Ngay sau khi thông tin này được chính thức công bố, các nguồn tin của DebkaFile (Israel) tại Moscow và Jerusalem đã lùng sục để tìm ra động cơ đằng sau quyết định này của Tổng thống Nga Vladimir Putin.
Theo đó, việc Putin trả lại xe tăng Magach cho Israel là một phần trong tầm nhìn chiến lược dài hơi tại Trung Đông của Tổng thống Nga, bên cạnh những động thái quân sự.
Các nguồn tin của Debka cho biết, trong mọi cuộc họp mặt cấp cao giữa quan chức Nga và Israel trong thời gian qua, tình hình khu vực phía nam Syria luôn là vấn đề cốt lõi được đem ra bàn thảo để tìm cách kết nối những lợi ích riêng của cả hai phía.
Moscow khẳng định toàn bộ khu vực nam Syria phải thuộc quyền kiểm soát của chính phủ Tổng thống Bashar al-Assad, vì chỉ có vậy Syria mới bình ổn được. Mặt khác, Israel, cũng như Mỹ, Jordan và Saudi Arabia, thì cho rằng lực lượng nổi dậy nào đang nắm giữ ở đâu tại nam Syria thì cứ để nguyên như vậy.
Israel cũng cho rằng sự hiện diện của họ tại nam Syria có tầm quan trọng sống còn trong việc ngăn cản phong trào Hezbollah do Iran hậu thuẫn tiến sát Cao nguyên Golan giáp biên giới Israel.
Trước tình hình này, Putin đã đề xuất một phương án khác cho Israel.
Nếu Israel đồng ý không hậu thuẫn các lực lượng nổi dậy, qua đó mở đường cho Assad chiếm lại các khu vực phía nam Syria, thì đổi lại Nga sẽ đảm bảo rằng các lực lượng quân đội nước này tại Syria tuyệt đối không để cho Hezbollah bén mảng gần biên giới Israel.
Sự hiện diện của Hezbollah ở phía nam Syria luôn là "cái gai trong mắt" Israel. Ảnh: Reuters
Theo đánh giá của Debka, ông Putin muốn tái lập hiện trạng tại biên giới Israel-Syria, vốn đã tồn tại trong suốt 42 năm kể từ Chiến tranh Yom Kippur năm 1974. Tổng thống Nga cho rằng việc trả lại xe tăng Magach nói riêng cũng như các động thái hữu hảo với Israel nói chung sẽ dẫn đến 3 chuyển biến:
1. Xuất hiện các trao đổi về mặt chính trị giữa Israel và Syria, bước khởi điểm cho đàm phán hòa bình
2. Tách rời Damascus ra khỏi Tehran và Beirut (Nga không muốn Syria phụ thuộc quá nhiều vào Iran như thời điểm hiện tại)
3. Phần nào chia rẽ Israel và Mỹ
Có thể khẳng định Putin đã thảo luận với Assad trước khi trả lại xe tăng Magach cho Israel. Theo Debka, có khả năng Tổng thống Syria thậm chí sẽ còn tiết lộ kết cục của 3 binh sĩ Israel trên chiếc xe tăng, và gửi trả hài cốt của họ về quê hương.
Putin hiểu rằng chỉ động thái này thôi chưa thể đủ để đạt được những chuyển biến nói trên, nhưng đây là một bước khởi đầu cần thiết.
Xe tăng Magach là phiên bản được quân đội Israel (IDF) nâng cấp từ M48 Patton của Mỹ. Trong trấn đánh Sultan Yaakov trong khuôn khổ chiến tranh Lebanon năm 1982, một chiếc Magach đã bị quân đội Israel bắt sống.
Số phận 3 binh sĩ Israel trên xe khi đó là Zacharia Baumel, Yehuda Katz và Zvi Feldman đến giờ vẫn còn là ẩn số.
Sau trận đánh nói trên, Tổng thống Syria bấy giờ là Hafez Assad đã đồng ý trao lại chiếc Magach này cho Liên Xô. Phía Liên Xô khi đó bày tỏ ý muốn nghiên cứu công nghệ mới mà IDF đã lắp đặt trong phiên bản nâng cấp của họ.
Sau nhiều năm được trưng bày tại bảo tàng xe tăng Kubinka, ngoại ô Moscow, chiếc Magach nay đã trở về Israel.