Có rất nhiều tiêu chuẩn gắt gao được đặt ra cho phi công, từ chiều cao, cân nặng, các kỹ năng đến các chỉ số về sức khỏe với bảng liệt kê chi tiết rất nhiều loại bệnh hay rối loạn cần bị loại trừ. Do môi trường và điều kiện làm việc đặc thù, họ cũng thường phải đáp ứng nhiều tiêu chuẩn lạ lùng khác, chẳng hạn như không được để râu.
Vì sao phi công không được để râu ria xồm xoàm?
Nếu để ý, bạn sẽ thấy gương mặt các nam phi công rất... sáng sủa, không có chuyện râu ria rậm rì như các tài tử điện ảnh thích thể hiện sự nam tính. Đó là kỷ luật của ngành, vì các hãng hàng không lớn thường nghiêm cấm phi công để râu. Lệnh cấm này không phải vì giữ hình ảnh lịch sự quý ông cho người lái máy bay chở hành khách, mà vì mục đích an toàn.
Bạn có biết vì sao phi công không được để râu?
Khi máy bay có sự cố hoặc xảy ra các tình huống khẩn cấp khác, phi công là người cần giữ sự tỉnh táo, khỏe mạnh nhất để điều khiển máy bay, ứng phó kịp thời và chính xác, hiệu quả với các tình huống xấu, bất ngờ, có như vậy mới có thể cứu sống hàng trăm sinh mạng trên máy bay. Khi phi công cần sử dụng mặt nạ dưỡng khí, bộ râu có thể khiến chiếc mặt nạ không thể ôm khít với gương mặt, nguy cơ mất an toàn sẽ tăng cao.
Không chỉ cạo râu, để đảm bảo mặt nạ dưỡng khí phát huy tối đa hiệu quả, các phi công cũng không được phép đeo bất cứ thứ gì trên mặt có thể cản trở họ đeo mặt nạ đúng cách, gây nguy hiểm cho bản thân và hành khách.
Một quy định khiến nhiều người thắc mắc nữa là phi công không được phép có sẹo. Đó là do họ phải phải làm việc ở độ cao hàng chục nghìn mét, nơi không khí rất loãng, áp lực không khí thấp khiến cơ thể người có xu hướng nở ra. Lúc này, các vết sẹo, kể cả sẹo cũ, trở thành điểm yếu trên da, có nguy cơ bị vỡ, gây rách da và chảy máu. Vết sẹo càng lớn, nguy cơ này càng cao.
Thường áp lực khí tại ca bin và khoang máy bay được duy trì cân bằng ở mức tương đương độ cao 2.000 mét, rất an toàn với các vết sẹo. Tuy nhiên, khi máy bay gặp sự cố về máy nén khí ở độ cao 10.000 mét trở lên, áp lực của không khí bên ngoài khoang máy rất thấp, những vết sẹo có thể bị nứt ra và chảy máu. Điều này không đe dọa tính mạng nhưng có thể khiến phi công mất tập trung, giảm độ chính xác trong xử lý tình huống, ảnh hưởng đến an toàn bay.
Thực tế, các vết sẹo rất nhỏ và nông vẫn có thể được chấp nhận. Các hãng hàng không thường đưa ra tiêu chuẩn rõ ràng về độ lớn, độ nông sâu của vết sẹo khi tuyển phi công. Tiêu chuẩn này càng khắt khe hơn đối với người lái máy bay quân sự.
Ngoài chuyện vì sao phi công không được để râu hay có sẹo, nhiều người cũng thắc mắc tiêu chuẩn để tuyển học viên phi công là gì. Nhìn chung, những người muốn được nhận vào trường đào tạo phi công phải đáp ứng các tiêu chuẩn cơ bản như: Chiều cao tối thiểu từ 1m65 với nam và từ 1m60 với nữ. Cân nặng từ 54kg với nam và từ 48kg với nữ. Chỉ số khối cơ thể (BMI) lớn hơn hoặc bằng 18 và nhỏ hơn 30. Vòng ngực trung bình lớn hơn hoặc bằng 50% so với chiều cao (tính bằng cm). Huyết áp tâm trương > 90 mmHg. Khoảng chênh lệch giữa huyết áp tâm thu và huyết áp tâm trương < 30 mmHg. Người nghiện rượu hoặc phụ thuộc vào các chất kích thích chắc chắn bị loại.
Phi công không được có bất thường nào về hệ tim mạch, hệ hô hấp, về cấu trúc hay chức năng ở dạ dày, ruột, hệ tiết niệu và sinh dục, về chức năng tai, mũi, xoang và họng (bao gồm khoang miệng, răng, thanh quản)... làm ảnh hưởng đến lao động bay và an toàn bay. Họ phải nghe được lời nói thường cách xa 5 mét và nói thầm cách 0,5 mét, phải đảm bảo về sức khỏe răng miệng.
Họ cũng sẽ không được lái nếu mắc bất kỳ bệnh truyền nhiễm nào có thể ảnh hưởng đến an toàn bay, bệnh lây truyền qua đường tình dục, bệnh viêm gan truyền nhiễm các thể có rối loạn chức năng gan, các bệnh ký sinh trùng...
Phụ nữ không được làm phi công cũ nếu bị rối loạn kinh nguyệt điều trị không kết quả, có các bệnh cấp và mạn tính hay tái phát của tử cung, ống dẫn trứng, buồng trứng...
Các cơ sở đào tạo phi công thường yêu cầu học viên có trình độ Tốt nghiệp THPT trở lên, tuổi đời (tính theo năm sinh) từ 18 – 32, lý lịch rõ ràng, không có tiền án, tiền sự.
