4 ông trùm này là: Aureliano Guzman-Loera, em trai của trùm ma túy khét tiếng "El Chapo" Guzman đã bị xử tù, cùng ba người khác thuộc băng đảng nhà Salgueiro-Nevarez là Ruperto Salgueiro-Nevarez, Jose Salgueiro-Nevarez và Heriberto Salgueiro-Nevarez.
Cả 4 tên này đều hoạt động ở trong băng đảng Sinaloa, một trong những băng đảng ma túy hùng mạnh nhất Mexico. Theo Insight Crime, băng đảng này hoạt động ở 17 bang của đất nước Trung mỹ và có giao dịch liên quan tới 50 quốc gia.
Chân dung những ông trùm
Trong thông báo, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price cho hay bốn nghi phạm bị khởi tố về những cáo buộc vi phạm luật chống ma túy của nước này, trong đó có mưu toan phân phối methamphetamine, cần sa, cocaine và fentanyl.
Ông Price cho biết thêm thuốc fentanyl, được sử dụng như một loại thuốc giải trí, thường trộn lẫn với heroin hoặc cocaine, “là tác nhân gây tử vong cho hơn 63% trong số 96.779 cái chết do dùng quá liều ở Mỹ từ tháng 3-2020 đến 3-2021”.
Trong số 4 cái tên bị Bộ Ngoại giao Mỹ đưa vào danh sách truy lùng, Aureliano Guzmán Loera, biệt danh El Guano, là tiêu điểm truyền thông. Nhưng rất khó để có thể bắt được El Guano bởi gã rất ranh mãnh, liên tục di chuyển và thay đổi chỗ ở tại vùng núi Sinaloa.
Theo nhà báo Miguel Angel Vega, người đã gặp và ăn uống với El Guano tại La Tuna, trùm ma túy là kẻ đa nghi, không tin tưởng người khác và lạnh lùng đến đáng sợ. Cũng giống như anh trai mình, hắn ta có tiếng là tàn nhẫn. Người nhà Guzmán thiết lập đế chế của mình bằng cách gieo rắc sự sợ hãi thay vì đàm phán và tôn trọng các thỏa thuận dựa trên sự tin tưởng lẫn nhau.
Thông báo treo thưởng của chính phủ Mỹ về 4 tên tội phạm.
Sau khi anh trai bị bắt vào năm 2016, Aureliano Guzmán Loera được bổ nhiệm làm ông trùm điều hành đứng đầu các hoạt động tội phạm ở vùng Sinaloa.Từ đó đến nay, hắn ta đã biết rằng Cơ quan Phòng chống ma túy Mỹ (DEA) luôn truy lùng mình.
Vào tháng 10-2016, cảnh sát đã mở một cuộc truy lùng gắt gao nhằm vào Aureliano Guzmán sau khi hắn ta tấn công bằng lựu đạn một đoàn xe quân sự chở Julio Óscar Ortiz Vega có biệt danh “El Kevin”, một trong những chiến hữu thân cận của hắn.Năm binh sĩ thiệt mạng và mười người khác bị thương, nhưng El Guano đã đạt được mục đích của mình khi giải thoát cho El Kevin.Khoảng năm mươi xe cơ giới quân sự đã được cử đến Sinaloa để tìm em trai của El Chapo, nhưng hắn ta đã nhanh chân trốn thoát.
El Guano cũng đã thể hiện sự hung dữ và máu mặt tại những địa bàn mà hắn kiểm soát. Tại vùng núi Sinaloa, hắn ta được cho là đã giết người em cùng cha khác mẹ của mình vào tháng 4-2015 là Ernesto Guzmán Hidalgo. Các báo cáo đã chỉ ra rằng El Guano hoàn toàn không được tôn trọng ở quê hương của mình, vì hắn ta bị cáo buộc thường xuyên gây ra xung đột với các tổ chức, băng đảng khác mặc cho đất đai và cuộc sống của hàng trăm người dân trong khu vực đang bị đe dọa.
