Trong mùa sinh sản, chim xây tổ để ấp trứng và bảo vệ con non. Cấu trúc của tổ chim được xây dựng tương đối tinh xảo. Tổ của các loài khác nhau sử dụng vật liệu khác nhau, một số được xây dựng bằng đất sét và nước bọt, và một số sử dụng cành cây và lông vũ.
Thông thường vị trí làm tổ của chim là những cây cao và tổ chim đều hướng lên trời, lộ thiên. Điều này khiến nhiều người thắc mắc về việc bảo vệ tổ của chim nếu gặp phải thời tiết khắc nghiệt.
Vì sao tổ chim thường hướng lên trời?
Loài nào cũng có những tập tục, cách sinh tồn của riêng mình và loài chim cũng vậy. Tập quán xây tổ trên cây và hướng lên trời của chim xuất phát từ những lý do dưới đây.
Bảo vệ tổ khỏi nước mưa
Nghe có vẻ vô lý nhưng việc tổ chim còn nguyên vẹn bất kể thời tiết khắc nghiệt là bằng chứng cho sự thông minh của chúng.
Thiết kế tổ chim hướng lên trời có thể giúp tránh tình trạng ngấm nước mưa - sự cố thời tiết mà chúng thường xuyên phải đối mặt. Thiết kế này giúp nước mưa chảy ra nhanh chóng, thuận lợi, tổ cũng khô ráo nhanh chóng nhờ đón được nhiều ánh nắng mặt trời và gió sau cơn mưa. Nhờ đó, những con chim trong tổ, nhất là con non, phải chịu ảnh hưởng của sự ẩm ướt trong thời gian ngắn nhất, tổ cũng sẽ bền hơn do không bị ngâm nước lâu.
Vì sao tổ chim thường hướng lên trời? Thiết kế này giúp bảo vệ chúng trước thời tiết và kẻ săn mồi. (Ảnh: Aboluowang)
Tránh kẻ săn mồi
Tránh kẻ săn mồi cũng là một trong những lý do vì sao tổ chim thường hướng lên trời. Loài chim có rất nhiều kẻ thù trong tự nhiên, như sóc, cáo, mèo... Phần miệng tổ hướng lên trên giúp che giấu những chú chim trong tổ khỏi những con mắt tìm kiếm ở phía dưới, giúp chúng an toàn hơn.
Ngoài ra khi những kẻ săn mồi nhìn thấy tổ chim, chúng thường kiểm tra bề mặt của nó trước. Con vật đứng ở dưới rất khó xác định vị trí và lối vào thực sự của tổ chim. Đó là một lý do vì sao tổ chim thường hướng lên trời.
Tránh cặp mắt những con thú săn mồi là một trong những lý do vì sao tổ chim thường hướng lên trời. (Ảnh: Alamy)
Chim chống chọi mưa gió bằng cách nào?
Ngoài việc thiết kế tổ hướng lên trời để nhanh chóng thoát nước và hong khô, loài chim còn có nhiều cách để chống chọi với những cơn mưa có thể ập đến bất cứ lúc nào.
Chim là loài động vật rất nhạy cảm với sự thay đổi của thời tiết nên có thể hành động kịp thời để bảo vệ tổ và bản thân khi có mưa lớn, giông bão. Một số loài che tổ bằng lá khô hoặc lông vũ để tránh mưa, một số loài chọn cách dời tổ đến nơi có mái che.
Bằng tiếng hót, nhiều loài chim truyền đạt thông tin về thời tiết, thông báo cho đồng loại tìm nơi trú ẩn trước khi có mưa lớn hoặc bão.
Bộ lông cũng chính là vật bảo vệ chim khỏi ảnh hưởng của mưa. Lông chim thường có đặc tính chống thấm nước, giúp nước lướt qua rồi chảy xuống mà không thấm vào da. Đặc tính của lông vũ cũng giúp cơ thể chúng ấm áp trong thời tiết mưa lạnh.
Một số loài chim sử dụng cấu trúc đặc biệt của mỏ để rỉa lông nhằm làm sạch và mịn lông, khiến nước mưa không bị giữ lại trên cơ thể.
Để trốn mưa, một số loài chim chọn vị trí làm tổ là những tán cây lớn, phần nhô ra của vách đá hoặc các hốc cây.
