Xe tăng chiến đấu chủ lực (MBT) T-54/55 hiện vẫn là xương sống của lực lượng Tăng - Thiết giáp Quân đội nhân dân Việt Nam. Mặc dù chúng ta đã đặt hàng loại MBT tối tân là T-90S nhưng vì số lượng còn khá nhỏ, chưa đủ để thay thế T-54/55 cho nên việc nâng cấp những chiếc chiến xa cũ để đáp ứng tốt hơn yêu cầu của chiến tranh hiện đại là việc vẫn nên làm.
Mẫu hiện đại hóa đầu tiên cho dòng T-54/55 với tên định danh T-54M3 đã được giới thiệu từ lâu.
Chiếc xe tăng này mang những vũ khí, khí tài có xuất xừ từ Israel như thay pháo D-10T2S cỡ 100 mm bằng pháo M-68 cỡ 105 mm, bổ sung cảm biến khí tượng, kính ngắm hiện đại có đo xa laser và kênh hồng ngoại, đi kèm các loại giáp composite và giáp phản ứng nổ bao quanh tháp pháo.
Xe tăng T-54M3 nâng cấp của Việt Nam
Nhưng sau đó không lâu, chương trình T-54M3 đã "tiến hóa" sang một cấu hình mới do việc thay thế pháo 105 mm bị đánh giá là khá tốn kém.
Phiên bản T-54/55 đời sau vẫn giữ lại pháo D-10T2S cỡ 100 mm nhưng trang bị thêm ốp bọc cách nhiệt nhằm tránh hiện tượng biến dạng nòng do nhiệt sau từng phát bắn, bên cạnh đó phần mũi xe còn được bọc kín các module giáp phản ứng nổ, các thành phần thiết bị điện tử nguyên vẹn như mẫu T-54M3.
Xe tăng T-54/55 hiện đại hóa của Việt Nam - Phiên bản giữ lại pháo chính D-10T2S cỡ 100 mm. Ảnh: Tạp chí Kỹ thuật và Trang bị - Tổng cục Kỹ thuật.
Nhận xét của các chuyên gia quân sự trong và ngoài nước đều cho rằng cấu hình trên là tối ưu đối với xe tăng chiến đấu chủ lực T-54/55 của Việt Nam, đáp ứng đòi hỏi về nâng cao sức mạnh hỏa lực, khả năng tác xạ chính xác trong khi giá thành ở mức chấp nhận được.
Vào tháng 7 năm 2017, Báo Quân đội nhân dân Online đã đăng tải bài viết cho biết nhiều dự án cải tiến vũ khí trang bị kỹ thuật đã được hoàn thành, ví dụ như đề tải cải tiến radar P-18, pháo phản lực BM21 Grad, các loại xe thiết giáp... và đặc biệt là nâng cấp cải tiến thành công xe tăng T-54B.
Xe tăng T-54/55 của Việt Nam bắt đầu được hiện đại hóa trên quy mô lớn? Ảnh: Tạp chí Kỹ thuật và Trang bị - Tổng cục Kỹ thuật.
Mới đây nhất, một bức ảnh chụp tại nhà xưởng của nhà máy Z153 - nơi thực hiện công việc nâng cấp xe tăng T-54/55 cho thấy có ít nhất 2 chiếc chiến xa nằm tại đây đã hoàn thành việc bổ sung các khí tài mới.
Còn trong phóng sự mang tên Màu áo lính thợ của Truyền hình QPVN, có thể thấy một số chiếc khác đang nằm ở các công đoạn nâng cấp khác nhau.
Đây là điều khác biệt vì từ trước đến nay xe tăng T-54/55 chỉ được tiến hành hiện đại hóa đơn lẻ từng chiếc nhằm vừa làm vừa rút kinh nghiệm. Việc triển khai công việc trên nhiều xe cùng lúc cho thấy khả năng cao là chương trình đã bước vào giai đoạn sản xuất quy mô lớn.
Sự bổ sung hàng trăm xe tăng chiến đấu chủ lực T-54/55 nâng cấp sẽ tạo ra "người bạn đồng hành" tin cậy đối với những chiếc T-90S/SK, giúp Lục quân Việt Nam không bị tụt lại phía sau so với những quốc gia khác trong khu vực và trên thế giới.
Xem hình ảnh xe tăng T-54/55 nâng cấp của Việt Nam trong video: Màu áo lính thợ. Nguồn: Truyền hình Quốc phòng Việt Nam.
Màu áo lính thợ