Ngày 9/1, Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC) được khởi công xây dựng tại Khu công nghệ cao Hòa Lạc, Hà Nội. Cùng lúc, Triển lãm quốc tế đổi mới sáng tạo Việt Nam 2021 (Vietnam International Innovation Expo 2021 - VIIE 2021) được khai trương tại đây.
Tại tọa đàm về vai trò của trung tâm đổi mới sáng tạo trong nâng cao chất lượng tăng trưởng kinh tế, Phó Giám đốc hợp danh McKinsey Việt Nam, ông Marcin Miller đã nhấn mạnh rằng trung tâm đổi mới sáng tạo có vai trò rất quan trọng, đặc biệt trong quá trình thúc đẩy phát triển của một đất nước.
Lý giải về điều này, ông Marcin cho rằng "đó là sự kết nối giữa các đơn vị, các chủ thể trong hệ sinh thái".
Hệ sinh thái ở đấy chính là 4 chủ thể trong quá trình hợp tác tham gia đổi mới sáng tạo, bao gồm: Chính phủ, các viện nghiên cứu, doanh nghiệp startup và doanh nghiệp khoa học công nghệ. Đặc biệt, các doanh nghiệp khoa học công nghệ là những doanh nghiệp có thể hỗ trợ để ứng dụng những giải pháp khoa học công nghệ trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0. Như vậy, quá trình hợp tác sẽ tác động đến quá trình đổi mới sáng tạo quốc gia.
Đại diện McKinsey Việt Nam chia sẻ quan điểm tại tọa đàm.
Trên thực tế, mô hình này đã được áp dụng rất thành công tại một quốc gia trong khu vực Đông Nam Á, đó là Block71 của Singapore. Block71 là hệ sinh thái khởi nghiệp và sáng tạo kết hợp giữa Đại học quốc gia Singapore, Tập đoàn SingTel và Chính phủ Singapore. Chính sự kết hợp chặt chẽ giữa ba thành phần chính này đã tạo nên những startup rất thành công. Cụ thể, khoảng 65% startup thành công tại Singapore được tạo bởi Block71.
Vậy từ những câu chuyện thành công trên quốc tế, Việt Nam có thể học hỏi được gì?
Theo đại diện McKinsey Việt Nam, yếu tố then chốt đó là Việt Nam cần xây dựng một môi trường mà trong đó, tất cả các chủ thể, các bên liên quan có thể cùng phối hợp với nhau.
"Ví dụ như tại Singapore, họ đã xây dựng trung tâm về số hoá, các công viên đổi mới sáng tạo. Trong những sáng kiến này, các đơn vị, các chủ thể kinh tế, các doanh nghiệp, viện nghiên cứu... đều có tiếng nói của mình và cùng tham gia.
Tôi nghĩ rằng điều quan trọng đó là tất cả các bên liên quan đều phải có vai trò bằng nhau trong việc định hình lên trung tâm đổi mới sáng tạo quốc gia cũng như hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia", ông Marcin Miller khẳng định. Theo đó, ông nêu ra 2 điều mà Việt Nam cần phải thực hiện:
Thứ nhất, cần thúc đẩy cơ chế chia sẻ kinh nghiệm giữa các đơn vị tham gia.
Thứ hai, các doanh nghiệp Việt Nam phải thực sự tham gia đầu tư vào các giải pháp khoa học công nghệ.
Liên quan đến các mô hình đổi mới sáng tạo trên toàn cầu, Đại diện Samsung Điện tử Việt Nam, ông Nguyễn Anh Tuấn nhận định: "Việc hình thành nên trung tâm đổi mới sáng tạo chính là một hướng phát triển mà các quốc gia trên thế giới hiện nay đang thực hiện, theo các hình thức rất khác nhau".
Theo ông Anh Tuấn, mục tiêu chính của các quốc gia này là tập trung nguồn lực để phát triển theo kế hoạch đã định sẵn để tạo ra những giá trị mới có tính đột phá, cũng như ảnh hưởng sâu rộng đến một phần hoặc toàn bộ nền kinh tế.
Tại Hàn Quốc, kể từ năm 2015 đến nay, Chính phủ Hàn Quốc đã thành lập 17 trung tâm kinh tế và sáng tạo đổi mới, với các chi nhánh đặt tại các địa phương ở trên toàn quốc, mục đích chính nhằm kết nối toàn bộ doanh nghiệp sáng tạo đổi mới, cũng như doanh nghiệp vừa và nhỏ với các doanh nghiệp lớn đang hoạt động tại Hàn Quốc, hay các doanh nghiệp hoạt động trong khu vực.
Bên cạnh mục tiêu kết nối này, đổi mới sáng tạo còn đóng vai trò thúc đẩy, cũng như là một khuyến khích các tập đoàn lớn, trong đó có Samsung, LG, SK, Huyndai, Lotte... tham gia vào 17 các trung tâm này theo những lĩnh vực nghiên cứu mà họ chú trọng.
"Để duy trì được hoạt động của trung tâm này thì vai trò rất lớn là đến từ hoạt động của cả nước. Bên cạnh đó, huy động nguồn lực đến từ các tập đoàn lớn trong nước. Mỗi trung tâm sáng tạo đổi mới của Hàn Quốc hiện nay đang duy trì một khoản kinh phí, khoảng 1,8 tỷ USD với mục đích đầu tư, bảo lãnh hoặc cho vay để phát triển các dự án sáng tạo mới", ông Tuấn thông tin.
Nhờ nguồn vốn này, Hàn Quốc cũng đã thu hút được hàng tỷ USD về đổi mới sáng tạo trong các giải pháp của doanh nghiệp. Mô hình này đã mang lại thành công rất lớn. Có rất nhiều doanh nghiệp của đổi mới sáng tạo của Hàn Quốc không chỉ thành công trong nước, mà còn tiến ra cả thế giới. Tính đến nay, hơn 5.000 doanh nghiệp đổi mới sáng tạo, cũng như doanh nghiệp vừa và nhỏ hiện đang kinh doanh trên các mạng lưới của các công ty trên toàn cầu.
Cuối cùng, Đại diện Samsung Điện tử Việt Nam kết luận: "Tôi tin rằng bên cạnh các vai trò kể trên, trung tâm đổi mới sáng tạo của Việt Nam sẽ là hạt nhân thúc đẩy sự phát triển của Việt Nam, cũng như tạo động lực phát triển kinh tế mới, đưa Việt Nam trở thành quốc gia hùng cường và thịnh vượng".