Tối 6/8, bà Vũ Thị Nga – Văn phòng Luật sư Công Lý Việt, cho biết, hôm 4/8, “tử tù” Hàn Đức Long (ngụ thôn Yên Lý, xã Phúc Sơn, huyện Tân Yên, tỉnh Bắc Giang) đã lên trụ sở Viện Kiểm sát Nhân dân tỉnh Bắc Giang (VKS Bắc Giang) để nhận thông báo liên quan đến yêu cầu công khai xin lỗi và bồi thường do truy tố oan sai ông tội “Hiếp dâm”.
Đây là lần đầu tiên VKS Bắc Giang trả lời ông Long sau 3 lần “tử tù” viết đơn yêu cầu lên VKS.
Bà Nga là luật sư hỗ trợ pháp lý cho ông Hàn Đức Long trong quá trình kêu oan cũng như yêu cầu phục hồi danh dự, nhân phẩm và bồi thường theo quy định của Luật trách nhiệm bồi thường của Nhà nước.
Theo thông báo của VKS Bắc Giang, trách nhiệm bồi thường, xin lỗi công khai ông Long tội “Hiếp dâm” thuộc về Tòa án Nhân dân Cấp cao tại Hà Nội.
Theo Viện, Bản án phúc thẩm số 706/2011/HSPT ngày 29/11/2011 của Tòa Phúc thẩm – Tòa án Nhân dân Tối cao tại Hà Nội đã xác định ông Long phạm tội “Hiếp dâm trẻ em”, “Giết người”, không phạm tội “Hiếp dâm”.
Tại thời điểm này, tuy ông Long được Tòa Phúc thẩm tuyên không phạm tội “Hiếp dâm” nhưng do “tử tù” còn bị tòa tuyên tử hình hai tội “Giết người”, “Hiếp dâm trẻ em” nên căn cứ vào quy định tại các điều 26, 27, 31 của Luật trách nhiệm Bồi thường của Nhà nước nên xác định “tử tù” không oan sai.
Do đó VKS Bắc Giang không có trách nhiệm phải bồi thường đối với ông.
Sau khi bản án 706 có hiệu lực thì đến ngày 22/11/2014, tại quyết định giám đốc thẩm số 20/2014/HS-GĐT của Hội đồng thẩm phán Tòa án Nhân dân Tối cao đã tuyên hủy toàn bộ bản án 706 và bản án sơ thẩm số 48/2011/HSST ngày 24/9/2011 của Tòa án tỉnh Bắc Giang để điều tra lại.
Quá trình điều tra lại do không có đủ căn cứ để truy cứu trách nhiệm hình sự nên VKS Bắc Giang đình chỉ điều tra vụ án, đình chỉ điều tra bị can đối với ông Hàn Đức Long cả 3 tội danh.
VKS cho rằng, tại thời điểm ra quyết định đình chỉ điều tra, căn cứ vào điều 6, Luật trách nhiệm bồi thường của nhà nước, ông Long không thuộc trường hợp bị oan về cả 3 tội đã khởi tố, truy tố, xét xử trong cùng một vụ án.
Theo cơ quan công tố của Bắc Giang, căn cứ quy định tại điểm b, khoản 2, điều 32 Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước quy định thì trách nhiệm giải quyết khôi phục danh dự và bồi thường cho ông Long thuộc về Tòa Phúc thẩm (nay là Tòa án Cấp cao tại Hà Nội) – cơ quan gây oan sai cho “tử tù” và không thuộc về trách nhiệm giải quyết của VKS Bắc Giang
Trước đó, ông Long bị VKS Bắc Giang truy tố ông về 3 tội: “Hiếp dâm trẻ em”, “Giết người” và “Hiếp dâm” theo cáo trạng số 44/2007- VKS.
Bản án sơ thẩm số 05/HSST- 2007 của TAND tỉnh Bắc Giang đã tuyên ông Long không phạm tội “Hiếp dâm” như cáo trạng số 44 đã truy tố.
Không đồng tình với bản án số 05 này, VKS Bắc Giang đã kháng nghị lên cấp phúc thẩm.
Tại kháng nghị số 01/2007, VKS Bắc Giang đề nghị toà án cấp phúc thẩm xử Long với 3 tội danh.
Bản án phúc thẩm số 504/HSPT của Toà phúc thẩm – Tòa án Nhân dân Tối cao tuyên y án sơ thẩm. Ông Long tiếp tục kêu oan cả 3 tội danh. Cấp giám đốc thẩm tuyên hủy hai bản số sơ thẩm và phúc thẩm để điều tra lại.
Sau quá trình điều tra lại, năm 2011, VKS Bắc Giang ra cáo trạng số 29/2011 tiếp tục truy tố ông Long 3 tội danh như cáo trạng số 44.
Một lần nữa bản án hình sự sơ thẩm số 48/HSST-TA của TAND tỉnh Bắc giang xét xử sơ thẩm đã tuyên Hàn Đức Long không phạm tội “Hiếp dâm”. Nhưng ông Long vẫn bị tuyên tử hình hai tội danh: “Hiếp dâm trẻ em”, Giết người.
Ông Long sau đó tiếp tục kháng cáo kêu oan, hai tội danh. Bị hại cũng như VKS thời điểm đó không kháng cáo, kháng nghị liên quan đến tội Hiếp dâm đã bị tòa sơ thẩm tuyên vô tội.
Theo quan điểm của luật sư Vũ Thị Nga, căn cứ vào tiến trình tố tụng của vụ án, có thể thấy rằng, trách nhiệm xin lỗi công khai, bồi thường oan sai cho ông Hàn Đức Long ở tội danh “Hiếp dâm” thuộc về VKS Bắc Giang.
Bà Nga cho rằng, bản án hình sự sơ thẩm số 48/HSST-TA tuyên ông Long không phạm tội “Hiếp dâm”.
Bản án phúc thẩm số 706/2011/HSPT ngày 29/11/2011 không xem xét kháng cáo, kháng nghị tội “Hiếp dâm”, do vậy trách nhiệm truy tố sai ông Long ở đây thuộc về VKS Bắc Giang. Việc đẩy trách nhiệm cho Tòa án Cấp cao tại Hà Nội, VKS Bắc Giang đang cố tình trốn tránh trách nhiệm?./.