Trong bài viết trên tạp chí Forbes, nhà phân tích Jeremy Maxie cho hay, Mỹ sẽ cung cấp 18 tàu tuần tra tốc độ cao Metal Shark cho Cảnh sát biển Việt Nam - thỏa thuận giữa 2 phía được xúc tiến từ năm 2015, khi Mỹ mới chỉ nới lỏng một phần lệnh cấm vận đối với Việt Nam.
Giờ đây, khi lệnh cấm vận được dỡ bỏ hoàn toàn, có 2 câu hỏi lớn được đặt ra.
Đầu tiên, Việt Nam sẽ tìm mua những vũ khí nào từ Mỹ?
Ông Maxie nhận định, những loại vũ khí không có ứng dụng trực tiếp trong lĩnh vực an ninh hàng hải hoặc nắm bắt các vấn đề hàng hải (MDA) thì sẽ chưa được thông qua trong tương lai gần.
Theo Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN (US-ABC), Việt Nam có mong muốn trang bị máy bay chiến đấu, máy bay tuần tra, máy bay không người lái, trực thăng tấn công, radar, tàu tuần tra bờ biển và máy bay có khả năng chống ngầm.
Song, US-ABC cho biết, tiềm lực cho những giao dịch quy mô lớn trước mắt hoặc trong trung hạn của Việt Nam sẽ bị hạn chế, do ngân sách quốc phòng Việt Nam trong năm 2016 chỉ phân bổ 1,5 tỷ USD để mua vũ khí mới. Dự kiến tới năm 2020, con số này mới tăng lên đến 2 tỷ USD.
Điều đó đồng nghĩa với việc Việt Nam sẽ tiếp tục mua những vũ khí "lớn" như tàu ngầm, khinh hạm, máy bay chiến đấu từ Nga hoặc các nhà cung cấp khác rẻ hơn.
Một trong những vũ khí Mỹ đang được Việt Nam quan tâm là máy bay tuần tra chống ngầm P-3 Orion do tập đoàn Lockheed Martin sản xuất.
Do quân đội Mỹ đang dần loại biên và thay thế P-3 bằng các máy bay P-8 Poseidon của Boeing nên Việt Nam sẽ mua các máy bay P-3 dư thừa từ chính phủ Mỹ với ưu đãi giảm giá, thay vì mua máy bay mới từ nhà sản xuất.
Máy bay vận tải C-130 Hercules của Không quân Mỹ.
Theo Maxie, một loại vũ khí khác mà Việt Nam có thể mua với mức giá tương đối thấp là các máy bay vận tải C-130 Hercules dư thừa của quân đội Mỹ.
Đây cũng là sản phẩm của tập đoàn Lockheed Martin, chúng có thể được trang bị để có khả năng tình báo, giám sát và trinh sát (ISR).
Maxie nhận định, các công nghệ như ISR hay MDA rất cần thiết đối với Việt Nam để tăng cường năng lực an ninh biển, đồng thời cũng mang lại cơ hội cho các công ty như Boeing và Raytheon.
Chẳng hạn, năm 2015, Mỹ đã bán 2 chiếc C-130 dư thừa cho Philippines. Một chiếc trong số này đã được lắp đặt các thiết bị ISR trị giá 8,7 triệu USD trong năm 2016.
Gói cung cấp của Mỹ dành cho Philippines còn bao gồm 1 dự án cải tiến, nâng cấp ISR trị giá 18 triệu USD và 1 dự án MDA khác trị giá 15 triệu USD.
3 dự án này có tổng giá trị gần 42 triệu USD, được hỗ trợ bởi chương trình Sáng kiến An ninh Hàng hải của Mỹ.
Máy bay vận tải C-130 của Philippines.
Cũng theo Maxie, ngoài tiềm năng mua vũ khí, còn một câu hỏi lớn hơn là, liệu Việt Nam và Mỹ có hợp tác sản xuất thiết bị quân sự hay không? Đây được xem là mục tiêu chiến lược trong dài hạn của Hà Nội.
Hiện nay, Maxie cho biết, Việt Nam đang sản xuất các máy bay không người lái theo công nghệ Israel, tàu tên lửa Molniya và các tên lửa chống tàu của Nga.
Giới thiệu máy bay vận tải C-130 Hercules.