Giống như EL Guano, ở Chihuahua, phía Bắc Mexico, người ta có thể tìm hiểu về hoàn cảnh xuất thân của ba anh em nhà Salgueiro Nevarez. Những người này đã thừa kế một tổ chức tội phạm lớn mạnh từ những năm 90, với sự bao che của các chính trị gia, quan chức. Sau những cái chết, những vụ bắt giữ và kết án, các nhà chức trách Mỹ khẳng định quyền điều hành của băng đảng tội phạm này đã rơi vào tay 3 anh em Ruperto Salgueiro-Nevarez, Jose Salgueiro-Nevarez và Heriberto Salgueiro-Nevarez.
Việc dẫn độ Noel Salgueiro-Nevarez, bí danh "El Flaco", không gây ồn ào hoặc biến động lớn. Tuy nhiên, việc có thể dẫn độ về Mỹ người từng là một trong những đàn em trung thành của Joaquín “El Chapo” Guzmán, đánh dấu một chiến thắng nữa cho các nhà chức trách nước ngoài và một thất bại của băng đảng Sinaloa.
Noel Salgueiro Nevarez bắt đầu hoạt động tội phạm của mình vào năm 1995 tại Sierra de Chihuahua. Hắn khẳng định bản thân như một người điều hành quan trọng cho băng đảng tội phạm nhà Guzmán của “El Chapo”, bằng cách kiểm soát việc sản xuất cần sa trong khu vực đó.
Kể từ tháng 10-2010, Văn phòng Tổng chưởng lý Mỹ khi đó đã tập được được hồ sơ tội phạm của hắn ta và treo thưởng cho bất kỳ ai cung cấp thông tin chính xác, kịp thời giúp bắt giữ tên buôn ma túy này.
Trùm ma túy El Chapo khi bị dẫn độ sang Mỹ năm 2017. Đây là người có ảnh hưởng cực kỳ lớn trong các băng đảng ma túy ở Mexico.
Salgueiro bị quân đội bắt giữ vào tháng 10-2011 tại Culiacán, Sinaloa. Sau đó, Ban Thư ký Quốc phòng xác định rằng đó là người sáng lập và lãnh đạo của băng đảng tội phạm Gente Nueva, với mục đích là thay mặt cho "El Chapo" Guzmán cùng băng Sinaloa để chiến đấu tại Ciudad Juárez chống lại băng đảng của anh em nhà Carrillo Fuentes. Trận chiến đó bắt đầu diễn ra vào năm 2007, khi "El Flaco" cố gắng phục hồi quyền kiểm soát các cửa khẩu biên giới ở Chihuahua. Ở đó ảnh hưởng của hắn ta lớn dần lên cùng hình ảnh của những tên buôn ma túy khác như "El Jaguar" và "El M10".
Trong băng đảng Sinaloa, Noel Salgueiro Nevárez có cấp bậc không hề thấp. Vì vậy hắn ta có thể mở rộng tầm ảnh hưởng của bằng Gente Nueva đến các vùng như Veracruz, Durango, Guerrero và Chihuahua. Hắn ta cũng tham gia vào các băng đảng địa phương như Artistas Asesinos và Los Mexicles. Điều này đã biến khu vực Ciudad Juárez của Mexico trở thành một trong những khu vực bạo lực nhất trên thế giới.
Trùm ma túy này bị cáo buộc các tội danh như bắt cóc, tống tiền, tra tấn và sát hại một số lượng lớn người ở Chihuahua, bao gồm cả một số quan chức và doanh nhân. Trong thời kỳ hoàng kim của mình, Noel Salgueiro Nevárez cùng đàn em dưới quyền đã vận chuyển 15 tấn cần sa và hai tấn cocaine/ tháng. Cho đến nay, người ta biết Noel Salguiero Nevárez vẫn đang ở trong nhà tù ở El Paso, Texas, nơi hắn ta sẽ chờ bị xét xử vì tội danh âm mưu vận chuyển ma túy vào Mỹ.
Sau vụ bắt giữ “El Flaco”, người em trai của hắn là José Salgueiro Navárez có biệt danh “El Che” vẫn nắm quyền kiểm soát băng đảng tội phạm. "El Che" duy trì sự kiểm soát tại các khu vực sản xuất cần sa tại phía Nam bang Chihuahua. Mục đích của hắn cũng buôn bán ma túy sang Mỹ.
