Thứ bảy này, ngày 29/9 sẽ là tròn 41 năm kể từ lần cuối cùng huyền thoại Muhammad Ali chiến thắng trong một trận bảo vệ đai. Qua 15 hiệp đấu, ông đã vượt qua một Earnie Shavers, người thời ấy nổi tiếng với những cú đòn búa bổ, để giữ lại được hai đai WBA và WBC hạng nặng.

Lần đầu sử dụng và cũng là duy nhất

Ngày hôm đó, đã có tổng cộng 70 triệu người theo dõi màn so tài trên quảng trường Madison Garden. Đồng thời, họ là những người duy nhất trong lịch sử được chứng kiến hệ thống điểm mở (open scoring – cho phép khán giả được biết điểm số được chấm của các giám khảo sau mỗi hiệp) áp dụng tại làng boxing.

Quay lại lịch sử một chút. Trên thực tế, trận thư hùng của Ali vs Shavers không phải lần đầu tiên hệ thống điểm mở xuất hiện. Trước đó bốn tháng, vào ngày 11/5/1977, với những nỗ lực tạo ra sự khác biệt, Ted Nathanson, nhà sản xuất của kênh NBC Sports, đã áp dụng điểm mở vào trong màn so tài giữa Ken Norton và Duane Bobick. Tuy nhiên, hệ thống này bị bỏ xó bởi Norton dễ dàng knock-out đối thủ của mình chỉ sau vỏn vẹn 58 giây.

Nathanson vẫn không dừng lại. Bằng một cách nào đó, ông đã giúp cách thức công bố điểm này được sử dụng tại trận đấu bom tấn giữa Ali và Shaver. Nếu cho thấy tính ưu việt, rất có thể hệ thống này sẽ được áp dụng rộng rãi đồng thời thay đổi hoàn toàn cách xem của khán giả và cách thi đấu của các vận động viên.

John Condon, phó Chủ tịch của sân Madison Garden, ban đầu đự định để tất cả người hâm mộ đến sân cùng hai tay đấm được xem điểm của từng hiệp đấu trên một màn hình lớn. Tuy nhiên, sau cùng, kế hoạch này bị hủy bỏ. "Chúng tôi không nghĩ đó là một quyết định khôn ngoan. Việc công bố điểm chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến cảm xúc của khán giả. Họ sẽ không hồi hộp chờ đợi quyết định cuối cùng nữa".

Vì thế, chỉ những người theo dõi qua truyền hình mới biết được điểm số của các võ sĩ qua từng hiệp. Lần này, trận đấu của Ali và Shavers đã đi qua tổng cộng 15 hiệp. Trong đó, Ali là người được chấm thắng bởi cả ba giám định viên. Đây cũng là lần bảo vệ đai thành công thứ 19 của huyền thoại quyền Anh người Mỹ.

Dựa vào màn trình diễn của cả hai, chiến thắng thuộc về Ali không gây ra nhiều tranh cãi nhưng hệ thống điểm mở tạo ra sự phản ứng dữ dội. Ngày diễn ra, trong phòng thay đồ của Ali có một màn hình trực tiếp trận đấu còn đối thủ Shavers thì không. Vì thế, sau mỗi hiệp, biết bản thân đang ở đâu, Ali có sự điều chỉnh và phân bổ sức lực hợp lý.

"Đội của tôi cứ nghĩ rằng tôi đang dẫn điểm. Vì thế, tôi không cố gắng hạ knock-out Ali. Nếu biết được điểm số như anh ấy, tôi chắc chắn sẽ tấn công mạnh mẽ hơn", Shavers bức xúc cho hay.

Hình ảnh trong màn so tài giữa Muhammad Ali và Earnie Shavers.

Những tranh cãi không hồi kết

Nhờ danh tiếng và sức ảnh hưởng của bản thân, Nathanson gần như đã chống lại cả thế giới để thuyết phục những người đứng đầu cho phép công bố điểm của các võ sĩ trong mỗi trận đấu. Tuy vậy, những bất cập lộ ra trong màn so tài giữa Ali và Shavers chính thức đóng sập tham vọng của nhà sản xuất người Mỹ.

"Chúng sẽ không được áp dụng nữa. Tôi biết được rằng đội của Ali nắm được điểm số của từng hiệp nhưng đối thủ của anh ấy thì không. Điều này không công bằng. Hệ thống điểm mở đã không thành công và sẽ không còn xuất hiện", Floyd Patterson, Chủ tịch Ủy ban thể thao Thành phố New York khi ấy thông báo.

Tuy chính thức bị cấm cửa, những tranh cãi về việc liệu có nên áp dụng hệ thống điểm mở vào quyền Anh hay không đến nay vẫn chưa có hồi kết. Năm 1994, chuyên gia môi giới Don King yêu cầu một sự thay đổi bởi cho rằng nhiều trận đấu có kết quả rất đáng ngờ.

"Đã đến lúc cần thay đổi. Hãy nhìn các môn thể thao khác. Tại bóng đá và bóng rổ, khán giả có thể biết điểm số giữa đôi bên vào mọi thời điểm. Riêng boxing thì khác, các giám khảo bí mật ghi kết quả vào những mẩu giấy bé tí và chỉ công bố vào thời điểm cuối cùng", Don King bức xúc.

Thêm vào đó, một số ý kiến cũng cho rằng việc biết trước sẽ giảm tối đa những thất bại đáng tiếc của các tay đấm do "mù thông tin về điểm số", như trường hợp của Golovkin mới đây trong trận tái đấu với Canelo Alvarez.

Dù vậy, hiện tại và trong tương lai gần, chắc chắn hệ thống điểm mở sẽ không được áp dụng. Quá nhiều tranh cãi sẽ tạo ra những nghi ngại về tính minh bạch nhưng ở một mức độ chấp nhận được, chúng lại thúc đẩy sự hấp dẫn. Và những người đứng đầu làng boxing đang muốn giữ lại sự hấp dẫn đó.

"Vào lúc này, chúng tôi sẽ không áp dụng hệ thống điểm mở. Tuy nhiên, mọi thứ có thể thay đổi trong tương lai. Chúng tôi sẽ nghiên cứu về điều này", ông Marc Ratner, một nhân vật cấp cao của Ủy ban thể thao Nevada cho hay.

Gennady Golovkin để thua Canelo Alvarez trong trận tái đấu.