Chiếc máy bay này là một phần trong chương trình "cho mượn" của Mỹ, tham gia vào chiến dịch chống phát xít Đức của Liên Xô năm 1943.
Theo RT, chiến đấu cơ này lần đầu tiên được các thợ lặn phát hiện cách bờ biển khoảng 6 km khi họ đang tìm mìn và bom còn sót lại từ thời Thế chiến II tại eo biển này để chuẩn bị cho việc xây dựng một cây cầu nối giữa bán đảo Crimea với đất liền Liên bang Nga.
Chiếc máy bay này được nhóm tái phục dựng lịch sử sử dụng cần cẩu nổi mượn từ dự án xây dựng cầu nâng lên khỏi đáy biển hôm 6/5. Nhóm dự định sẽ đưa P-40 Curtiss lên đất liền để phục vụ cho việc trưng bày trong tương lai.
Chiến đấu cơ P-40 Curtiss được đưa lên khỏi đáy biển. Nguồn: RT
Phụ trách nhóm, Aleksandr Yolkin cho biết P-40 là phiên bản máy bay tiêm kích và tấn công mặt đất cải tiến từ Kittyhawk. Đây được cho là một trong hơn 1.000 chiến đấu cơ đã được Hồng quân Liên Xô sử dụng trong chiến dịch Kerch-Eltigen năm 1943, mở đường cho việc tái chiếm Crimea từ phát xít Đức và đồng minh.
"Chiếc chiến đấu cơ này đã bị phá hủy trong một nhiệm vụ chiến đấu và đã trúng đạn AA của quân địch. Nó đã nằm dưới đáy biển với phần đầu hướng về phía bờ biển Taman. Viên phi công có thể đã cố thoát ra và quay trở lại căn cứ.
Chiếc máy bay không đâm vào eo biển bởi phần vỏ bọc không bị tổn thương nhiều. Khả năng cao là phi công đã đưa máy bay hạ cánh xuống mặt biển và có thể vẫn sống sót", ông Aleksandr Yolkin cho hay.
Chiếc P-40 này đã bị hư hỏng nghiêm trọng sau hơn 7 thập kỷ nằm dưới nước với phần cánh đã bị gãy khi cần cẩu kéo lên khỏi mặt nước và cả phần đuôi máy bay cũng bị phá hủy. Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cho biết phần động cơ của máy bay vẫn trong trạng thái tốt và có thể khôi phục được dữ liệu của phi công.
Chiến dịch Kerch-Eltigen là một trong những chiến dịch đổ bộ lớn nhất của quân đội Liên bang Xô Viết trong Thế chiến II. Chiến dịch này có sự tham gia của hơn 130.000 binh lính và hơn 250 tàu chiến.
Mặc dù đây là một chiến dịch rất tốn kém với kết quả thành công không lớn, song nó đã giúp quân đội Xô Viết bảo vệ được khu vực trọng yếu Crimea, từ đó dẫn tới cuộc tấn công lớn năm 1944.
Trục vớt chiến đấu cơ P-40 Curtiss