Binh chủng Tăng - Thiết giáp
Đây rõ ràng là lực lượng đang cần nâng cấp hiện đại hóa mạnh nhất trong thời điểm này. Chủ lực của lực lượng TTG vẫn chỉ là các xe tăng T-54/55 được trang bị pháo nòng xoắn D-10T2S 100mm, vốn có hỏa lực khá hạn chế.
Bên cạnh đó, lực lượng thiết giáp hạng nhẹ cũng chỉ có các xe PT-76 và BMP-1/2 để yểm trợ bộ binh và xe tăng T-54/55.
Chúng khó lòng tiêu diệt các xe tăng chiến đấu chủ lực (MBT) hiện đại chỉ với một phát bắn, nhất là khi ở tư thế đối đầu.
Ngoài việc đặt mua các xe tăng T-90 hiện đại, điều mà Binh chủng TTG cần là một loại xe có khối lượng nhỏ, nhưng vẫn được trang bị hỏa lực vượt trội để thực hiện nhiệm vụ phục kích ở các vùng hiểm trở. Sprut-SD đáp ứng tốt vai trò này.
Sprut-SD sử dụng pháo nòng trơn 2A75 125mm, được phát triển từ nền tảng pháo nòng trơn 2A46M - vũ khí chính của những dòng xe tăng chiến đấu chủ lực (MBT) mạnh nhất của Nga.
Nó có thể bắn tất cả các loại đạn như đạn xuyên giáp dưới cỡ tách vỏ ổn định bằng cánh đuôi (APFSDS), đạn nổ lõm (HEAT), nổ phá mảnh (HEF) và tên lửa có điều khiển (ATGM).
Nhờ hệ thống điều khiển hỏa lực hiện đại, Sprut-SD có thể tiêu diệt các mục tiêu, kể cả máy bay trực thăng, từ khoảng cách tới 5km với tên lửa 9M119M Refleks (AT11 Sniper).
Điều này mang lại cho Sprut-SD hỏa lực cực mạnh, không thua kém bất kỳ loại MBT nào trên thế giới hiện nay, mà lại không bắt buộc phải mạo hiểm áp sát mục tiêu để bảo đảm khả năng tiêu diệt trong loạt đạn đầu.
Được thiết kế trên khung gầm BMD-3, Sprut-SD có thể dễ dàng cơ động và triển khai tại những địa hình phức tạp mà MBT không thể với tới. Điều này đặc biệt phù hợp với địa hình đồi núi bị chia cắt và không đòi hỏi tầm bắn xa.
Một đại đội 6-8 xe có thể dựa vào địa thế hiểm trở ở vùng núi để chốt chặn các con đường chính, ngăn lực lượng tăng thiết giáp địch đổ xuống vùng đồng bằng.
Kết hợp với tuyến chốt chặn của T-90 ở vùng trung lưu giữa núi non và đồng bằng, đó sẽ là bức tường ngăn mọi mũi nhọn tấn công của đối phương. Tất nhiên, người chỉ huy sẽ phải tìm ra cách để bảo đảm các xe khó bị phát hiện và đánh trả.
Với lớp giáp thép tương đối mỏng, Sprut-SD phải dựa vào khả năng cơ động nhanh và ẩn mình tốt để sống sót trên chiến trường. Nếu bị xe tăng đối phương phát hiện đồng nghĩa với cái chết chắc chắn cho chiếc xe này.
Bên cạnh nhiệm vụ bắn thẳng chống tăng thiết giáp, Sprut-SD có thể được sử dụng trong nhiệm vụ bắn yểm trợ hỏa lực gián tiếp. Pháo 2A75 có tầm bắn tối đa là 12.200m với đạn nổ phá mảnh, bảo đảm nằm ngoài tầm bắn của hầu hết hỏa lực chống tăng đối phương.
Nếu được bố trí ở các vị trí khuất sau núi, kết hợp với ngụy trang, các đơn vị Sprut-SD có thể cung cấp hỏa lực mạnh mẽ không kém gì những hệ thống pháo tự hành như 2S1 122mm, đồng thời có thể bảo vệ tổ lái và cơ động tốt hơn nhiều so với các loại pháo kéo.
Hệ thống nạp đạn tự động cho tốc độ bắn tới 7 viên/phút, bảo đảm mật độ hỏa lực đáng sợ. Trong một phút, đại đội 6-8 xe có khả năng dội tới gần 60 quả đạn 125mm xuống đầu đối phương mà không cho chúng cơ hội bắn trả.