Ngoài ra, các thành viên khác của gia đình Salgueiro Nevarez như Ruperto Salgueiro Nevárez có biệt danh "El 37" hay Leonel Salgueiro Nevárez có "El Cuate", đều sở hữu một lịch sử tội phạm có tổ chức, dày đặc trong nhiều năm.
Noel Salgueiro Nevárez, người gây dựng băng đảng tội phạm nhà Salgueiro Nevárez.
Cuộc chiến dai dẳng
Mexico đóng vai trò trung gian vận chuyển ma túy, vũ khí từ Nam Mỹ vào Mỹ. Bất chấp nỗ lực trong 20 năm của Mỹ và nhiều nước Mỹ Latin, các băng đảng tội phạm, đặc biệt tại Mexico, vẫn phát triển mạnh trên phạm vi thế giới và ngày càng có xu hướng bạo lực hơn. Nguyên nhân chính của tình trạng này chính là do sự gia tăng nguồn thu từ buôn bán ma túy cùng với sự lỏng lẻo trong bộ máy hành pháp và tư pháp ở các nước Mỹ Latin.
Trong khi tội phạm hoành hành thì những người đối đầu trực tiếp với chúng lại hoạt động kém hiệu quả, thậm chí là tha hóa và dính vào những vụ tham nhũng. Trong phiên tòa xét xử “El Chapo”, bồi thẩm đoàn đã được nghe các nhân chứng và bị cáo thú nhận nhiều hành vi hối lộ ngay từ những ngày đầu hoạt động. Các nhân chứng cho biết, từ những năm 80 của thế kỷ trước, nhà Guzmán bắt đầu chuyển hàng triệu USD tiền hối lộ cho Guillermo González Calderoni, Cảnh sát trưởng liên bang của Thủ đô Mexico City.
Từ một “huyền thoại” chống ma túy, Calderoni đã tiếp tay và tiết lộ nhiều thông tin cho “El Chapo”. Trước khi chính quyền Mexico triệt phá đường hầm buôn lậu ma túy của “El Chapo” đào dưới khu vực biên giới bang Arizona (Mỹ), Calderoni đã báo cho ông trùm này biết để tẩu thoát cùng lượng lớn ma túy.
Chính phủ Mexico đã nhận được sự hỗ trợ không nhỏ từ Mỹ trong cuộc chiến chống ma túy. Từ năm 2006 đến 2017, Washington không chỉ cung cấp hơn 2,9 tỷ USD mà còn hỗ trợ quân sự cho các lực lượng an ninh nước này. Tháng 8-2018, các cơ quan hành pháp của Mỹ và Mexico đã thành lập một nhóm chung có trụ sở tại Chicago (Mỹ) với nhiệm vụ truy bắt các “đầu sỏ” và triệt tiêu nguồn tài chính của các băng đảng ma túy.
Chính phủ Mỹ rất quyết tâm ngăn chặn tình trạng buôn ma túy vào nước này.
Tháng 11-2019, Tổng thống Mỹ Donald Trump cảnh báo sẽ liệt kê các tổ chức buôn bán ma túy Mexico vào danh sách các nhóm khủng bố sau một loạt loạt các vụ mất an ninh, bao gồm vụ giết hại chín phụ nữ và trẻ em gốc Mỹ ở Mexico. Tổng thống Mexico Andres Obrador cũng đưa ra một số giải pháp nhằm tiêu diệt tận gốc tội phạm ma túy. Trước hết, Chính phủ Mexico sẽ rút quân đội ra khỏi đường phố và thay thế bằng lực lượng cảnh sát được đào tạo tốt hơn, được trả lương cao, hoạt động chuyên nghiệp hơn.
Đồng thời các nhà lập pháp Mexico sẽ tiến hành sửa đổi các điều luật cấm sản xuất, buôn bán và sử dụng chất ma túy. Chính phủ Mexico còn dành sự quan tâm hơn cho các nạn nhân trong cuộc chiến ma túy thông qua việc bồi thường và trợ cấp. Tổng thống Andres Obrador còn đặt mục tiêu xa hơn là tăng cường các chương trình xã hội, giáo dục và phát triển kinh tế, tạo thêm công ăn việc làm ở các vùng nghèo, hạn chế việc giới trẻ bị lôi kéo vào các hoạt động tội phạm và bạo lực trong tương lai.