Ngành hàng triệu đô
Theo đánh giá của Cục Chăn nuôi (Bộ NN-PTNT), ngành yến của Việt Nam đang có nhiều cơ hội phát triển. Tổ yến (yến sào) là đặc sản có giá trị kinh tế cao của Việt Nam và là 1 trong 10 món ăn đắt nhất thế giới.
Tính đến thời điểm hiện tại, cả nước có 42/63 tỉnh có nuôi chim yến. Trong những năm qua, số lượng nhà yến tại Việt Nam đã tăng rõ rệt, từ 8.300 nhà yến (năm 2007) lên 23.665 nhà yến (năm 2022).
Kiên Giang là tỉnh có số lượng nhà yến lớn nhất, với 2.995 nhà yến. Tiếp đến là Bình Định với 1.722 nhà yến.
Tổ yến của Việt Nam đạt sản lượng khoảng 130-150 tấn/năm và đã được xuất sang nhiều quốc gia trên thế giới như Trung Quốc, Mỹ, Australia, New Zealand … với giá trung bình 1.500 - 2.000 USD/kg thành phẩm. Theo thông tin từ Cục chăn nuôi, các công ty xuất khẩu thu về khoảng 200-300 triệu USD/năm (gần 5 nghìn tỷ - 7 nghìn tỷ đồng).
Việt Nam thu về khoảng 200-300 triệu USD/năm từ việc xuất khẩu tổ yến. Ảnh: DW
Thẳng tiến sang thị trường tiêu thụ lớn nhất thế giới
Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Bộ NN-PTNT), tính đến ngày 19/6, tại Việt Nam đã có 35 doanh nghiệp với khoảng gần 3.000 cơ sở nuôi chim yến (trong tổng số gần 24.000 cơ sở nuôi chim yến trên toàn quốc) đang tích cực chuẩn bị để sớm xuất khẩu các sản phẩm tổ yến sang Trung Quốc theo đường chính ngạch.
Trước đó, tổ yến Việt Nam chủ yếu được xuất khẩu bằng đường tiểu ngạch. Tháng 11/2022, Bộ NN-PTNT và Hải quan Trung Quốc đã ký nghị định thư xuất khẩu chính ngạch sản phẩm khoai lang và tổ yến sang Trung Quốc.
Trung Quốc hiện là thị trường tiêu thụ tổ yến lớn nhất thế giới. Mỗi năm quốc gia này tiêu thụ khoảng 300 tấn tổ yến, chiếm khoảng 80% sản lượng tổ yến đạt chất lượng xuất khẩu toàn cầu.
Năm 2014, Trung Quốc mới chỉ tiêu thụ 3,1 tấn tổ yến thì con số này năm 2017 đã tăng tới 26 lần, lên 81,4 tấn. Năm 2018, số lượng tổ yến nhập khẩu của Trung Quốc tiếp tục tăng 56% so với năm 2017.
Nếu tính theo mức giá 1.500 USD – 2.000 USD/kg tổ yến thì Trung Quốc đang chi từ 450 triệu – 600 triệu USD (tương đương 10 nghìn tỷ - 14 nghìn tỷ đồng) cho loại siêu thực phẩm này mỗi năm.
Do vậy, việc Trung Quốc chính thức nhập khẩu yến chính ngạch từ Việt Nam được kỳ vọng sẽ giúp kim ngạch xuất khẩu mặt hàng tăng cao trong thời gian tới.
Sơ chế tổ yến thô trước khi được đưa đi chế biến thành các sản phẩm của yến sào. (Ảnh: TTXVN)
Vì sao tổ yến được ưa chuộng?
Theo các tài liệu y học, yến sào là một trong 8 món ăn bổ dưỡng và được xếp vào hàng cao lương mỹ vị. Từ xa xưa, các vua chúa cũng như những người chức cao vọng trọng và cực kỳ giàu sang mới có cơ hội được thưởng thức tổ yến.
Thực phẩm này đã có lịch sử gắn bó lâu đời trong văn hoá, y học và ẩm thực Trung Hoa. Tổ yến nấu với đường phèn là món ăn phổ biến giúp bổ sung dưỡng chất cần thiết, chống lại một số bệnh tật.
Đây cũng là món ăn rất bổ dưỡng dành cho các trường hợp suy nhược cơ thể, mệt mỏi, biếng ăn, khí huyết yếu kém, cơ thể nóng nảy do hút thuốc và uống nhiều rượu, mất ngủ, tim đập nhanh, gầy ốm, da vàng.
Theo các chuyên gia, tổ yến chứa 42,8 - 54,9% protein, nhiều glucose, các acid amin cần thiết khó thay thế như cystein, phenyllamin, tyrosin..., các vitamin B, C, E, PP, muối natri, sắt, phosphor.
Bên cạnh đó, acid sialic trong tổ yến đóng vai trò quan trọng trong quá trình kích thích phân bào, trong khi 10-15 nguyên tố đa vi lượng trong siêu thực phẩm này hỗ trợ quá trình tạo máu, ổn định thần kinh, thích thích tạo trứng và tinh trùng.
Đặc biệt, threonine trong tổ yến hỗ trợ hình thành collagen và elastin – là hai chất tái tạo lại cấu trúc da, kết hợp với Glycine ngăn ngừa nếp nhăn, chống lão hóa, chống nổi mụn tàn nhang, vết nám và bảo vệ da, làm cho làn da sáng mịn đầy sức sống.