Một ưu điểm khác là Sprut-SD dùng chung loại đạn với T-90. Điều đó bảo đảm khả năng hậu cần, tránh trường hợp sử dụng quá nhiều cỡ đạn khác nhau như hiện nay.
Hải quân đánh bộ
Lực lượng được hưởng lợi nhất chính là Hải quân đánh bộ (HQĐB). Hiện nay lực lượng này chỉ được trang bị các xe BTR-60PB và PT-76, cũng như mẫu K-63 đã quá cũ kỹ cho nhiệm vụ phòng thủ hay tấn công và đánh chiếm biển, đảo.
HQĐB cần một loại xe có hỏa lực mạnh, sử dụng hệ thống điều khiển hỏa lực tiên tiến để giữ độ chính xác trong môi trường sóng biển và đương nhiên là phải đủ nhẹ để lội nước.
Các yêu cầu này đều phù hợp với thông số kỹ chiến thuật của Sprut-SD. Với pháo 125mm, Sprut-SD hoàn toàn có thể áp chế hỏa lực của đối phương trên các đảo và bờ biển. Điều đó giúp tàu đổ bộ và xe thiết giáp không phải áp sát bờ để phát huy tối đa sức mạnh hỏa lực.
Srput-SD có thể khai hỏa từ khoảng cách hơn 12km bằng đạn HEF để phá hủy lô cốt và trận địa đối phương. Một số thử nghiệm cho thấy pháo của Sprut-SD vẫn bắn trúng mục tiêu ở khoảng cách xa trong khi bơi trên mặt nước.
Bên cạnh đó, lớp giáp có phần dày hơn PT-76 sẽ giúp Sprut-SD sống sót tốt hơn trước hỏa lực phòng thủ của địch, đồng thời tạo màn che chắn một phần cho xe chở quân BTR-60PB và lính hải quân đánh bộ phía sau.
Vấn đề duy nhất là Sprut-SD mới chỉ được thử nghiệm trong môi trường sông nước khá yên bình, thay vì ngoài biển rộng. Các cơn sóng lớn ngoài biển hoàn toàn có khả năng vô hiệu hóa, thậm chí phá hủy Sprut-SD và gây thiệt hại về tổ lái.
Nếu không có phương án khắc phục triệt để, Sprut-SD rất khó thay thế cho PT-76 trong biên chế HQĐB.
Đổ bộ đường không
Đây là lực lượng mới được Việt Nam công bố chính thức trong dịp diễu binh ngày 2/9/2015. Điều đáng chú ý là Sprut-SD được thiết kế cho lực lượng Đổ bộ đường không (ĐBĐK) của Nga.
Do vậy nó có thể là một trong những phương tiện khí tài được ưu tiên trang bị cho bộ đội ĐBĐK của Việt Nam.
Do được thiết kế phục vụ nhiệm vụ ĐBĐK, Sprut-SD có khối lượng rất nhẹ và có thể được thả từ các máy bay vận tải như Il-76. Hiện tại, Việt Nam chưa có nhu cầu và cũng chưa đủ khả năng vận hành các máy bay lớn như Il-76.
Pháo tự hành chống tăng Sprut-SD được vận chuyển và thả dù bởi máy bay vận tải IL-76.
Một số máy bay vận tải hạng nhẹ đang có trong biên chế như An-26 và C-295M cũng không thể chở được Sprut-SD. Do vậy, loại xe này có thể chỉ được trang bị trong tương lai, khi lực lượng ĐBĐK của Việt Nam đã phát triển mạnh.
Nếu có Sprut-SD, bộ đội ĐBĐK sẽ được yểm trợ bởi hỏa lực cực mạnh của xe tăng, ngay cả khi phải đổ bộ xuống những địa hình hiểm yếu mà xe tăng không thể triển khai. Nhờ đó, việc tấn công đánh chiếm hay phòng thủ cứ điểm sẽ trở nên dễ thở hơn nhiều.
Nhìn chung, triển vọng Sprut-SD được biên chế tại Việt Nam vẫn còn khá rộng mở. Sẽ không quá bất ngờ nếu thấy loại xe này xuất hiện trên dải đất hình chữ S trong một vài năm tới.