Trong khi giá thanh long ở các tỉnh Bình Thuận, Long An... còn 500-2.000 đồng/kg, nông dân thua lỗ thì tại các chợ, siêu thị thanh long vẫn được bán với giá cao 25.000-30.000 đồng/kg.
Theo lý giải của ông Nguyễn Đình Tùng, Tổng Giám đốc Vina T&T, thanh long giá 500 đồng/kg là loại trái kém chất lượng, thậm chí có loại kém đến mức bán không ai mua phải đổ bỏ.
Trung Quốc giảm mua trong khi nguồn cung thanh long trong nước lại quá lớn, trước đây chỉ có Bình Thuận là trồng diện tích lớn nhưng hiện nay có rất nhiều tỉnh, thành trồng như Long An, Tiền Giang, Bà Rịa-Vũng Tàu, thậm chí Đồng Nai, các tỉnh phía Bắc…
Thanh long loại kém chất lượng mới có giá rẻ, tuy nhiên do cung vượt cầu, Trung Quốc giảm mua nên giá thanh long rớt thảm.
Theo ông Tùng, nếu thu hoạch vào khoảng nửa tháng trước, các doanh nghiệp sẽ kịp vận chuyển ra cửa khẩu và xuất bán trong dịp Tết Trung thu và quốc khánh của Trung Quốc (1-10). Đây là thời điểm nhu cầu tiêu thụ cao, giá bán từ 18.000-20.000 đồng/kg.
Còn hiện tại sau lễ quốc khánh Trung Quốc, một phần nhu cầu tiêu thụ phía nước bạn rất ít, còn về phía các doanh nghiệp xuất khẩu, số lượng xe container đang ở ngoài cửa khẩu chưa quay về kịp để vận chuyển đợt hàng tiếp theo, dẫn đến hàng hóa dồn ứ, giá rớt thảm như hiện nay.
“Trái thanh long bị nám, chất lượng thấp thì khó mà xuất khẩu nhất là khi trồng đại trà, diện tích quá lớn không theo quy trình tiêu chuẩn nào.
Trong khi vùng nguyên liệu trồng thanh long của doanh nghiệp liên kết, trái thanh long đảm bảo tiêu chuẩn xuất khẩu nên doanh nghiệp vẫn thu mua với giá cao từ 16.000-24.000 đồng/kg”, ông Tùng nói.
Các mặt hàng thanh long đạt tiêu chuẩn xuất khẩu vẫn đang được doanh nghiệp thu mua với giá 20.000-25.000 đồng/kg. Còn loại một vài ngàn đồng/kg là thanh long phẩm cấp thấp, chất lượng, mẫu mã không đủ tiêu chuẩn xuất khẩu hoặc bán trong hệ thống cửa hàng, siêu thị.
Các địa phương cần tuân thủ quy hoạch vùng trồng thanh long và chú trọng sản xuất thanh long chất lượng cao để phục vụ xuất khẩu.
Vì thế, nhiều ý kiến cho rằng những thanh long chất lượng được lựa chọn đủ tiêu chuẩn mới được bán trong siêu thị, cửa hàng với giá cao cũng là điều dễ hiểu.
Tuy nhiên, thanh long bán ở các tỉnh, thành phía Bắc với giá 35.000-40.000 đồng/kg thì có thể do chi phí vận chuyển, bảo quản đội lên, nguồn cung tại các tỉnh, thành này còn ít.
Trước thông tin Trung Quốc ngưng mua thanh long, đại diện Cục Bảo vệ thực vật cho biết hiện nay tình hình xuất khẩu thanh long sang thị trường Trung Quốc vẫn diễn ra bình thương, không có chuyện thị trường này ngưng mua thanh long Việt Nam.
Hiện mỗi ngày Việt Nam xuất khẩu trung bình 13.000 tấn quả thanh long tươi qua các cửa khẩu tại biên giới phía Bắc.
Thời gian qua, các thủ tục, quy định về trình tự kiểm dịch cửa khẩu đối với mặt hàng quả thanh long vẫn diễn ra bình thường, không có bất kỳ sự thay đổi nào ở cả hai phía Việt Nam và Trung Quốc. Nhiều thương lái có thể lợi dụng tung thông tin thất thiệt Trung Quốc ngừng mua thanh long với mục đích xấu nhằm ép giá bà con nông dân.
Theo khuyến cáo của Cục Bảo vệ thực vật, Trung Quốc là thị trường tiêu thụ 90% thanh long tươi của Việt Nam, tuy nhiên quốc gia này ngày càng kiểm soát hình thức biên mậu, nâng cao yêu cầu kiểm dịch thực vật, an toàn thực phẩm cũng như truy xuất nguồn gốc đối với quả tươi nhập khẩu, trong đó có thanh long của Việt Nam.
Do đó, các địa phương cần tuân thủ quy hoạch vùng trồng thanh long và chú trọng sản xuất thanh long chất lượng cao để phục vụ xuất khẩu.