Mới đây, cụm từ “Việt Nam + 1” đã được ông Hirai Shinji, Trưởng đại diện Văn phòng Tổ chức Xúc tiến ngoại thương Nhật Bản (Jetro) tại TP.HCM nhắc đến khi đề cập chuyện các doanh nghiệp Nhật Bản có kế hoạch tiếp tục mở rộng sản xuất, kinh doanh ở Việt Nam.
Hội thảo giao thương trực tuyến “Kết nối đầu tư Việt Nam - Nhật Bản 2020” tổ chức tháng 9 vừa qua.
“Đây là xu hướng của nhiều doanh nghiệp Nhật Bản đang có dự án sản xuất tại Việt Nam”, ông Hirai Shinji nói. Trưởng Đại diện JETRO tại TP. HCM nhận định, Việt Nam ngày càng nâng cao vị thế trong mắt nhà đầu tư nước ngoài . Đồng thời, nhiều doanh nghiệp Nhật Bản có cơ sở ở nước ngoài hiện đang có kế hoạch đa dạng hoá cơ sở hoạt động tại Việt Nam.
Ví dụ như một doanh nghiệp Nhật Bản hiện có nhà máy trong khu chế xuất Linh Trung (quận Thủ Đức) và Tân Thuận (quận 7) đang thăm dò một vài tỉnh, thành phố khác ở Việt Nam để mở rộng cơ sở sản xuất. Đáng chú ý, Acecook là doanh nghiệp Nhật Bản duy nhất đặt nhà máy tại Vĩnh Long. Mới đây, công ty Towa và Furukawa đều đang thăm dò cơ hội đầu tư nhà máy sản xuất mới ở các khu vực này.
Đặc biệt, Chính phủ Nhật Bản đã đưa ra các chính sách đa dạng hoá cơ sở sản xuất , hỗ trợ các doanh nghiệp muốn đa dạng hoá cơ sở sản xuất về vấn đề tài chính. Trong đó, 124 doanh nghiệp đăng ký thì có 30 doanh nghiệp đã được Chính phủ Nhật Bản chấp thuận, trong số đó có 15 doanh nghiệp sẽ mở rộng nhà máy tại Việt Nam.
Acecook là doanh nghiệp Nhật Bản duy nhất đặt nhà máy tại Vĩnh Long.
Ông Hirai Shinji nhấn mạnh "Năm 2011, có 67,9% doanh nghiệp trả lời chọn Trung Quốc, chỉ có 27,9% chọn Việt Nam. Sau 9 năm, khoảng cách này chỉ còn hơn 7% với 41% doanh nghiệp chọn Việt Nam. Điều này cho thấy, Trung Quốc đang giảm vị thế trong danh sách điểm đến mở rộng đầu tư đối với các doanh nghiệp Nhật Bản, còn Việt Nam lại đang trên đà bắt kịp".
Ông cho biết thêm "Trước xu hướng này, Ngân hàng Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JBIC) đang nghiên cứu để đưa thuật ngữ 'Việt Nam + 1' vào các ấn phẩm chính thức".
Khi Covid-19 vẫn diễn biến phức tạp, xu hướng đầu tư các nhà đầu tư Nhật Bản vẫn tăng đầu tư thông qua mua bán và sáp nhập (M&A), mở rộng sản xuất dự án hiện hữu tại Việt Nam.
Theo đánh giá của nhiều chuyên gia, thị trường Việt Nam có tiềm năng lớn trong việc thu hút các doanh nghiệp Nhật Bản đến đầu tư mở rộng kinh doanh sản xuất. Không chỉ có các doanh nghiệp, tập đoàn lớn, mà hiện nay các doanh nghiệp nhỏ và vừa của Nhật Bản cũng tăng cường xúc tiến đầu tư tại Việt Nam.
Đáng chú ý, các doanh nghiệp Nhật Bản đang có xu hướng đầu tư ra các địa phương khác thay vì chỉ tập trung tại Hà Nội và TP HCM như trước.
Song song đó, như ông Masataka Sam Yoshida, Giám đốc Khối xuyên biên giới, kiêm Tổng giám đốc Công ty cổ phần Recof Việt Nam nhìn nhận, khu vực Đông Nam Á là điểm đến đầy hứa hẹn cho các thương vụ M&A và Việt Nam là một trong những nơi hấp dẫn nhất.
Theo tổng hợp, trong 9 tháng đầu năm nay, giữa Nhật Bản và Việt Nam đã có 19 giao dịch M&A được công bố. Trong đó, đáng chú ý là Mitsubishi Corporation và Nomura Real Estate mua lại 80% giai đoạn II Dự án Grand Park của Vingroup; Ngân hàng Aozora mua 15% cổ phần của Ngân hàng TMCP Phương Đông; Tập đoàn bất động sản Haseko mua 36% cổ phần của Công ty Xây dựng Ecoba; Công ty Dược phẩm ASKA mua 24,9% cổ phần của Công ty Dược Hà Tây…
Trên thực tế, đại dịch Covid-19 diễn biến phức tạp trên toàn cầu đã khiến thương mại hàng hóa thế giới gặp rất nhiều khó khăn, ảnh hưởng không nhỏ tới đời sống và hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp. Việc tăng cường thu hút đầu tư của Nhật Bản trong thời gian tới, cùng với các biện pháp khuyến khích chuyển giao công nghệ sẽ giúp nâng cao trình độ công nghệ và năng lực sản xuất của Việt Nam.
Việt Nam cũng ưu tiên các dự án có công nghệ tiên tiến, công nghệ mới, công nghệ cao, công nghệ sạch, quản trị hiện đại, có giá trị gia tăng cao, có tác động lan toả, kết nối chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu. "Đây cũng chính là thế mạnh của các doanh nghiệp Nhật Bản. Sự hợp tác đầu tư này sẽ có tính bổ trợ, bổ sung cho nhau và cùng phát triển" - Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại Vũ Bá Phú khẳng định.