Hannibal người Carthage được ghi nhận là một trong những tư lệnh trận mạc tài ba nhất trong lịch sử , khả năng cầm quân của ông được nhiều người so sánh với những thiên tài hàng đầu quân sự thế giới.
Vị tư lệnh này từng dẫn một đội quân kỵ binh với voi chiến đi xuyên qua hai dãy núi hùng vĩ của địa cầu là Pyrenees và Alps (An-Pơ) vào phía Bắc Ý để thực hiện thành công cuộc chinh phạt mà trải qua hàng ngàn năm sau rất nhiều điều về trận đánh này vẫn còn là ẩn số với hậu thế.
Hannibal và đội quân kỵ binh với voi chiến đi xuyên qua hai dãy núi hùng vĩ Pyrenees và Alps.
Tuy vậy, ít ai biết rằng vị tướng bất khả chiến bại này lại từng gục ngã dưới tay của một vị tướng tài năng khác.
Đó chính là Publius Cornelius Scipio Africanus (235-183 TCN) - một chính khách, một tư lệnh lỗi lạc nhất của đế chế La Mã ở kỷ trước Công nguyên, ông là người khuất phục được vị tướng huyền thoại bên kia chiến tuyến bằng mưu lược thao trường đỉnh cao.
Tướng Publius Cornelius Scipio Africanus.
Quân của tướng Hannibal gần như bách chiến bách thắng trong những trận trước đó. Với lực lượng hùng hậu của đội quân Hannibal đang trên đà thắng lợi khi chinh phạt nhiều vùng đất mới và tiến sâu vào La Mã.
Theo một số nguồn sách cổ đại "Livy, Ab urbe condita libri xxvi, xxxviii" và sách hiên đại "Scipio Africanus","Cipio Africanus in the Second Punic War" trong chiến tranh Punic lần thứ hai tại Zama, tướng Scipio Africanus chỉ có 43 vạn quân cùng ngựa chiến trong khi Carthage của danh tướng Hannibal có đến 65 vạn quân cả kỵ binh, bộ binh và hơn 80 con voi chiến.
Cho đến thời điểm này trong suốt cuộc chiến tranh với La Mã, tướng Hannibal và quân Carthage của ông chưa hề thua 1 trận nào.
Và đến năm 202TCN, Hannibal và Scipio giao chiến ở At Zama phía bắc Châu Phi, với thế mạnh về kỵ binh, quân số và voi chiến của kẻ thù thì tướng Scipio đã được cảnh báo về thất bại của mình. Tuy nhiên ông cũng là một người dày dặn trận mạc, không thể chấp nhận thất bại ngay từ khi chưa tham chiến.
Bước đầu quân đội kỵ binh của La Mã có dấu hiện thua trận đúng như dự đoán bởi quân của Carthage quá mạnh mẽ và thiện chiến, chưa kể đến sự góp sức quan trọng của đàn voi chiến.
Bất ngờ trong tình thế ấy, Scipio chợt nghĩ ra kế sách có thể thay đổi chiến thuật và lật ngược thế cờ của cả trận chiến.
Scipio Africanus chỉ đạo quân đội cho kỵ binh thổi kèn, nổi trống để dao động quân địch và voi chiến, đặc biệt ông nhận thấy voi sợ mùi máu nên đã hạ lệnh cho quân chặt đầu ngựa và khiến hơn 80 con voi chiến của tướng Hannibal hoảng loạn mà dẫm đạp lên quân Carthage.
Đội hình hỗn loạn, bị voi giày xéo tan tác chẳng mấy chốc mà vỡ trận, binh sĩ tử thương vô số. Thừa cơ, tướng Scipio tập hợp lại những người lính tinh nhuệ nhất của mình rồi cùng kỵ binh tấn công vào phía sau lưng kẻ thù.
Cuộc tấn công theo hai hướng này đã khiến cho đội hình của người Carthaginian tan vỡ. Một số nhà sử học nói rằng những con voi phá tan kỵ binh Carthage chứ không phải là người La Mã.
Trận đánh với Scipio này chính là thất bại đầu tiên mà thiên tài quân sự Hannibal phải nếm trải trong suốt cuộc đối đầu với đế chế La Mã hùng mạnh. Và từ đây Carthage bị đưa xuống thành 1 thành bang độc lập. La Mã lấy lại kiềm kiểm soát toàn bộ miền tây Địa Trung Hải bao gồm cả khu vực Bắc Phi.
Thất bại đau đớn của Carthage lại trở thành bàn đạp để đưa tên tuổi của tướng Scipio Africanus lên đỉnh cao với danh hiệu là người duy nhất đánh bại quân của Hannibal.
Đặc biệt ông đã thắng trong một thế trận mà quân số và lực lượng yếu hơn hẳn. Chính chiến công hiển hách này người ta tôn vinh ông là "Hannibal của La Mã" và phong tặng danh hiệu Africanus cho ông.