo nên một cấu trúc có tính thẩm mỹ hơn nhiều", Ray nói thêm.
Ray cũng nghĩ rằng phần quyến rũ nhất của ngôi nhà là bệ cửa sổ.
"Các bức tường dày hơn 75cm, vì vậy tất cả các ngưỡng cửa sổ đều sâu," anh nói. "Điều này tạo ra một không gian thực sự đẹp."
Cob house đã hoàn thành của cặp đôi rộng khoảng 84m2, bao gồm mặt sàn chính rộng 67m2 và một gác xép rộng 17m2. Có hai phòng ngủ và một phòng tắm trong nhà. Điện được dẫn từ lưới điện và nước được lấy từ một cái giếng trong khu đất. Họ chuyển đến cob house mới vào mùa thu năm 2019 - ngay sau khi Katherine sinh con gái.
Một trong những lợi ích của việc sống trong một cob house là nội thất mát mẻ hơn nhiều so với những ngôi nhà thông thường, nhất là vào mùa hè. "Các bức tường của chúng tôi dày tới 75cm — chúng hấp thụ nhiệt hiệu quả từ mặt trời và từ bếp củi trong nhà,” Ray cho biết. “Mặc dù nhiệt độ ở Montana có thể lên tới từ 32 - 37 độ C trong mùa hè, nhưng nhiệt độ trong cob house có thể ở mức dưới 21 độ C kể cả khi không có điều hòa.”
Chi phí rẻ bất ngờ
Vì cả hai đã tự trả tiền túi cho cob house của mình nên họ không bị mắc nợ tiền nhà.
Ray nói: “Một cob house có thể rẻ hoặc đắt tùy theo nhu cầu của chủ nhà. Ngôi nhà đầu tiên chúng tôi xây dựng khi không có tiền, vì vậy chúng tôi chỉ có thể chi khoảng 3.000 - 4.000 USD xây nhà với diện tích 27m2. Nhưng ngôi nhà này lớn hơn nhiều và có nhiều tiện nghi hơn, vì vậy nó tốn kém hơn." Ước tính rằng họ đã chi chưa đến 20.000 USD (khoảng 473 triệu đồng) cho toàn bộ công trình.
Giờ đây, Ray và vợ đang điều hành một công việc kinh doanh dạy mọi người cách xây dựng những ngôi nhà cob house bền vững.
"Nếu bạn thiết kế một ngôi nhà nhỏ gọn hơn, chi phí cũng sẽ thấp hơn nhiều. Lượng công sức mà bạn phải bỏ ra để xây dựng ngôi nhà cũng sẽ giảm", Ray nói.
Anh cho biết, bất cứ ai quan tâm đến việc xây dựng những ngôi nhà cob house cũng nên nghiên cứu càng nhiều càng tốt - không chỉ về kỹ thuật xây dựng mà còn về những loại vật liệu nào có sẵn tại địa phương.
"Sẽ thật vô nghĩa khi xây dựng một ngôi nhà cob house mà bạn lại phải nhập khẩu rơm từ nơi khác. Việc tận dụng các nguồn lực địa phương sẽ giúp bạn tiết kiệm được rất nhiều tiền.”