Khi Chiến tranh Thế giới thứ 2 bước vào những năm cuối cùng, Đức mới thật sự đẩy mạnh ranh giới của những gì có thể xảy ra trong thế giới quân sự. Nước này bắt đầu phát triển nhiều vũ khí và phương tiện quân sự đáng gờm, chẳng hạn như máy bay phản lực chiến đấu Messerschmitt Me 262.
Ngoài ra, còn có những vũ khí đáng kinh ngạc khác như tên lửa V1 và V2. Song điều được Berlin chú trọng hơn cả là việc nâng cấp sư đoàn thiết giáp. Dù đã sở hữu xe tăng hạng nặng Tiger 1, nhưng Đức vẫn mong muốn tạo ra một loại xe tăng đáng sợ hơn.
King Tiger trong một bảo tàng. Ảnh: Wikipedia.
Để đáp ứng nhu cầu của quân đội, công ty Henschel & Son đã cho ra đời xe tăng Tiger II, hay còn gọi là "Vua Hổ".
Xe tăng này được đưa vào sử dụng lần đầu tiên vào năm 1944 và chỉ phục vụ trong vòng 1 năm cho đến khi Thế chiến 2 kết thúc vào năm 1945. Nhiều người cho rằng "Vua Hổ" là bước phát triển tối ưu nhất của công nghệ xe tăng Đức nhưng nó lại xuất hiện quá muộn vì thế không thể giúp Berlin vượt qua cuộc chiến này.
Yêu cầu của Hitler
"Vua Hổ" ra đời từ mong muốn của trùm phát xít Adolf Hitler muốn lắp đặt pháo L71 cỡ nòng 88mm vào một chiếc xe tăng. Khẩu pháo này thậm chí còn lớn hơn khẩu pháo của Tiger I. Vì thế, Hitler đã yêu cầu 2 công ty chế tạo Tiger I là Porsche và Henschel xem xét lắp khẩu pháo mới này vào khung gầm phiên bản cải tiến của Tiger.
Tuy vậy, 2 công ty nói trên đã đưa ra những khái niệm rất khác nhau. Porsche đã trình bày 2 phiên bản xe tăng: một loại có tháp pháo phía trước và loại kia có tháp pháo phía sau, cả 2 đều sử dụng hệ dẫn động xăng – điện tương tự như Tiger I.
Trong khi đó, Henschel lại đưa ra ý tưởng hoàn toàn khác biệt. Mẫu xe tăng của công ty này sẽ có thân giống xe tăng thường nhưng lớn hơn so với phiên bản Tiger đời đầu, được bọc lớp giáp nhiều góc cạnh cả ở phía trước và phía sau, giống xe tăng Panther. Nó sử dụng bánh xích giống Tiger 1, với 2 đường ray tiêu chuẩn, một để sử dụng trong điều kiện chiến đấu và một để sử dụng cho giao thông vận tải. Nhờ thiết kế này, Henschel đã giành được hợp đồng.
Từng được kỳ vọng là "át chủ bài"
Tiger II được đưa vào sản xuất vào tháng 12/1943, với tháp pháo được sửa đổi từ tháp pháo của tập đoàn Krupp. Tháp pháo mới có cấu tạo đơn giản hơn, dù trước đó Henschel đã lắp đặt 50 tháp pháo cũ cho 50 chiếc Tiger 2 do tập đoàn này chế tạo. Tiger II trang bị pháo Kwk 43 L71 cỡ nòng 88mm có khả năng xuyên giáp rất tốt với kính ngắm TZF-9d cho độ chính xác rất cao.
Do ra đời khá muộn, vào thời điểm nước Đức bắt đầu đối mặt nhiều khó khăn, nên Vua Hổ được sử dụng rất hạn chế. Nó từng được kỳ vọng sẽ là át chủ bài thay đổi cuộc chơi. Tiger II có nhiệm vụ tương tự xe tăng IS-2 của Liên Xô, đó là đứng từ xa bắn tiêu diệt xe tăng địch, cũng như thu hút hỏa lực để yểm trợ đơn vị bạn.
"Vua Hổ" lần đầu tiên được sử dụng trong Trận Normandy vào tháng 7/1944 và nhanh chóng được triển khai trên Mặt trận phía Đông vào tháng 8/1944. Chúng xuất hiện nhiều nhất trong Trận Ardennes năm 1944 – giai đoạn cuối Thế chiến 2. Khoảng 150 chiếc Tiger II đã được triển khai trong trận đánh này nhưng hầu hết đều chịu tổn thất. Đây là một thất bại lớn đối với Đức khi nước này chỉ có gần 500 chiếc Tiger II ở thời điểm đó.
Kích thước khổng lồ của xe tăng Tiger. Ảnh: Wagner
Số phận ngắn ngủi của Tiger II
Phiên bản đầu tiên của Tiger II thiếu độ tin cậy, nhưng sau khi nhà thiết kế sửa đổi vòng đệm và các bộ phận dẫn động của xe tăng, tỷ lệ tin cậy của nó đã tăng lên 59%, gần bằng mẫu xe tăng Panzer IV với 62%. Là xe tăng hạng nặng song Tiger II lại khá cơ động, tốt hơn nhiều so với xe tăng của khối Đồng minh.
Lớp giáp của nó có chức năng bảo vệ cực kỳ hiệu quả với nơi dày nhất đạt tới 150mm và chưa có thông tin hoặc hình ảnh nào cho thấy lớp giáp trước của Tiger II bị xuyên thủng. Tuy vậy, việc mang bộ giáp quá dày khiến trọng lượng của xe tăng nặng tới gần 70 tấn. Hỏa lực của Tiger II được đánh giá là vô cùng khủng khiếp. Khẩu pháo 88 mm nòng dài có thể dễ dàng xuyên giáp xe tăng Đồng minh và phá hủy chúng.
Dù lợi hại như vậy, nhưng thời gian phục vụ của "Vua Hổ" lại rất ngắn ngủi. Vào thời điểm Đức cần những cỗ máy chiến đấu đơn giản và hiệu quả thì Tiger II lại không đáp ứng được tiêu chí này. Do quá trình sản xuất rất phức tạp, hơn nữa lại ra đời vào giai đoạn Đức gặp nhiều khó khăn trong việc cung cấp nhiên liệu cho máy bay, xe tăng, xe tải cùng một loạt vấn đề khác nên số lượng xe tăng Tiger II được sản xuất rất ít.
Bên cạnh đó, vấn đề về độ tin cậy mà Tiger II gặp phải trong thời gian đầu vẫn chưa được giải quyết triệt để, vì thế Berlin đã từ bỏ ý định sản xuất thêm loại xe tăng này. Chính vì những lý do đó nên "Vua Hổ" không thể giúp Đức xoay chuyển cục diện chiến tranh. Nhưng dù sau đây vẫn là một vũ khí ấn tượng và nếu nó được sản xuất với số lượng lớn thì chắc chắn sẽ khiến phe Đồng minh phải đau đầu đối phó ở giai đoạn cuối của Thế chiến 2./.