Chiều 9-9, tại buổi họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 8-2023, Trung tướng Tô Ân Xô, người phát ngôn Bộ Công an, đã lý giải việc chênh lệch con số lợi nhuận và số tiền "bôi trơn" trong vụ án Công ty Việt Á .
Trung tướng Tô Ân Xô, người phát ngôn Bộ Công an, phát biểu tại họp báo.
Cụ thể, hồi đầu tháng 6-2023, Bộ Công an cho biết Công ty Việt Á thu lợi khoảng 4.000 tỉ đồng và dùng 800 tỉ đồng để chi phần trăm ngoài hợp đồng bán kit test. Nhưng trong kết luận điều tra đã ban hành, xác định số tiền Công ty Việt Á đã hưởng lợi bất chính hơn 1.200 tỉ đồng và số tiền chi để đưa hối lộ là hơn 106 tỉ đồng.
Giải thích sự chênh lệch giữa 2 số liệu, Trung tướng Tô Ân Xô cho biết sau khi khởi tố vụ án, bước đầu Phan Quốc Việt, Tổng giám đốc Công ty Việt Á ,và các bị can có liên quan khai Công ty Việt Á có doanh thu và lợi nhuận khoảng 4.000 tỉ đồng.
Phan Quốc Việt khai đã sử dụng khoảng 20 - 25% số tiền 4.000 tỉ đồng, tương ứng khoảng 800 tỉ đồng để chi ngoài hợp đồng cho các đối tác mua thiết bị vật tư, sinh phẩm y tế khác. Theo Trung tướng Tô Ân Xô, đây chỉ là lời khai ban đầu.
Theo Trung tướng Tô Ân Xô, không thể dùng lời khai ban đầu của các đối tượng làm căn cứ đưa vào kết luận điều tra, vì trọng chứng hơn trọng lời khai. "Chỉ khi có đủ căn cứ chứng minh ông Việt đưa tiền cho ai, đưa bao nhiêu tiền thì cơ quan điều tra mới kết luận"- ông Tô Ân Xô nhấn mạnh.
Cũng theo người phát ngôn Bộ Công an, chứng cứ rõ đến đâu kết luận đến đó. Ngoài Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (C03) điều tra vụ án này, Bộ Công an cũng giao quyền điều tra cho công an 63 tỉnh, thành thực hiện. Tới nay, một số tỉnh vẫn đang trong quá trình điều tra, làm rõ con số tiền thu lợi bất chính và tiền "bôi trơn".
Về việc vì sao cùng một hành vi nhận tiền nhưng các bị can bị khởi tố tội danh khác nhau, Trung tướng Tô Ân Xô cho rằng nguyên nhân do phương thức, cách thức nhận tiền của từng bị can khác nhau. Có những bị can đặt yêu cầu, nêu thỏa thuận, đặt điều kiện với đối tượng đưa tiền. Họ nhận tiền xong mới xử lý vụ việc.
"Có những bị can không đưa ra yêu cầu hay thỏa thuận nào mà nhận tiền, nhận quà sau khi công việc hoàn thành. Có bị can nói tôi nhận quà biếu, quà tặng nhưng vẫn bị xử lý hình sự. Hành vi động cơ khác nhau khi nhận tiền thì tội danh khác nhau"- người phát ngôn Bộ Công an nêu rõ.
Trong kết luận điều tra, Bộ Công an đã đề nghị truy tố 38 bị can. Việc truy tố tội danh với các bị can trên được Bộ Công an thực hiện khoa học, thận trọng, khách quan, toàn diện triệt để theo đúng quy định của pháp luật.
Trong vụ án Việt Á, bị can Chu Ngọc Anh, cựu bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ (KH-CN), bị can Phạm Công Tạc, cựu thứ trưởng Bộ KH-CN, cũng bị cáo buộc về việc nhận tiền của Phan Quốc Việt nhưng không bị đề nghị truy tố tội Nhận hối lộ. Các bị can nêu trên chỉ bị đề nghị truy tố về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí"
Theo kết luận điều tra, bị can Chu Ngọc Anh với vai trò Bộ trưởng Bộ KH-CN (đến hết ngày 11-11-2020), biết rõ quyền sở hữu, quyền sử dụng kết quả nghiên cứu Đề tài thuộc sở hữu Nhà nước. Bị can còn biết Công ty Việt Á quản lý, khai thác và sử dụng kết quả nghiên cứu Đề tài, được Bộ Y tế cấp số đăng ký lưu hành, đưa vào sản xuất thương mại phục vụ phòng, chống dịch bệnh COVID-19 không đúng quy định của pháp luật nhưng không thực hiện chức năng, nhiệm vụ quản lý theo quy định gây thiệt hại cho nhà nước gần 19 tỉ đồng.
Theo cáo buộc, trong thời gian này, Phan Quốc Việt đã đến phòng gặp bị can Chu Ngọc Anh mang theo một chiếc balo màu xanh có chứa có 200.000 USD (hơn 4,6 tỉ đồng). Tại đây, Việt nói chuyện xã giao và lấy túi màu xanh đưa cho bị can Ngọc Anh nói là "có chút quà cảm ơn".
Sau khi Việt ra về, bị can Chu Ngọc Anh cất túi màu xanh này vào buồng ngủ phía trong phòng làm việc. Khoảng cuối tháng 9-2020, khi dọn phòng làm việc để chuyển về UBND Hà Nội, bị can Chu Ngọc Anh mới kiểm tra và thấy túi quà có tiền.
Bộ Công an kết luận, ông Chu Ngọc Anh không trao đổi, bàn bạc, thỏa thuận, thống nhất với Phan Quốc Việt về việc đưa, nhận tiền, không gây khó khăn nhằm mục đích để Phan Quốc Việt phải đưa tiền.