Vào thời cổ đại, việc đi lại trở nên rất khó khăn do phương tiện giao thông hạn chế. Lữ khách hay sĩ tử thường cần tìm chỗ tá túc trước khi trời tối.
Hãy tưởng tượng: Một lữ khách thời xưa đang tìm nơi trú ẩn tạm thời khi màn đêm buông xuống. Không có quán trọ hay nhà dân, trước mắt họ chỉ có hai sự lựa chọn: Một là ngôi miếu đã bị bỏ hoang từ lâu, hai là nấm mộ hoang.
Nhanh chóng thôi, người lữ khách kia sẽ vào ngôi miếu để tá túc qua đêm, ngày mai tiếp tục hành trình xa xôi.
Người xưa sẽ đưa ra lựa chọn trái ngược. Họ thà ngủ trên mộ cổ còn hơn qua đêm trong miếu hoang.
Đằng sau sự lựa chọn này không chỉ là sự cân nhắc về an toàn mà còn phản ánh sâu sắc hơn sự hiểu biết của người xưa về thế giới và trí tuệ cuộc sống.
Lý giải của người xưa
1. Miếu hoang không an toàn, vì sao?
Thứ nhất, miếu hoang không được xây dựng bằng các vật liệu vững chãi như gạch, gỗ. Theo thời gian, chúng trở nên hư hại, có thể sụp đổ bất cứ lúc nào. Do đó, miếu hoang không hề an toàn cho tính mạng của người qua đêm.
Ảnh minh họa.
Thứ hai, vào thời cổ đại, chiến tranh diễn ra liên miên, con người dễ lâm vào cảnh khốn cùng, mất nhà mất cửa. Khi đó, những tên trộm sẽ nghĩ rằng, giới nhà giàu sẽ chọn những ngôi chùa cổ, miếu cổ để trú ẩn. Do đó, chúng thường rình mò để trộm đồ, thức ăn. Việc đụng độ nhưng tên trộm này cũng không mang lại an toàn.
Thứ ba, miếu hoang là nơi trú ẩn lý tưởng của các băng cướp, được xem là "lãnh địa" của bọn cướp. Do đó, người qua đường chẳng may đối mặt với chúng sẽ gặp nguy hiểm về tính mạng cũng như mất mát tài sản.
2. Lựa chọn mộ cổ để ngủ qua đêm, vì sao?
Ngược lại với những miếu hoang, mộ cổ/mộ hoang thường được xem là nơi u ám, đáng sợ, khiến nhiều người không dám tiếp cận.
Thứ nhất, trên thực tế, các ngôi mộ cổ được người nhà chăm sóc cẩn thận nên sạch sẽ và thông thoáng. Đối với người "gan to", địa điểm này hóa ra lại an toàn hơn so với miếu hoang xập xệ.
Ảnh minh họa.
Thứ hai, xét đến vấn đề an ninh trong xã hội cổ đại, những ngôi mộ cằn cỗi tương đối an toàn do nằm ở vị trí xa xôi và không phải là mục tiêu lsy tưởng cho những tên trộm.
Thứ ba, từ góc độ môi trường tự nhiên, thảm thực vật dày đặc thường mọc xung quanh những ngôi mộ cằn cỗi, có thể mang lại một mức độ bảo vệ nhất định.
Thứ tư, do không gian không rộng lớn, khách vãng lai có thể dễ dàng quan sát xung quanh, và nếu như có trở thành mục tiêu của bọn trộm cướp cũng có thể nhanh chóng thoát thân hoặc tìm nơi ẩn nấp trong thảm thực vật dày đặc.
Cuối cùng, yếu tố tâm lý cũng là yếu tố không thể bỏ qua. Đối với người xưa, mồ mả tuy có liên quan đến cái chết nhưng lại khiến con người cảm thấy an tâm nhất định vì có mối liên hệ với tổ tiên. Ngược lại, sự trống trải và im lặng trong những ngôi miếu cổ bị bỏ hoang, đặc biệt là vào ban đêm, có thể khơi dậy nỗi sợ hãi trong lòng mọi người.
Chính vì vậy, lời khuyên "thà ngủ trên mộ cổ còn hơn qua đêm trong miếu hoang" thể hiện vốn hiểu biết được đúc kết từ thực tế cuộc sống của người xưa. Dù cho điều kiện sống hiện đại đã cải thiện rất nhiều, nhưng vẫn có những tri thức từ xưa chúng ta cần phải công nhận là rất đáng quý và ngưỡng mộ.
Tham khảo: Sohu, 163
